Heeft iemand al ooit gehoord van Micronesië, Samoa of Tuvalu? Of van Saint Vincent en de Grenadines, of van Saint Lucia? Voor wie al een tijdje meedraait in de klimaatonderhandelingen zijn deze kleine eilanden in de Stille Oceaan of de Caraïben al lang geen onbekenden meer.

Ze trekken telkens opnieuw ten strijde voor een bindend klimaatakkoord, dat de temperatuurstijging beneden de 1,5 graden moet houden. Ze hebben kleine delegaties met weinig capaciteit, maar slagen er wonderwel in zich te manifesteren in alle belangrijke onderhandelingen. Hun bevolking voelt dan ook dagelijks de impact van de klimaatverandering aan den lijve: ze worden bijna weggewaaid door hevige tropische stormen, of het oceaanwater dringt door hun poreuze bodem en zet velden en huizen onder water.



Kleine vooruitgang, grote overwinning?

Bij de start van het ministeriële gedeelte van deze klimaatconferentie lijken zij alweer de enigen die het echt begrepen hebben. Maar meer dan middelen om zich aan te passen aan de omstandigheden – adaptatie zoals dat hier heet – lijkt er voorlopig niet in te zitten voor hen. De toestand op de top in Durban is intussen zodanig dat elke kleine vooruitgang als een grote overwinning binnengehaald dreigt te worden. Ook door Afrikaanse landen, waarvan de bevolking op de vlucht is voor droogte en verwoestijning. En natuurlijk moeten zij ondersteund worden om het probleem in te dijken. Voor de kleine eilandstaten zal het echter niet volstaan om van een goed resultaat te spreken.

Zolang er niks gebeurt om de essentie van het probleem op te lossen en de uitstoot van broeikasgassen in te perken via een bindend akkoord dat er tegen 2015 moet zijn, plus het behoud van het Kyoto-protocol, blijft geld een druppel op een hete plaat. En zoals al vaak vermeld, ligt die bal vooral in het kamp van de groeilanden en de EU.

België neemt voortouw

Onze ministers zullen sterk uit de hoek moeten komen. Het is lang geleden dat de EU zo’n cruciale rol kon spelen in deze onderhandelingen. We kunnen tot nu toe jammer genoeg niet anders dan vaststellen dat het Europees klimaatleiderschap niet meer van deze tijd lijkt.

Alhoewel, dat is dan buiten een kleine lidstaat gerekend, die de EU hier op alle fronten op koers tracht te houden. Die lidstaat is België. Eigenlijk is het een bijna hallucinante vaststelling dat de grote pleitbezorgers voor een echt klimaatakkoord bijna allemaal kleine landjes zijn die elk op hun eigen manier met spuug en paktouw aan mekaar hangen.

Kan iemand misschien even snel een gaatje gaan prikken in de Nederlandse waterkering? Dan krijgt hun minister misschien ook een mandaat om het Kyoto-protocol te redden.

- An Lambrechts volgt voor Greenpeace de klimaatonderhandelingen in Durban