Carrefour heeft een nieuw aankoopbeleid voor palmolie aangekondigd. De tweede grootste supermarktketen van het land wil ervoor zorgen dat de producten van haar huismerken geen palmolie meer bevatten die bijdraagt aan ontbossing. Wanneer komt Colruyt, de nummer één, met een geloofwaardig nulontbossingsbeleid over de brug? Zeker nu zich na Wilmar opnieuw een van de grote internationale verhandelaars van palmolie bekeerd heeft: ook Cargill engageerde zich zopas voor ontbossingsvrije palmolie.
Eind vorig jaar stelde Greenpeace Colruyt, Carrefour en Delhaize voor de 'tijgeruitdaging'. We daagden hen uit om hun aankoopbeleid voor palmolie te herzien en ervoor te zorgen dat ze hun klanten niet langer betrekken bij de vernietiging van het tropisch regenwoud. Palmolie is één van de belangrijkste oorzaken van ontbossing in Indonesië. Die ontbossing draagt bij tot de klimaatverandering en bedreigt het leefgebied van de laatste 400 Sumatraanse tijgers.
Recent onderzoek toont opnieuw de hoogdringendheid van de tijgeruitdaging aan. Nergens ter wereld ligt het tempo van de ontbossing hoger dan in Indonesië. Tussen 2000 en 2012 verloor het land 16 miljoen hectare bos, een oppervlakte zo groot als Griekenland. In 2012 verdween er 840 000 hectare oerbos, bijna dubbel zoveel als in Brazilië, de historische koploper op het vlak van ontbossing in de tropen.
Na een publieke campagne waaraan tienduizenden mensen enthousiast deelnamen, kwam Delhaize in februari als eerste van de drie supermarktketens met een nulontbossingsbeleid over de brug. Maar het effect van de campagne reikt verder dan Delhaize alleen. Ook andere Belgische spelers, zoals koekjesfabrikant Lotus en de margarinebedrijven Vandemoortele en Royale Lacroix, besloten mee te duwen voor een palmoliesector die bos beschermt in plaats van vernietigt. Na schoorvoetende eerdere verklaringen, voegde in juni ook Carrefour zich bij de groep.
Om bos te kunnen beschermen, moet je het natuurlijk eerst eens zijn over wat bos is en wat niet. Samen met The Forest Trust (TFT) en het Indonesische palmoliebedrijf Golden Agri Resources (GAR) heeft Greenpeace een werkwijze ontwikkeld om de verschillende gebieden (zoals bos, veen, waardevolle natuurgebieden en landbouwgrond van lokale gemeenschappen) die niet in aanmerking komen voor plantage-ontwikkeling te identificeren en te beschermen. Die methode noemen we de HCS-benadering (High Carbon Stock).
De HCS-benadering laat palmolieproducenten toe om hun nulontbossingsbeleid in de praktijk te brengen. Een aantal producenten heeft zich, met steun van Greenpeace en WWF, verenigd in de Palm Oil Innovation Group (POIG). Ze engageren zich om de HCS-benadering toe te passen en hebben criteria en indicatoren opgesteld aan de hand waarvan hun beleid kan getoetst worden. Heel wat consumentenbedrijven, zoals Delhaize en Procter & Gamble verwijzen in hun aankoopbeleid voor palmolie naar de HCS-benadering. En Carrefour spreekt uitdrukkelijk zijn steun uit voor het initiatief.
Nu steeds meer consumentenbedrijven 'schone' palmolie eisen, zetten palmproducenten maar al te graag hun groene petje op. Dan is het opletten geblazen voor greenwashing. Begin juli kondigde een aantal grote palmolieproducenten, waaronder Sime Darby, Musim Mas, KLK en Asian Agri, het Sustainable Palm Oil Manifesto aan. Het is een document waarin de ondertekenaars zich naar eigen zeggen engageren om niet meer te ontbossen.
Maar 'niet meer ontbossen' is voor deze bedrijven wel erg relatief. Want in plaats van aan de slag te gaan met de bestaande HCS-werkwijze, willen de aanhangers van het manifest die eerst aan een evaluatie onderwerpen. En in afwachting van die evaluatie weigeren ze een stop te zetten op ontbossing. Verdere verfijning van de HCS-benadering is zeker welkom, maar het mag geen voorwendsel zijn om verdere bosvernietiging te rechtvaardigen!
Voor consumentenbedrijven die hebben beloofd om ontbossing uit hun producten te weren, is de boodschap duidelijk: laat je niet in de luren leggen door halfslachtige initiatieven zoals het Sustainable Palm Oil Manifesto. Ze moeten hun macht gebruiken om daadkrachtige acties te eisen van hun palmolieleveranciers. Doen ze dat niet, dan maken ze hun klanten blaasjes wijs.
Met het nieuwe palmoliebeleid van Carrefour zitten twee van de drie grootste Belgische supermarktketens op koers voor ontbossingsvrije palmolie. Greenpeace volgt de uitvoering van hun beleid op de voet. Het moet sneller en het moet strenger. Intussen springt de positie van Colruyt, die blijft vasthouden aan de gebrekkige RSPO-certificering, steeds meer in het oog. De grootste supermarktketen van België zal dringend een inhaalbeweging moeten maken en duidelijk stellen hoe het palmolie uit ontbossing uit haar producten zal weren, wil ze niet hopeloos achterblijven.