Onze campaigner Joeri Thijs is momenteel in de Peruaanse hoofdstad Lima, waar hij als lid van de Belgische delegatie de VN-klimaattop (COP20) volgt. Hij houdt ook een blog bij, dit is zijn vijfde bijdrage:
Dweilen met de subsidiekraan open
Ik sprak woensdag met een collega die deze onderhandelingen al volgt vanaf COP1, bijna twintig jaar geleden in Berlijn. Het zou vandaag veel makkelijker moeten zijn voor politieke leiders om een sterk klimaatakkoord af te sluiten, zei hij. In 1995 was hernieuwbare energie nog aanzienlijk duurder dan conventionele fossiele brandstoffen. Tegenwoordig is energie uit wind en zon concurrentieel, en in de zeer nabije toekomst zullen deze bronnen zelfs de goedkoopste optie zijn.
Wat houdt ons nog tegen? Zolang we de fossiele brandstoffen die aan de basis van het klimaatprobleem liggen massaal blijven subsidiëren, is het dweilen met de kraan open. Ook op dit vlak scoort ons land geen goede punten. Bijna de helft van de overheidssteun aan de verschillende energievormen gaat naar petroleum en gas. Het fiscale gunstregime voor bedrijfswagens is daar een actueel voorbeeld van. Hernieuwbare energie kan rekenen op minder dan een kwart van de overheidssteun, energie-efficiëntie op amper 6 procent.
Desinvesteren
Een sterk klimaatakkoord kan landen helpen deze scheefgegroeide steunmechanismes snel om te gooien. Daarom proberen Greenpeace en andere ngo’s een ambitieuze langetermijnvisie in de teksten te krijgen. Want een globaal akkoord met de ambitie om tegen 2050 alle fossiele brandstoffen uit te faseren, zou een sterk signaal geven aan bedrijven en investeerders. Landen als Denemarken en Noorwegen deden al tekstvoorstellen in die richting.
De lobby van fossiele brandstoffen hangt als een schaduw over de conferentie in Lima. Klimaatactivisten roepen op tot massaal ‘desinvesteren’. Dat wil zeggen: geld weghalen uit de fossiele brandstoffensector om het elders te investeren. In de hele wereld lopen honderden divesteringscampagnes die zich richten op universiteiten, pensioenfondsen en overheden. Zulke initiatieven kunnen de noodzakelijke energierevolutie versnellen.
Wereldbank
Van versnellen is er in Lima nog niet veel te merken. Aan mooie woorden nochtans geen gebrek. “Wanneer de Wereldbank en Greenpeace het eens zijn, weet je dat er iets aan de hand is”, zo klonk het bijvoorbeeld in een speech van… de Wereldbank. Heel wat prominenten gebruiken ook taal die vintage Greenpeace aandoet, genre “We moeten Moeder Aarde beschermen voor de toekomstige generaties.” Maar de echte onderhandelingen, die zijn intussen bijna volledig stilgevallen.
Achter de schermen was er gelukkig nog druk overleg over hoe de grote knopen ontward kunnen worden. Toch vind ik het onvoorstelbaar hoe weinig de landen rond de tafel naar elkaar toegegroeid zijn in de voorbije tien dagen. Iedereen houdt de kaarten angstvallig dicht tegen de borst, alsof ze pokeren met het klimaat als inleg.
Onverwachte wending
Als lobbyist betrap ik mezelf erop dat ik de vele manoeuvres en onderhandelingstechnieken met veel interesse gade sla, waarschijnlijk zoals een politieke analist naar de Wetstraat kijkt. Maar toegegeven, als activist zou ik liever al die ‘paljassen’ in hun maatpak opsluiten in een vergaderruimte – net zo lang tot ze een verdedigbaar akkoord bereiken.
De kans dat er vanavond (vrijdagnacht in België) witte rook verschijnt in Lima, lijkt me klein. Maar ik hoop dat ik zaterdag of zondag kan schrijven over een onverwacht positieve wending. We zullen in ieder geval niet machteloos toekijken. Het team van Greenpeace werkt hier hard mee om zo’n ‘turn of events’ alsnog mogelijk te maken…
Lees zijn vorige blogteksten:
'Gaan VS en China verder op ingeslagen weg?'
'België met de billen bloot'
'Morgen' is géén dag van de week
Schop de onderhandelaars een klimaatgeweten