Voor velen van ons zijn de miljoenen tonnen en honderden verschillende chemische bestrijdingsmiddelen in de landbouw een ongemakkelijke waarheid. Een nieuw rapport van Greenpeace gaat dieper in op de hoge tol die het milieu betaalt voor de gangbare, industriële landbouw.
De voorbije vijftig jaar hebben veel boeren hun gewassen overvloedig besproeid met een waaier aan pesticiden, uit gewoonte of als laatste redmiddel bij een felle plaag, maar ook omdat de consument perfect gevormde groenten en fruit vraagt. Een plant wordt zo tijdens een groeiseizoen herhaaldelijk behandeld met chemicaliën. Volgens de voorspellingen zal het aantal gebruikte pesticiden per gewas nog toenemen, ook op de Europese markten.
Bestuiving
Onze pesticideafhankelijkheid – zeg maar gerust verslaving – maakt dat er op aarde amper nog een ecosysteem te vinden is dat geen schadelijke impact van deze chemicaliën heeft ondergaan. Bijna een kwart van al bedreigde plant- en diersoorten heeft te lijden onder het gebruik van pesticiden en kunstmest. Het overleven van deze soorten maar ook de cruciale rol die ze vervullen in de natuur, bijvoorbeeld door bestuiving, zijn in gevaar.
Het rapport Europe's Pesticide Addiction baseert zich op bestaande studies over het gebruik van synthetische pesticiden in de landbouw. Die vormen een groot milieugevaar door bepaalde soorten te vergiftigen, of indirect door de voedselketen te doorbreken en ganse ecosystemen te ontwrichten.
Regelgeving
Misschien denk je nu: we hebben toch een strikte Europese regelgeving om schadelijke producten te weren, zo erg zal het toch niet zijn. Maar het is duidelijk dat de toelatingsprocedures grote hiaten vertonen.
Heel wat actieve bestandsdelen die in de EU groen licht kregen, overschrijden in feite de kritieke grenzen omdat ze moeilijk afbreken in bodem of water. ‘Cocktails’ van verschillende pesticiden vervuilen de natuur, maar de gevolgen van zulke chemische mengelingen worden onvoldoende onderzocht tijdens het Europese autorisatieproces.
Blootstelling aan lage dosissen
Bovendien gebeurt het onderzoek naar pesticiden op basis van hun actieve bestanddelen, en wordt er niet gekeken naar de reële impact van het verkochte product op het veld. Het EU-proces slaagt er ook te weinig in om de langetermijneffecten van blootstelling aan lage dosissen pesticiden te onderzoeken: het is vooral gericht op hun acute toxiciteit.
Het gevolg is dat zelfs een gereguleerd gebruik van pesticiden onaanvaardbare risico’s inhoudt voor de ecosystemen die de planeet leefbaar maken.
Ecologische landbouw
Met Greenpeace proberen we dit groeiend pesticidegebruik te doorbreken, en ijveren we voor een radicale omslag naar ecologische landbouw. Door moderne wetenschap en innovatie te koppelen aan respect voor de natuur en de biodiversiteit kunnen we bodem, water en klimaat beter beschermen – de drie cruciale elementen voor onze voedselproductie. Onze politici in België en Europa moeten ecologische landbouwmethoden beter ondersteunen, om zo tegemoet te komen aan de groeiende groep die gezond voedsel en een gezondere landbouw eist.
Ook jij kan in actie komen. Sluit je aan bij onze beweging van bewuste eters, ouders, foodies, ecologische tuiniers en innovatieve boeren. Ikweetwatikeet.org is een platform voor mensen die de buik vol hebben van de industriële landbouw, en concrete engagementen willen aangaan voor de ecologische landbouw van de toekomst.
- Lees het volledige rapport (in het Engels)
- Lees de uitgebreide samenvatting (in het Engels)