Update 30.11.2015:

96 wetenschappers van over de hele wereld hebben zich in een brief gericht aan eurocommissaris Vytenis Andriukaitis. Daarin noemen ze de analyse van EFSA onomwonden “gebrekkig” en “misleidend”. Ze vragen - net als Greenpeace - een transparante, open en geloofwaardige review van de wetenschappelijke literatuur.

Het is verontrustend dat de gebundelde expertise van Europese en nationale autoriteiten zo’n zwakke wetenschappelijke kwaliteit voortbrengt, dat bijna honderd wetenschappers in hun pen kruipen om dit aan te klagen.

Bericht van 12.11.2015:

Een nieuwe analyse van het Europees Voedselagentschap EFSA kan het pad effenen voor een hernieuwde toelating van glyfosaat in de EU. Greenpeace wijst erop dat 's werelds meest gebruikte herbicide door de Wereldgezondheidsorganisatie met kanker in verband is gebracht.

Hoe is het mogelijk dat EFSA in haar advies tot een ander en tegengesteld besluit komt dan het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) van de Wereldgezondheidsorganisatie? Veel van het rapport dat EFSA vandaag lanceert, lijkt wel knip- en plakwerk van ongepubliceerde studies in opdracht van de producenten. De omstandige bewijzen dat glyfosaat kanker veroorzaakt, werden vakkundig onder de mat geveegd.

Dat EFSA aanbeveelt om de toelating voor het gebruik van glyfosaat te verlengen, doet dus ernstige twijfels rijzen over zijn wetenschappelijke onafhankelijkheid.

Verbod

In de komende weken zal de Europese Commissie zich uitspreken over glyfosaat en of de substantie nog gebruikt mag worden binnen de EU.

Sinds maart beschouwt de Wereldgezondheidsorganisatie glyfosaat als “waarschijnlijk kankerverwekkend” voor de mens. Volgens de EU-wetgeving mag een pesticide met dit risico niet gebruikt worden, tenzij kan worden aangetoond dat de menselijke blootstelling verwaarloosbaar is. Naast EFSA buigt ook het Europese Chemicaliënagentschap (ECHA) zich over de gezondheidsrisico’s (zoals kanker) van dit herbicide, maar zijn rapport zal niet voor 2017 verschijnen.

Milieu- en gezondheidsorganisaties waaronder Greenpeace pleiten voor een verbod op glyfosaat, onder andere voor particulieren. Ze willen dat de Commissie de waarschuwing van de WHO ernstig neemt, en haar beslissing baseert op het advies van beide EU-agentschappen, EFSA én ECHA. Het houdt geen steek om nu al aan glyfosaat een nieuwe licentie voor 10 jaar uit te reiken.

Cocktaileffect

Het Europees voedselagentschap onderstreept wel dat glyfosaatproducten (zoals Roundup) mogelijk kankerverwekkend kunnen zijn door het 'cocktaileffect' met andere stoffen.

Maar EFSA laat het initiatief aan de lidstaten om de verschillende producten te testen op dat risico, en ontwijkt zo haar verantwoordelijkheid. Als je weet dat mensen enkel blootgesteld worden aan producten zoals Roundup en nooit aan glyfosaat alleen, is kennis over het risico van de glyfosaatproducten natuurlijk cruciaal.

Met andere woorden: de Belgische autoriteiten moeten actie ondernemen en de gebruikte glyfosaatproducten in ons land aan een grondig onderzoek onderwerpen.

Doe-het-zelfwinkels

Glyfosaat wordt zo algemeen gebruikt, dat blootstelling onvermijdelijk is. Het wordt vaak teruggevonden in de lucht, in water, stadsparken, op velden en in voedsel, zoals brood.

Zeker in de tuin is het gebruik van deze gifstof gemakkelijk te vermijden. Daarom vraagt Greenpeace al maandenlang aan de winkelketens Brico, Gamma, Hubo en Aveve om alle producten met glyfosaat uit de rekken te nemen. Het risico moet zoveel mogelijk beperkt worden, en de retail kan hierin het voortouw nemen. In onze buurlanden, vooral in Nederland en Duitsland, zijn al tal van grote ketens op eigen initiatief gestopt zijn met de verkoop van Roundup & co.