Na meer dan een jaar voorbereiding is vandaag eindelijk de internationale klimaattop in Parijs van start gegaan. Meer dan 160 staats- en regeringsleiders verdrongen elkaar om de noodzaak van dringende en ambitieuze klimaatactie te benadrukken. Onder hen ook premier Charles Michel uiteraard, die zonder Belgisch klimaatakkoord bijzonder weinig geloofwaardig overkwam.

De impasse in het Belgische klimaatdossier is ook hier niemand ontgaan: België mocht al meteen de Fossiel van de Dag in ontvangst nemen, omdat het “een perfect voorbeeld is van wat een rijk, geïndustrialiseerd land vooral niet moet doen op een klimaattop”. Door het geklungel van onze ministers komt België bijvoorbeeld opnieuw zijn verplichtingen rond klimaatfinanciering voor de kwetsbare landen in het Zuiden onvoldoende na. Vijftig miljoen euro is een aalmoes in vergelijking met de (meer dan) 1 miljard euro van Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië. Ook vorig jaar in Lima kreeg ons land hiervoor al eens deze ‘prijs’.

Goed en slecht nieuws

Maar deze klimaattop draait natuurlijk om meer dan alleen maar onze onverantwoordelijke Belgische ministers. Gedurende 2 weken zijn de ogen van de wereld op Parijs gericht. Gisteren kwamen 785.000 mensen in 175 landen op straat om een sterk klimaatakkoord te eisen. Ook in België, waar geen toelating was gegeven voor een massale klimaatmanifestatie, overspoelden duizenden mensen de sociale media met #WeAreMarching. De laatste weken is het klimaat dan ook niet uit de actualiteit weg te denken.

Eerst het goede nieuws: er werden dit jaar behoorlijk wat “onmogelijk” geachte overwinningen voor het klimaat behaald. De vraag naar steenkool daalt wereldwijd en dan vooral in China, zowel Shell als Statoil borgen hun boorplannen op de Noordpool op en president Obama maakte een definitief einde aan de controversiële Keystone XL pijplijn. Ondertussen steunen meer en meer steden en bedrijven een 100% hernieuwbare energietoekomst.

Maar er is ook slecht nieuws van het klimaatfront. 2015 wordt het warmste jaar ooit gemeten en de bosbranden in Indonesië produceerden dagelijks meer broeikasgassen dan de totale uitstoot van de VS. Lokale Greenpeace activisten werken er samen met de bevolking om de veengronden opnieuw onder water te zetten zodat ze niet nog meer CO2 vrijlaten. En ook al is de energierevolutie niet meer te stoppen, ze moet nog sneller als we rampzalige klimaatgevolgen willen vermijden.

3 vragen voor een goed klimaatakkoord

De klimaattop in Parijs moet met andere woorden een beginpunt zijn van snellere en efficiëntere klimaatactie. Greenpeace heeft drie belangrijke criteria waaraan de uitkomst van deze top moet voldoen om aanvaardbaar te zijn:

1. Betekent Parijs het begin van het einde voor fossiele brandstoffen?

De wereldwijde energiemix verandert razendsnel en bevat steeds meer hernieuwbare energie. Het akkoord in Parijs moet deze evolutie verankeren door duidelijk te stellen dat het ten laatste in 2050 game over is voor fossiele brandstoffen. We hebben een rechtvaardige transitie naar 100% hernieuwbare energie voor iedereen nodig, waar zowel werknemers, onze gezondheid en onze kinderen bij winnen. Dit signaal moet duidelijk en onvoorwaardelijk zijn.

2. Leidt Parijs tot een snelle en continue versterking van de nationale klimaatplannen?

We weten nu al dat de beloftes die overheden mee naar Parijs brengen niet goed genoeg zijn om onder een opwarming van 1,5-2°C te blijven. In het beste geval komen we nu uit op 2,7°C, wat een enorm verschil maakt. Vergelijk het met een kind met koorts: bij 1°C koorts (vandaag) zal het zich niet goed voelen, bij 2°C is het echt ziek en daarboven wordt het tijd om naar het ziekenhuis te gaan. We kunnen het ons dus niet veroorloven om nog 10-15 jaar met dezelfde te zwakke doelstellingen opgescheept te zitten. Nog vóór het akkoord van Parijs in 2020 in werking treedt, en elke 5 jaar daarna, moeten ze herzien en versterkt worden.

3. Zorgt Parijs voor mondiale solidariteit en verplicht het vervuilers te betalen voor de schade die ze aanrichten?

Meer dan 40 landen hebben vandaag en in de nabije toekomst al te maken met de impact van de klimaatverandering – en hebben onvoldoende middelen om hier zelf het hoofd aan te bieden. Daarom is het essentieel dat zij voldoende en betrouwbare financiële steun krijgen. De rijkere landen en grote fossiele bedrijven hebben een morele verantwoordelijkheid om deze kwetsbare landen te helpen bij hun aanpassing aan de klimaatverandering.

Als het klimaatakkoord dat aan het eind van deze top uit de bus komt aan deze 3 criteria voldoet, zullen we een belangrijke stap zetten naar een wereld met propere en goedkope energie die beschikbaar is voor iedereen. Als onze ministers nog meer Fossielen willen vermijden, zullen ook zij dringend hun steentje moeten bijdragen.