Herinner je je het fantastische nieuws begin december nog? In de marge van de VN-klimaattop in Cancun pakte aftredend president Lula Da Silva van Brazilië uit met de laagste ontbossingscijfers in zijn land sinds de metingen begonnen 22 jaar geleden. Verdween er in het rampjaar 2004 nog 27.423 km2 regenwoud – bijna de oppervlakte van België – dan was dat cijfer in 2009-2010 gedaald tot 6451 km2, of een vermindering met maar liefst 77 %. Zulke mooie woorden verbaasden de hele wereld.
Maar wat blijkt nu? Terwijl aan de ene kant wordt gepronkt met deze hoopgevende cijfers, wordt aan de andere kant gesleuteld aan het grootste ontbossingsplan van de laatste decennia. Nu de illegale ontbossing eindelijk officieel wordt aangeklaagd, zoekt de machtige Braziliaanse landbouwlobby (de zogenaamde Ruralistas) naar andere oplossingen voor haar expansiebehoeften: via een aanpassing van de boswetgeving.
De boswetgeving in Brazilië, één van de progressiefste ter wereld, dateert in zijn huidige vorm van 1965 en geldt voor 360 miljoen hectare bossen en savanne. Ze is een hoeksteen van de Braziliaanse strategie om de uitstoot van broeikasgassen aan banden te leggen, en speelt zo een cruciale rol in de internationale klimaatsonderhandelingen. Bovendien inspireert ze ook andere landen om hun wetgeving te verstrengen.
Maar de boswetgeving dreigt een 'ontboswetgeving' te worden.
In juni 2010 werd door een bijzondere commissie van het Huis van Afgevaardigden een update van de boswetgeving voorgesteld. Hierin lezen we een aantal destructieve voorstellen, waarvan de belangrijkste die is van de zogenaamde "legal reserve". Deze belangrijke bepaling ligt aan de basis van de wetgeving en verplicht landeigenaars om een zeker percentage van het bos op hun land en rondom waterbronnen en rivieroevers te behouden. Dit percentage, zowel rond rivieren, waterlopen als in bossen, zou drastisch kunnen dalen, van 80 % naar 50 %. Een tweede aanpassing is volledige amnestie voor illegaal ontboste gebieden tot en met juli 2008.
Volgens een studie van het Observatório do Clima zou deze nieuwe wetgeving in het slechtste geval kunnen leiden tot 25 miljard ton extra CO2-uitstoot! Dit is vijf maal zoveel als de jaarlijkse emissies van Europa en de VS samen! Om dan nog te zwijgen over de boodschap die men dan geeft aan al wie betrokken is bij de illegale ontbossing en bosdegradatie: “Doe maar jongens, we verlenen jullie wel amnestie nadat jullie alles hebben omgehakt. En laat jullie koeien maar rustig grazen, want die zijn vanaf vandaag helemaal legaal.”
Het zal niemand verbazen dat de gevolgen rampzalig zouden zijn. Daarom maken we hier een prioriteit van. Het was de bedoeling van de Ruralistas om de wetgeving bij verrassing door het parlement te jagen op 14 december, maar gelukkig stond Greenpeace Brazilië aan de ingang met een welgemikte actie van 'sambakoeien' en dat heeft gewerkt! Knarsetandend werd de stemming verschoven naar een latere datum, waardoor onze kansen om de ontboswetgeving teniet te doen exponentieel zijn toegenomen.
Maar de strijd is nog lang niet gestreden. Het is essentieel dat de nieuwe Braziliaanse president Dilma Roussef, die in januari aantreedt, de voorgestelde aanpassingen aan de boswetgeving niet goedkeurt. Wij zullen alles in het werk stellen om dit te bereiken en houden jullie op de hoogte.