Er lijkt maar geen eind te komen aan de publieke discussies over de kernuitstap. De zaken zijn nochtans vrij eenvoudig. Er zijn gewoon dringend politieke keuzes nodig en de oplossingen liggen voor de hand. We zetten hier even onze belangrijkste argumenten op een rijtje.
Energiepact: Een nul te weinig!
Enkele dagen geleden deelde federaal minister van Energie mevrouw Marghem in de media mee dat niets nog de kernuitstap en de transitie naar een systeem op basis van 100% hernieuwbare energie in de weg stond, omdat dit niet duurder zou zijn. Zij baseerde zich hiervoor op een onderzoek dat was besteld bij professor Albrecht, die erop wees dat er slechts een verschil van 15 miljoen euro was tussen het behoud van de 2GW kernenergie en de totale kernuitstap in 2025.
Maar, ramp o ramp! 24 uur later bleek dat de studie van 17000 euro een nul vergeten was! Het ging niet om 15, maar wel om 150 miljoen euro verschil. Er komt geen eind aan dit wansmakelijke verhaal en bij elke aflevering maken de verschillende actoren zichzelf weer een beetje belachelijker. We zouden erom kunnen lachen als het niet ging om fundamentele maatschappelijke keuzes en zware verantwoordelijkheden van degenen die de nodige politieke beslissingen vertragen.
Waar gaat het om?
De energiesector staat op een belangrijk kruispunt. We moeten afstappen van kernenergie, want dat is een gevaarlijke, vervuilende en dure energievorm. Het is ook een energie uit het verleden, die de ontwikkeling van milieuvriendelijke en hernieuwbare energie belemmert. En er bestaan nu meer dan ooit technologieën die het mogelijk maken om over te stappen op een energiesysteem op basis van milieuvriendelijker energiebronnen en om minder te verbruiken dankzij een efficiënter energie- en elektriciteitsgebruik. Er wordt ook een sterk beroep gedaan op de energiesector om bij te dragen aan de omschakeling van de transportsector naar een doorgedreven elektrificatie van het wagenpark. De strijd tegen de klimaatontwrichting verplicht ons er immers toe om in alle sectoren zo snel mogelijk af te stappen van energie op basis van fossiele brandstoffen.
Afstappen van kernenergie in België is zinvol, omdat dit ons de mogelijkheid zal bieden om een “Energiewende” zoals in Duitsland in te zetten, waarbij we lessen kunnen trekken uit de fouten en gebreken. Onze ligging in het hart van West-Europa biedt ons enorme kansen om die transitie in ecologisch, maatschappelijk en ook economisch opzicht te laten slagen. De burgers zullen daarbij betrokken worden, want zij hebben een rol te spelen als prosumer (een Europees rapport wijst op het belang van hun rol in de transitie). We zouden zelfs nog beter kunnen doen en collectief verbruik van eigen stroom kunnen ontwikkelen op de schaal van een wijk of een industriezone dankzij smart grids. Veel zal ook veranderen met de komst van batterijen voor voertuigen die energie kunnen opslaan. Het zal mogelijk zijn stroom op en af te laden. En het surplus kan dienen om te voldoen in de verdere noden van de gezinnen. Batterijen die niet meer dienen voor auto’s (omdat ze te oud zijn), kunnen dienen voor woningen (waardoor de nood aan schaarse metalen zal verminderen.)
Wij moeten werken aan de ontwikkeling van hernieuwbare energie, want hoe meer die aanwezig is in ons energiesysteem, hoe minder nood we zullen hebben aan gas; we moeten zeker centrales bouwen om de transitie naar een scenario met 100% hernieuwbare energie mogelijk te maken, maar we moeten ze minder in werking stellen. En doordat de technologie voortdurend verbetert, dalen ook de emissies uit de gascentrales (bijvoorbeeld in vergelijking met die op biomassa). We moeten ook onze verbindingen met de buurlanden versterken (de verbindingen Alegro, Brabo en Nemo) om het netwerk stabieler te maken, maar ook omwille van de prijs van de elektriciteit. En opdat dit zou helpen om bedrijven in ons land te houden.
Maar daarvoor hebben we politieke moed nodig. Beslissingen over de te volgen weg en de nodige investeringen. En over de doelstellingen en de timing. De burgers zijn klaar, de bedrijven ook. Iedereen is zich bewust van de uitdagingen en de dringende nood om deze verandering door te voeren.
Die verandering is inderdaad dringend nodig, maar zal ook uiterst positief zijn als zij algemeen, geïntegreerd en inclusief is. Op het vlak van investeringen, de ontwikkeling van nieuwe economische sectoren, als drager van werkgelegenheid en nieuwe kennis (knowhow). En bovendien is zij ook absoluut noodzakelijk als we onze kinderen geen onleefbare planeet willen nalaten. Beseffen de politici hoe groot hun verantwoordelijkheid wel is?