Een klein meisje wandelt dromerig rond. Op haar hoofd zit een minuscuul aapje dat zich stevig vasthoudt. Verderop springen jongens jolig buitelend in het water. We bevinden ons in het hart van het Amazonewoud, in het noorden van Brazilië – de jongeren zijn Munduruku-indianen.

Bekijk onze video.

Dit inheemse volk woont al eeuwen aan de oevers van de Río Tapajós, een rivier die uitmondt in de onmetelijke Amazone. De Río Tapajós is een van de laatste bijrivieren van de Amazone die gespaard is gebleven van enorme stuwdammen voor het gebruik van waterkracht, waar de Braziliaanse regering zo dol op is. De Munduruku willen dat graag zo houden. Zij voeren al jaren strijd tegen de plannen van de regering voor een gigantisch complex van vijf stuwdammen die de Río Tapajós op verschillende plaatsen zouden afdammen..

“Dit project omvat onder andere een megadam van 7,6 km lang, die in zijn eentje een gebied onder water zou zetten met de oppervlakte van de hele stad New York. Bovendien zou de dam het grondgebied van de Munduruku zwaar aantasten. Meerdere dorpen langs de rivier zouden moeten worden verplaatst” ", stelt An Lambrechts bezorgd. Als bossendeskundige bij Greenpeace België is zij erg begaan met dit project in het Amazonegebied.

Een moedig volk

Wij verzetten ons tegen de bouw van deze dam omdat ons bestaan op het spel staat

De Munduruku leven verspreid over verschillende plaatsen in het Amazonewoud, in de buurt van de Río Tapajós. Maar deze indianen leven niet volledig geïsoleerd. Ze wonen heel ver van de grote steden, maar komen er wel af en toe en kunnen dan ook genieten van de consumptiegoederen die daar te vinden zijn. Toch zetten zij hun tradities voort en hebben zij ook hun heilige plaatsen. En die dreigen nu in gevaar te komen door de dammen die de Braziliaanse regering wil aanleggen. Daarom verdubbelen de Munduruku hun inspanningen om te vermijden dat hun geschiedenis en hun grondgebied verloren gaan.

"Wij verzetten ons tegen de bouw van deze dam omdat ons bestaan op het spel staat: we zijn voor ons overleven afhankelijk van de rivier en het woud en de grond is van ons",  verklaart Juarez Saw Munduruku, hoofdman van de indianen van Sawré Muybu. "Als dit project er komt, zullen we niet meer kunnen vissen of ons verplaatsen. Onze manier van leven zal verdwijnen."

Bedreigd woud

Door het project zal ook een deel van het Amazonewoud verdwijnen. Het grootste overblijvende tropische woud ter wereld wordt elke dag wat kleiner. " De grootschalige landbouw, de veeteelt, de illegale ontbossing en allerlei infrastructuurprojecten hebben er al meer dan 750.000 km² van verwoest, dat is bijna 25 keer de oppervlakte van België ", brengt An Lambrechts in herinnering. " Dit nieuwe project zal nog eens een zware slag betekenen."

Bij de aanleg van een dam is het woud het eerste slachtoffer. Een deel moet verdwijnen of wordt onder water gezet voor de bouw van het stuwmeer van de dam. Er worden wegen door het woud aangelegd, onder andere om de machines aan te voeren die nodig zijn voor de bouwwerken. En die wegen worden vervolgens ook gebruikt door weinig gewetensvolle bedrijven die op illegale wijze kostbare en bedreigde houtsoorten komen ontginnen. Ten slotte breiden ook de steden zich snel verder uit omdat ze onderdak moeten bieden aan alle mensen die betrokken zijn bij deze reusachtige bouwwerken, en ook dat gaat alweer ten koste van de bomen, de biodiversiteit en de levenswijze van de traditionele gemeenschappen.

Betrokken bedrijven

Wij hebben nagegaan welke bedrijven hun voordeel zouden doen met deze verwoestende projecten. In de sector van de waterkrachtturbines kwamen drie grote namen naar voren: het Amerikaanse bedrijf General Electric, de Duitse multinational Siemens (als mede-eigenaar van Voith Hydro) en het Oostenrijkse bedrijf Andritz.

Als deze drie ondernemingen dit grote project aanvatten, zullen ze samenwerken met andere sectoren zoals engineering. Een van die potentiële partners is Tractebel Engineering, een gevestigde Belgische waarde die, net als Electrabel, in handen is van de Franse groep ENGIE. 

Eerst gebied van Munduruku afbakenen

De Munduruku strijden al enkele decennia vergeefs voor de erkenning van hun grondgebied. Dat is een onontbeerlijke voorwaarde om de aanleg van de dam op de Río Tapajós tegen te houden. Greenpeace helpt hen hiermee, omdat we niets anders willen dan de bescherming van hun gebied. Zodat hun kinderen verder kunnen spelen in de machtige rivier die al eeuwenlang hun leefomgeving bepaalt.