Francesca trekt met Greenpeace naar de Noordpool en houdt een blog bij. Dit is aflevering 4.
We ontwaken voor de kust van Ny-Ålesund, een kleine nederzetting van een tiental huisjes en verschillende onderzoekscentra waaronder het Polar Institute. Op piekmomenten wonen en werken hier 180 mensen, vooral wetenschappers. Maar het is begin oktober en het dorpje wordt nog bemand door een vijftigtal mensen.
Ny-Ålesund gaat prat op het predicaat "het meest noordelijk gelegen" voor zowat alles. Het meest noordelijk gelegen postkantoor, het meest noordelijk gelegen permanente Arctisch onderzoekscentrum en de meest noordelijk gelegen vertrekplaats voor Roald Amundsen. In mei 1926 vertrok hij en zijn bemanning in een zeppelin naar de Noordpool, een trip van 70 uur om 1200 kilometer af te leggen. Boven de Noordpool liet Amundsen een Noorse vlag vallen uit de zeppelin – landen deden ze er niet, want dan zouden niet meer weggeraken – waarna ze hun reis voortzetten richting Alaska.
Amundsen zou met deze reis de geschiedenis ingaan als ontdekker van de Noodpool. In Ny-Ålesund staat als aandenken nog altijd de pyloon waarop de zeppelin bevestigd was bij vertrek naar de Noordpool.
Je zou haast denken dat we een toeristische rondreis maken. Beetje geschiedenis opsnuiven, genieten van de natuur, bootje varen. Toch beseffen we elk moment van de dag waarom we hier zijn. We maken deze trip om vast te stellen wat de gevolgen van de klimaatverandering zijn voor het noordpoolgebied.
Onheilspellende berichten over het drastisch slinkende poolijs, waren prominent aanwezig in alle kranten de voorbije zomermaanden. Heel de wereld zal de gevolgen dragen van de opwarming van de aarde, maar het zuiden en het noorden nu eenmaal meer. Wij in het Westen, als grootste vervuilers, ondervinden er nog de minste impact van. Dat is tragisch. Nu al weten we dat de Afrikaanse bevolking meer en meer met extreme droogte zal te maken krijgen die grote vluchtelingenstromen zal veroorzaken.
In het poolgebied gebeurt de opwarming exponentieel snel, en dat maakt dat ons gratis airconditioning-systeem zienderogen slinkt. Het witte ijs reflecteert namelijk de zonnestralen, terwijl het donkere zeewater de warmte van de zon juist absorbeert, waardoor het resterende ijs nog sneller smelt. Zo simpel is het. Een niet al te moeilijke boodschap om over te brengen, me dunkt.
Met een zodiac banen we ons een weg tussen de ijsbrokken om aan wal te gaan in een fjord waar in 1928 een foto werd genomen van een gletsjer. Greenpeace heeft 73 jaar later dagenlang rond Spitsbergen gevaren om dezelfde plek te terug te vinden om exact dezelfde foto te nemen. De twee beelden naast mekaar bekijken is schokkend. We staan met zijn allen te kijken naar de sterk afgeslankte gletsjer die een symbool is geworden voor de Save The Arctic-campagne. Wat meer heeft de wereld nodig om in te zien dat het niet vijf voor twaalf maar vijf over twaalf is?
Ik zou een potje kunnen janken om dit zichtbare onrecht maar ik wil en kan me er niet bij neerleggen. Het leven zou makkelijker zijn zonder me iets aan te trekken van wat er gaande is. Ik zou dan ook een leukere bijnaam dragen dan "ecozaag", maar anderzijds ben ik trots op mijn overtuiging en mijn engagement. Ik hoop dat het voor iemand aanstekelijk is.
Lees ook aflevering 1, aflevering 2 en aflevering 3 van Francesca's blog
- Francesca Vanthielen is een Vlaamse actrice en presentatrice. Samen met Greenpeace maakt ze een poolreis op de Arctic Sunrise, om met eigen ogen vast te stellen hoe de klimaatverandering hier toeslaat.