24 maart 1989, net voorbij middernacht. Voor de kust van Alaska gebeurt op dat moment één van de grootste milieurampen in onze geschiedenis. De beelden van de dagen nadien staan nog steeds op mijn netvlies gebrand: met olie besmeurde vogels, zwarte stranden, een pikzwarte zee, wanhopige vissers. Ik was 7 jaar en de olieramp met de Exxon Valdez schudde voorgoed mijn milieubewustzijn wakker.
De olietanker Exxon Valdez raakte het Prince William Sound's Bligh rif, waardoor 750.000 vaten ruwe olie in sub-Arctische wateren terecht kwamen. Drie dagen na het incident blies een storm grote hoeveelheden olie tot aan de rotsachtige kusten van Knight Island. De schade is tot op vandaag, 25 jaar later, nog zicht- en voelbaar.
Lesje geleerd, denk je dan. Helaas. Exxon Valdez is niet langer de grootste milieuramp in de Verenigde Staten. In 2010 was er de olieramp op het BP-olieplatform Deepwater Horizon.
Het zou nu toch duidelijk moeten zijn: olie ontginnen is inherent riskant. Dus zou er simpelweg geen sprake mogen zijn om oliebedrijven als Exxon, BP, Shell en Gazprom hun gang te laten gaan in het erg fragiele -en voor ons klimaat zo cruciale- noordpoolgebied. Maar 25 jaar na Exxon Valdez en 4 jaar na Deepwater Horizon lijkt het alsof er niets gebeurd is...
De Arctische Raad, een forum van landen rond het noordpoolgebied, onderhandelt momenteel over een plan in geval van olievervuiling in het gebied. Wat op tafel ligt, is ontieglijk zwak en zou een Exxon Valdez-achtige ramp absoluut niet kunnen vermijden. De Arctische Raad geeft ondertussen ook licenties aan oliebedrijven om naar olie te zoeken in de prachtige maar ook extreem fragiele Arctische wateren...Terwijl het omgaan met een olieramp hier eigenlijk onmogelijk is. Door het erg koude water is het onmogelijk om met conventionele technieken de olie op te kuisen. Door de zware Arctische stormen, het ijs dat elke winter toevriest en het totale gebrek aan nabije infrastructuur zou een olielek in dit gebied een ongekende catastrofe betekenen.
Toch gaan oliecowboys als Gazprom, met een erg bedenkelijke milieureputatie, nu aan de slag in het noordpoolgebied nabij Rusland. Ook Exxon wil een graantje meepikken, want het sloot een deal met de Russische oliegigant Rosneft. Samen willen ze deze zomer proefboringen doen in de Kara-zee. De licentie-blokken waar Exxon proefboringen zal uitvoeren, overlappen hier en daar het Russische Nationaal Park en Reservaat Poorten tot de Noordpool, een cruciaal natuurgebied voor ijsberen, walrussen en ivoormeeuwen. De Kara-zee wordt gedurende 270 tot 300 dagen per jaar bedekt door ijs, van 1 tot 16 meter dik. De minimale temperaturen in de winter kunnen gaan tot -46°, en het water kan er tot 350 meter diep zijn. Bovendien heersen er vaak extreme weersomstandigheden in het noordpoolgebied. Dat is vragen om problemen.
Dus terwijl Exxon nog steeds niet alle schade heeft vergoed voor haar oliecastrofe 25 jaar geleden, wil het bedrijf opnieuw het lot tarten. Schaamteloos vind ik dat. We moeten deze waanzin stoppen. Steun onze campagne via www.savethearctic.org