De Kamer heeft vandaag unaniem een resolutie goedgekeurd om de illegale houthandel te bestrijden. Zij roept de regering op om ervoor te zorgen dat de Europese houtverordening ten volle wordt toegepast. Die verbiedt de invoer van illegaal hout, maar de huidige inspanningen van de administratie en de bedrijven volstaan duidelijk niet.

“België moet zich zo optimaal mogelijk organiseren om de herkomst van het ingevoerde hout en de legaliteit ervan doeltreffend te controleren.”


Met deze tekst geven de parlementairen een sterk signaal aan minister van Leefmilieu  Marie-Christine Marghem. Zij vragen de volledige toepassing van de Europese regelgeving  die de aanwezigheid van illegaal hout wil voorkomen op Belgisch en Europees grondgebied.

Concreet vragen de parlementairen onder andere het volgende aan de regering: meer middelen (de capaciteit voor bewaking en toezicht van de administratie versterken), een strengere aanpak (sancties opleggen in geval van inbreuken), meer transparantie (op de uitgevoerde controles), meer samenwerking met de Belgische en buitenlandse autoriteiten, meer aandacht voor de problemen op het vlak van corruptie in de landen waar het hout vandaan komt en meer informatie voor de Belgische consument (etikettering van hout en afgeleide producten).

Ik hoor vaak zeggen: “Wat kunnen wij vanuit België doen om het tropisch woud te redden en de mensen die daar wonen te helpen? Die problemen spelen zich zo ver van ons bed af.” Nochtans biedt Europa ons een deel van de oplossing: we kunnen onze markt sluiten voor illegaal of vermoedelijk illegaal hout. Maar dan moet er nog de bereidheid zijn om dat te doen.


België loopt nog altijd achterop
Sinds de invoering van het verbod kunnen België en minister Marghem maar een heel schrale balans voorleggen: zeven controles uitgevoerd in 2014, acht in 2015. Geen enkele keer werd illegaal hout in beslag genomen; geen enkele keer werd officieel een overtreding vastgesteld.

Waar zit het probleem?

Enerzijds komt er nog altijd hout met een groot risico van illegaliteit (afkomstig uit bijvoorbeeld Brazilië, Kameroen of de Democratische Republiek Congo) België binnen. Greenpeace heeft dat al verschillende keren bewezen in zijn rapporten. Maar toch heeft de overheid geen enkele sanctie opgelegd aan de bedrijven, die nochtans geen hout mogen invoeren waarvoor zij het risico van illegaliteit niet kunnen uitsluiten.

Anderzijds zijn de middelen duidelijk onvoldoende. Via de haven van Antwerpen is België een echte draaischijf van hout met een groot risico, want ons land is met name de tweede importeur van Braziliaans hout in Europa en een belangrijke bestemming van hout uit veel Afrikaanse landen met een hoog risico. Meer dan 6.000 bedrijven in België zouden bij de handel betrokken zijn (ze zijn niet geregistreerd). En nochtans is er maar één enkele persoon die – halftijds – moet toezien op het verbod op de invoer van illegaal hout en al die bedrijven moet controleren. In verhouding tot de ingevoerde volumes voorziet België duidelijk niet de middelen om zijn verplichtingen op een correcte manier na te komen. Ter vergelijking: Nederland heeft in dezelfde periode meer dan 100 controles uitgevoerd; Duitsland meer dan 220. Naar schatting 10 tot 30% van het hout dat wereldwijd wordt verkocht, zou illegaal zijn. Minister Marghem weigert duidelijk rekening te houden met de omvang van het probleem.

Is de Europese Commissie tevreden?
Na de actie van Greenpeace in april 2015 voor haar kabinet en de hoorzitting over het onderwerp in het parlement in juni 2015, had minister Marghem aangekondigd meer capaciteit voor inspectie te voorzien. En wat is er sindsdien gebeurd? Niets. De actoren zijn uitgenodigd voor een rondetafel, maar er is geen enkele maatregel genomen om een eind te maken aan het probleem.

De Europese Commissie zou over enkele dagen haar evaluatierapport over de toepassing van de Europese regelgeving die de invoer van illegaal hout verbiedt, moeten publiceren . Naar aanleiding daarvan roept Greenpeace onder andere de Commissie [lien média brief] om de regels ook te laten gelden voor alle afgeleide houtproducten en toe te zien op een daadwerkelijke, uniforme en gecoördineerde toepassing van de regelgeving.

Het lijdt geen twijfel dat mevrouw Marghem wel degelijk onze minister van (kern)Energie is, maar is zij ook werkelijk onze minister van Leefmilieu?