Het dossier van megashoppingcenter Uplace neemt hallucinante proporties aan. Onder het mantra “ondernemen is onmogelijk in dit land” bestoken entrepreneurs zoals Bart Verhaeghe met veel drama de media. Jammer genoeg wordt dit discours overgenomen door sommige opiniemakers, die vorige week haast euforisch klonken nu blijkt dat ons land de economische crisis meer dan behoorlijk doorstaat. Zonder Uplace. Zonder onnodig extra fijn stof en zonder onnodige extra mobiliteitsproblemen.
Na de vorige zin zal niemand verrast zijn dat de milieubeweging tegen dit project is. Al van bij het begin. En de milieuorganisaties dienen al van bij het begin bezwaarschriften in. Maar die haalden de media niet en werden in de meeste gevallen zonder pardon opzijgeschoven. Her en der laat een misnoegde indiener dan wel eens het woord 'bananenrepubliek' of 'Belgistan' vallen. Niemand hoort dat. Het is precies wat ook de sterke man van Uplace nu zegt, alleen doet hij dat na een parcours waarbij alle hobbeltjes uit het zicht van 'de mensen' weggevijld werden. En hij doet het in de media. Toch heeft dat het wijde protest niet kunnen stoppen, niet alleen uit ecologische hoek maar ook van andere economische actoren in de regio, en steden en gemeenten. Zeg maar van zowat elke betrokken partij.
Het spel wordt allesbehalve proper gespeeld. Ambtenaren van de Milieuvergunningscommissie, die een negatief advies voor Uplace afleverden, worden afgedaan als regelneven, dwarsliggers voor Vlaamse economische groei. De taak van deze ambtenaren – in feite zijn het experts, maar dat woord gebruiken we nu even niet – is echter niet 'economische groei' realiseren in een van de meest economisch actieve regio's in ons land, maar gegrond advies te verlenen die het algemene belang dienen. En algemeen belang, beste Bart en co, is meer dan commercieel belang.
De Milieuvergunningscommissie geeft een negatief advies omdat ze te hoge concentraties fijn stof vreest én omdat ze vreest dat het Brusselse verkeersinfarct nog erger zal worden. We hebben het dus over volksgezondheid, mobiliteit en leefbaarheid van een regio waar meer dan een miljoen mensen leven, te midden van nu al 'gonzende' activiteiten.
Wij lezen vorige vrijdag in de media dat bij deze commissie te horen valt dat ze 'zwaar onder druk is gezet'. Pardon? Een commissie die zich buigt over onder andere gezondheid en mobiliteit wordt onder druk gezet om commerciële privébelangen door te drijven? Bestaat er een kans dat minister Schauvliege – eerste opdracht: het algemene belang dienen – bovenvermelde bezwaren van de hand wijst voor een duur privéproject? Wij hopen van niet.
Het is overigens gewoon de plicht van een expert in dienst van de overheid om ministers erop te wijzen als ze een fout dreigen te maken. En dat de regering dat zou doen met een groen licht voor Uplace, is overduidelijk. Zo gaat men er in de hele Uplace-discussie al vanuit dat de Brusselse ring verbreed zal worden, en dat dit de mobiliteit zal vlot trekken. Terwijl uit studies het tegendeel blijkt. Extra rijstroken op de Ring brengen amper soelaas, omdat ze nieuw verkeer zullen aanzuigen. Uit deze studies blijkt ook dat een bredere Ring en nog meer verkeer ook compleet in tegenspraak is met de klimaatuitdaging én met het halen van de normen voor luchtkwaliteit.
De eigen ‘Winkelnota’ van de Vlaamse Regering wil bovendien de lokale middenstand meer ademruimte geven en pleit voor een gezond evenwicht tussen handelsontwikkelingen in de stad en daarbuiten. Het megacomplex Uplace is een aanfluiting van dit voornemen.
Als het totaalplaatje er zo slecht uitziet en zo'n wijd protest uitlokt, waarom werden dan al die vergunningen afgeleverd? De regering sloot met Uplace een brownfieldconvenant af waarmee ze al min of meer de nodige vergunningen garandeerde. Geen vergunningen verlenen staat gelijk aan schadevergoedingen betalen. Qué? Een project moet dus nog een hele procedure doorlopen. Om grondig af te toetsen of niet alleen de projectontwikkelaar maar ook de maatschappij er mee gebaat is. En toch verbindt de Vlaamse regering zich er al toe om Uplace te vergunnen of anders met ons belastinggeld schadevergoedingen te betalen...
Zo bekeken leven we inderdaad in in Belgistan, waar privébelangen nog steeds primeren op leefmilieu, duurzame mobiliteit en volksgezondheid. Maar wij rekenen op de zin voor het algemene belang van een verantwoordelijke minister. Just do it, Joke.
- Joeri nam maandag ook deel aan het grote Uplace-debat op Radio 1 (Peeters&Pichal). Beluister de uitzending