Onze campaigner Joeri Thijs trekt samen met actrice en presentatrice Francesca Vanthielen naar de Noordpool.
Meer dan twee miljoen mensen hebben intussen de petitie getekend waarin we oproepen om van de Noordpool een beschermd gebied te maken. Met wat we hier al gezien en gehoord hebben, weten we dat die mobilisatie niks te vroeg komt.
Zo viel net voor ons vertrek met de Arctic Sunrise mijn oog op een artikel in de lokale krant Svalbard Posten. Daarin werd de aanwezigheid van het noordpoolijs rond de archipel op satellietbeelden vergeleken tussen 2008 en 2012, steeds aan het einde van de smeltperiode in september. In 2011 en 2012 is er op de beelden amper nog ijs te zien.
Zo snel gaat het hier. De opwarming laat zich in het gebied immers veel meer voelen dan waar ook ter wereld. Het warmt hier naar schatting 1,5 à 2 graden meer op dan op de rest van de planeet. Deze animatie van de National Oceanic and Atmospheric Administration toont de evolutie van het smeltende noordpoolijs heel erg goed. Ook de wetenschappers in het Ny-Ålesund-onderzoekscentrum (op 79 graden noorderbreedte) komen tot soortgelijke bevindingen.
We bezochten hier ook de plaats van waaruit één de bekendste gletsjer-foto's werd genomen: Blomstrandbreen. Vergelijk de gletsjer op de foto uit 1928 en onze Greenpeacefoto van 2002. Tien jaar geleden moest de toenmalige Arctic Sunrise-bemanning trouwens vier dagen zoeken om de exacte plaats van waaruit de foto in 1928 werd genomen terug te vinden.
Vergelijk de foto uit 1928 met die uit 2002
Met de oude foto bij de hand kregen we zelf ook een heel goed zicht van hoeveel precies van de gletsjer is verdwenen de voorbije 87 jaar. Hoe indrukwekkend hij nu nog is, eigenlijk is er nog maar een fractie van de oorspronkelijke gletsjer overgebleven. Dit is niet enkel toe te
schrijven aan de klimaatverandering (gletsjers veranderen en bewegen zich ook van nature), maar de snelheid waarmee dit gebeurt is ontegensprekelijk te wijten aan de opwarming.
De mogelijke gevolgen hiervan zijn moeilijk te overschatten. Dr. James E. Hansen, prominent klimaatwetenschapper van het Amerikaanse NASA, trok twee weken voor ons vertrek op een persconferentie van Greenpeace nog maar eens aan de alarmbel. “Wetenschappers zien nu in dat we met een planetaire noodsituatie geconfronteerd worden. Alleen is het voor het grote publiek moeilijk om dat in te zien, want wanneer ze hun hoofd uit het venster steken merken ze daar niets van.”
Terwijl ik hier ben en letterlijk oog in oog sta met dit immense probleem en de potentiële gevolgen ervan, moet ik vaak aan mijn twee zoontjes thuis in België denken. Zij zijn nu 1 en 3 jaar oud, en vooral de oudste zit al vol verwachting te wachten op de terugkeer van zijn papa, “de noordpoolreiziger”. Alleen worstel ik met wat ik hem zal vertellen. Ik heb hier al zeehonden gezien en zelfs ijsbeer met haar jong (zie foto). Dat vindt hij dan ongetwijfeld een fantastisch verhaal.
Maar hoe leg ik hem uit dat de Noordpool in de zomer al ijsvrij zal zijn, nog voor hij zijn lagere school heeft beëindigd? Hoe vertel ik hem dat wetenschappers om die reden groot alarm slaan? Dat ze wijzen op mogelijks catastrofale gevolgen en een spiraal van fundamentele en onomkeerbare veranderingen in ons ecosysteem?
Best nog even over zwijgen, zeker? En hopen dat onze campagne een trigger kan zijn voor de fundamentele koerswijziging die we nodig hebben.
- Lees ook Francesca's blog (aflevering 1, 2, 3, 4, en 5)