In de haven van Kinkole in Kinshasa gonst het altijd van de activiteit. Greenpeace ging recent ter plaatse en stelde vast dat er enorme boomstammen aangevoerd en gelost werden.Veel van deze partijen ongemerkt hout worden illegaal geëxporteerd.
Op het eerste gezicht heertst er chaos in de haven, maar toch zit er een zekere regelmaat in de manier waarop dingen verlopen. Hetzelfde geldt voor de hele sector van houtkap in Congo: georganiseerde chaos.
.jpg)
Een rapport van Greenpeace Afrika Cut It Out: Illegal logging in the DRC brengt in kaart hoe bedrijven, waaronder grote belangrijke multinationals, systematisch wetten met de voeten treden.
Ze worden daarvoor op geen enkele manier bestraft. Het rapport gaat ook over de zogenaamde “strijd tegen illegale kap” van de Congolese overheid, die tot nu niets heeft opgebracht.
Het is niet moeilijk om bewijzen te vinden. Trucks met illegaal hout zonder merkteken rijden rond terwijl iedereen het kan zien. Bedrijven zagen gewoon de merktekens op het uiteinde van de stammen af om illegale praktijken te verdoezelen. In havens zoals Kinkole komt het illegaal hout in massale hoeveelheden toe. Soms zo vers gekapt dat je het bos nog kunt ruiken.
Veel bedrijven maken gebruik van “ambachtelijke vergunningen”, die bedoeld zijn voor
kleinschalige houtkap, om het moratorium op nieuwe industriële toelatingen in Congo te omzeilen.
We bezochten een dorp waar effectief op kleine schaal gekapt wordt met toestemming van de lokale oversten. Een werkman met een kettingzaag vertelde ons dat het hout gebruikt wordt voor meubels en huizen in de omgeving. Dat is de essentie van ambachtelijke houtwinning en als dat op een duurzame manier gebeurt, kan het voordelen opleveren voor de lokale economie.
Maar veel te vaak zijn bedrijven gebrand op snelle winst. De verwoesting die ze daarbij aanrichten gaat ten koste van de mensen die leven in het tweede grootste overblijvende regenwoud ter wereld. Zij hebben het bos nodig om te overleven.
In Bandundu, vertelde de milieuminister van deze provincie dat hij orde op zaken wil stellen in de sector. Maar dat zal geen gemakkelijke taak zijn. We zagen hoe inspecteurs van de overheid werden weggejaagd toen ze beslag probeerden te leggen op illegaal hout. Ook het recente rapport van de onafhankelijke waarnemers van Resource Extraction Monitoring (REM) bewijst dat illegale kap op zeer grote schaal gebeurt.
Er zou verbetering op komst moeten zijn met een nieuwe Europese wet over de internationale handel in hout, de EU Timber Regulation (EUTR), die van kracht werd op 3 maart. Dat betekent dat hout van illegale oorsprong niet verhandeld mag worden in Europa, een belangrijke afzetmarkt voor hout uit het Congobekken (rechtstreeks of bijvoorbeeld via China). Handelaars die niet-conform hout verkopen, riskeren vervolging. De chaos in de sector in Congo en het gebrek aan onafhankelijke systemen om de afkomst van hout te controleren, maken het zeer moeilijk of zelfs onmogelijk voor Europese handelaars om te voldoen aan de nieuwe wet.
Greenpeace is een van de organisaties die jaren geijverd heeft voor een dergelijke wet. We hopen dat dit op zijn minst de goeie impuls kan geven om de bezem te halen door de sector. De Congolese regering moet dit moment aangrijpen om de bossen te beschermen, zodat het overblijvende regenwoud niet langer zonder reden en op een illegale manier vernietigd wordt.
Lees het volledige rapport 'Cut it Out: Illegal Logging in DRC'
Danielle Van Oijen
~ bossencampagne Greenpeace International