De nieuw verkozen politici zullen werk maken van een nieuw regeerakkoord. Greenpeace hoopt dat er een ambitieus akkoord uit de bus komt, en pleit in navolging van Nederland voor een energiepact.

Wie zegt dat Tihange 1, waarvan de levensduur met tien jaar is verlengd, het zal uithouden tot de reactor 50 jaar oud is?

Ons land blinkt uit door de afwezigheid van een coherent energiebeleid en het stilleggen van Doel 3 en Tihange 2 is de zoveelste waarschuwing dat het gevaarlijk en naïef is om te blijven rekenen op de beschikbaarheid van ouder wordende reactoren. We moeten het dus over een andere boeg gooien.

Terwijl de politici dralen, gaan er in de samenleving wel steeds meer stemmen op dat België een energieakkoord nodig heeft. En die stemmen komen uit de milieubeweging maar ook uit bepaalde industriële sectoren, de vakbonden, de energiesector, de netbeheerders en de elektriciteitsregulatoren.

Een energieakkoord?

Zo’n ‘energiepact’, waarvan het mandaat en de doelstellingen bepaald moeten worden in het kader van de nieuwe regeerakkoorden, zal meer dan één pijl op zijn boog moeten hebben.

Het zal in de eerste plaats het bestaande energiebeleid in België moeten ‘overkoepelen’. Vandaag zijn de bevoegdheden op dat vlak versnipperd over vier verschillende beleidsniveaus. Zo wordt alles dat te maken heeft met hernieuwbare energie en energie-efficiëntie, beslist op gewestelijk niveau, terwijl de federale regering bevoegd is voor kernenergie, belastingen en energieprijzen. In zo’n context is het natuurlijk moeilijk om een coherent beleid te ontwikkelen en investeerders aan te trekken.

Het akkoord zal ook een duidelijk signaal moeten geven aan onze verantwoordelijken over de grote krachtlijnen van het energiebeleid van ons land. Krachtlijnen die, om doeltreffend te zijn, moeten gelden voor de langste termijn, namelijk tot minstens 2030.

En ten slotte zal bij het bepalen van de inhoud rekening moeten worden gehouden met de Europese energiecontext. Volgens onze analyse zal in Europa zowat 77% van de elektriciteit tegen 2030 uit hernieuwbare bronnen moeten komen. Elk land zal zijn bijdrage kunnen leveren. Centraal-Europa is bijvoorbeeld rijker aan biomassa, terwijl de Alpenlanden meer gebruik maken van waterkracht. Zij moeten die bronnen benutten om in hun behoeften te voorzien. In België komen wind- en zonne-energie op de eerste plaats. Al deze bronnen hangen samen in één groot Europees elektriciteitssysteem, waarbij bijvoorbeeld waterkracht in Noorwegen of Zwitserland kan bijdragen tot de Belgische elektriciteitsbevoorrading als het bij ons even wat minder waait.

Wat wij vragen

Het energieakkoord moet dienen als basis om onze bevoorradingszekerheid te garanderen. Die zekerheid moet rekening houden met de wet op de kernuitstap. Het weinig ambitieuze energiebeleid van ons land is grotendeels te verklaren doordat onze politici blind geloven dat de kerncentrales zullen blijven draaien tot in de eeuwigheid. Maar zoals de sluiting van Tihange 2 en Doel 3 bevestigt, is afhankelijk blijven van kernenergie een gevaarlijke strategie, zowel voor onze veiligheid als voor onze elektriciteitsvoorziening.

Het akkoord zal ook het pad moeten effenen voor een voldoende maar vooral stabiele groei van hernieuwbare energie. Gedaan met overdreven subsidies die dan van de ene dag op de andere worden geschrapt. Stabiliteit is een essentiële voorwaarde voor de investeerders. En ten slotte zal het akkoord ruim aandacht moeten hebben voor efficiënt energieverbruik.

Greenpeace heeft de opdracht gegeven voor een onderzoek dat, met cijfers, moet aantonen hoe België de overgang naar een duurzame energietoekomst kan inzetten. En voor alle duidelijkheid: als de discussies over de krachtlijnen van het nieuwe energieakkoord van start gaan, zullen wij er staan… met dit onderzoek onder de arm!