Bruine recepten van een Zweedse chef

Krijgt hernieuwbare energie van de regering alleen een kans als het de grote energiebedrijven niet schaadt?

Krijgt hernieuwbare energie van de regering alleen een kans als het de grote energiebedrijven niet schaadt?

© Greenpeace/Reynaers

Al van bij de onderhandelingen kreeg de federale regering het etiket ‘Zweeds’ opgekleefd: een slimmigheidje met de kleuren van de partijen die rond de tafel zaten. Wie blauw en geel – dat zijn de kleuren van de Zweedse vlag - mengt, krijgt groen. Wij deden de test met het regeerakkoord, maar kregen bruin…

Klimaatbeleid

De regering-Michel neemt zich voor om het klimaatbeleid “realistisch” te houden. Een beleid dat strookt met de werkelijkheid dus? Gaan ze eindelijk een versnelling hoger schakelen om de globale opwarming onder de 2 °C te houden? Dat is nodig om rampzalige klimaatverandering te vermijden. Daar bestaat nu al lang wetenschappelijke consensus over. Hebben de onderhandelaars zich plots gerealiseerd dat we met business as usual afstevenen op een doemscenario, met een temperatuurstijging van een kleine 4 tot net geen 5 °C? Wel, niet echt. Met realistisch bedoelt de Zweedse coalitie dat we in de eerste plaats de concurrentiekracht van onze industrie moeten vrijwaren. Een beetje mager in het licht van de klimaatrealiteit, maar kom.

Bedrijfswagens

Als de industrie gespaard blijft, richt de regering haar pijlen misschien op de uitstoot in de transportsector. Dan kom je al snel uit bij het fiscale gunstregime voor bedrijfswagens, dat eigenlijk een massale subsidiëring van de luchtvervuiling en de files is. Maar ook daar wil de Zweedse coalitie niet aan tornen. Goed nieuws voor wie één van die 560.000 auto’s op zijn oprit heeft staan, slecht nieuws voor iedereen die wel eens buiten komt. Een bedrijfswagen in België wordt volgens OESO elke maand voor 230 euro fiscaal gestimuleerd, een wereldrecord. Zo zijn we toch ergens de beste in, zullen de onderhandelaars gedacht hebben. De milieu- en sociale kosten voor de maatschappij van deze salariswagens zijn nog eens een veelvoud van de fiscale kost. Maar hieraan raken zou een “een contraproductieve maatregel” zijn, dixit Bart De Wever.

Hernieuwbare energiesector

Toch blaakt de nieuwe regering van ambitie. Zo wil ze in haar legislatuur 400.000 Belgen extra aan een baan helpen. Werkgelegenheid is ontegensprekelijk een belangrijke bekommernis van deze regering. Dat treft, want de uitbouw van de hernieuwbare energiesector kan veel nieuwe banen scheppen. Het potentieel van deze ‘groene’ jobs is al in talloze studies beschreven. Maar helaas, ook op dit vlak lezen we bedroevend weinig concrete maatregelen. De levensduurverlenging van de kernreactoren Doel 1 en Doel 2, en de ondersteuning van de Myrhha-plutoniumreactor verzieken ondertussen het investeringsklimaat voor hernieuwbare energie. De ploeg van premier Michel krijgt wel eens het verwijt dat ze voor de werkgevers rijdt. Als dat klopt, geldt dat zeker niet voor kleinere ondernemers die investeren in wind, water of zon: zij zullen met dit regeerakkoord nog verder ontmoedigd raken.

Handen uit de mouwen!

Als de regering niet de weg wijst, moeten de burgers het zelf doen. De schone energietechnologie is beschikbaar, en er staan veel coöperaties en bedrijven te popelen om ermee aan de slag te gaan - ook al krijgen ze weinig ruimte van een regering die krampachtig vasthoudt aan het oude.

Recent schreven nog tienduizend inwoners zich in voor de groepsaankoop van zonnepanelen van de provincie Antwerpen. Inmiddels hebben 650 huishoudens de zonnepanelen besteld, waardoor het aantal nieuw geïnstalleerde pv-installaties in de provincie nu al hoger is dan vorig jaar. Energiecoöperaties en groepsaankopen zijn één manier. Wie op een slimme manier energie wil besparen, kan terecht op www.energiejacht.be. Aan de hand van een rekentool kan je je verbruik opvolgen en meteen ook je besparing berekenen.

 

In Zweden

De echte Zweden intussen, kiezen resoluut voor 100% hernieuwbare energie. “Klimaatverandering is een van de belangrijkste problemen van vandaag. (…) Er is geen tijd meer voor mislukkingen of verontschuldigingen. Landen moeten stoppen met investeren in energiebronnen die onze planeet vernietigen. (…) De grootste uitdagingen van deze generatie zijn onder andere: het stoppen van milieuverontreiniging en de uitstoot van broeikasgassen. De verdere ontwikkeling van groene technologie staat centraal”, zo klinkt het in hún regeerakkoord.

Het contrast met onze regering kan niet groter zijn. En dat is niet alles. In Zweden blokkeren ze de plannen voor een nieuwe kerncentrale. Als enige aandeelhouder van het Zweedse energiebedrijf Vattenfall kiest de regering ervoor om dit bedrijf volledig in te schakelen in de hernieuwbare energietransitie. De investeringen in bruinkoolcentrales, gas en steenkool worden gestopt.

Hier blijft de regering-Michel vasthouden aan de technologie van het verleden, als het schoothondje van de nucleaire en fossiele industrie. Hernieuwbare energie krijgt alleen een kans als het de grote energiebedrijven niet schaadt.