Nieuwe koude oorlog over de Noordpool in de maak

De Russen planten hun vlaggen onder het ijs, de Noren kopen straaljagers aan, de militaire spanning tussen de NAVO en Rusland stijgt, en Amerikaanse diplomaten zijn druk in de weer achter de schermen. Klinkt als het decor van een James Bond-film. Helaas. Volgens nieuwe documenten op Wikileaks is de olierush op de Noordpool niet enkel een bedreiging voor milieu en klimaat, maar ook voor de vrede.

De wedloop om de Noordpool wordt bloedserieus. We stellen vast dat de wereldleiders het smelten van het poolijs niet aangrijpen om de klimaatverandering aan te pakken. Ze investeren in legermateriaal om ten strijde te trekken voor de olie onder de poolkap. Manu militari willen ze de fossiele brandstoffen ontginnen die het smelten van het ijs veroorzaken in de eerste plaats. Dat is als vuur doven door een benzine over te gieten.

We geven een overzicht van de belangrijkste informatie uit de gelekte telexen.

Toegenomen militaire spanning
De olierush op de Noordpool riskeert uit te monden in instabiliteit en conflict. Amerikaanse diplomaten stellen dat “militaire dreiging in het noordpoolgebied kan toenemen”. In een van de telexen wordt de Russische ambassadeur bij de NAVO geciteerd: “In de 21ste eeuw zal oorlog ontstaan voor grondstoffen, en Rusland zal zich niet laten verslaan.” In april 2008 zei de Russische admiraal Vladimir Vysotsky: “In het Hoge Noorden heerst rust en stabiliteit, maar we kunnen niet uitsluiten dat er in de toekomst een machtsverschuiving komt, en zelfs gewapende interventie.”

Poetin laat vlag planten
Rusland probeert soevereiniteit te claimen over hele stukken van het noordpoolgebied. Een Russische bron onthult dat de befaamde Russische expeditie om een vlag te planten op de zeebodem onder de Noordpool gestuurd werd door Verenigd Rusland, de partij van Vladimir Poetin.

Lobbyen bij Groenland
De VS dingen volop naar de gunst van Groenland, uit vrees voor Chinese invloed. “Onze uitgestoken hand naar de Groenlanders zal hen aanmoedigen om geen valse keuze tussen de VS en Europa te maken. Het zal onze banden met Groenland versterken, want de Chinezen tonen steeds meer interesse in de natuurlijke rijkdom van het land.”

Spanningen in de NAVO
Canadese leiders zitten verveeld met de NAVO-plannen om een legermacht te sturen naar de Noordpool in een antwoord op wat gezien wordt als Russische agressie. Volgens een telex heeft de Canadese premier Stephen Harper verklaard dat een aanwezigheid van de NAVO in het gebied te veel invloed zou geven aan niet-Arctische lidstaten in een gebied waar “ze niet thuishoren”.

Voordelen van klimaatverandering
In een andere telex staat dat achter het Russische beleid voor het noordpoolgebied “twee mogelijke voordelen schuilen van de opwarming van de aarde: het vooruitzicht voor een ijsvrije scheepsroute van Europa naar Azië, en de geschatte olie- en gasrijkdom onder de Arctische zeebodem”.