Nieuwsartikel - 31 januari, 2013
Elke dag banen kettingzagen en zware rooimachines zich een weg door het Congolese regenwoud. Nieuw onderzoek bewijst dat een groot deel van de kap illegaal gebeurt en dat de grootste spelers in de sector zich hieraan bezondigen. Ook Belgische handelaren moeten zich zorgen maken, want het illegale hout komt bij ons op de markt terecht.
Twee weken geleden verscheen een alarmerend rapport dat in detail beschrijft hoe grote houtkapbedrijven in de Democratische Republiek Congo de boswetgeving aan hun laars lappen. Het steunt op veldonderzoek dat ambtenaren van het Congolese ministerie van Leefmilieu samen met onafhankelijke waarnemers verrichtten in 2011 en 2012. De conclusie van het rapport van de waarnemers luidt dat een groot deel van de industriële houtkap illegaal gebeurt en dat vrijwel alle grote houtkapbedrijven in Congo bij deze praktijken betrokken zijn.
Bulldozer op een site van houtkapbedrijf Siforco
Zo bevestigt het rapport wat Greenpeace in Congo al jaren aanklaagt: dat illegale bosexploitanten ongecontroleerd hun gang kunnen gaan. Straffeloosheid en corruptie zijn schering en inslag in de Congolese bosbouwsector. Het rapport maakt ook komaf met de analyse dat enkel de artisanale exploitanten zich schuldig maken aan illegale houtkap.
Corruptie en chaos
Het onderzoek toont aan dat grote houtkapbedrijven veel meer hout weghalen uit hun concessies dan officieel toegelaten. Ook kappen ze buiten de grenzen van de toegekende kapconcessies. Vervalsen van productiecijfers en ontduiken van belastingen zijn dagelijkse kost voor hen.
Bij de zwaarste overtredingen worden in het rapport (ondermeer) deze grote bedrijven genoemd:
- Het houtbedrijf Siforco is veruit de grootste producent van Congolees tropisch hardhout en een belangrijke exporteur voor de EU. Siforco maakte deel uit van de Zwitserse Danzer-groep tot het vorig jaar werd overgenomen door het Amerikaanse Blattner . Het rapport vermeldt dat Siforco op “grootschalige en vrijwel systematische wijze” de productiequota overschreed.
- Sodefor, is een dochterbedrijf van de Norsudtimber Group (NST), die geregistreerd is in Liechtenstein. Het rapport beschrijft hoe Sodefor markeringen op boomstammen vervalste en dat het niet in staat was om de inspecteurs de vereiste documenten voor het onderzoek te overhandigen. Ook CFT, een ander bedrijf van dezelfde groep, wordt in het rapport genoemd voor illegale praktijken.
- Trans-M, een bedrijf van de Libanese groep Congo Futur, is volgens het rapport nog meer dan 150.000 dollar aan achterstallige belastingen verschuldigd. Trans-M kapte ook bomen in een gebied dat overlapt met de vergunning van een ander bedrijf.
Belgische houthandelaars moeten zich grote zorgen maken over deze nieuwe informatie. De houtbedrijven Siforco, Sodefor en Trans-M zijn immers belangrijke leveranciers voor de Europese markt. Een andere zorgwekkende vaststelling is dat zowel Siforco als Sodefor in 2010 al een certificaat hadden van controle-organen die namens de Forest Stewardship Council (FSC) de legaliteit van het hout van deze bedrijven nagaan. Greenpeace heeft steeds fel geprotesteerd tegen de toekenning van deze twee certificaten. De pas gepubliceerde bevindingen over Siforco en Sodefor bevestigen dat onze bezorgdheid terecht is.
Vorig jaar kondigde de Congolese overheid aan werk te willen maken van de strijd tegen de illegale houtkap. Enkele illegaal toegekende vergunningen in de provincies Bandundu en Equateur werden geannuleerd. De Congolese overheid wil nu ook een vrijwillige partnerovereenkomst ondertekenen met de Europese Commissie, met het engagement om enkel nog legaal hout op de Europese markt toe te laten. Maar de realisatie van deze intenties lijkt nog heel ver weg. Op dit moment is de chaos in de Congolese bosbouwsector niet te overzien.
Nieuwe wetten
Dit nieuwe rapport verschijnt op amper een paar weken voor de “illegaal houtwetgeving” (EU Timber Regulation), in werking treedt. Deze nieuwe wet verbiedt dat illegaal gekapt hout nog op de Europese markt komt. Europese houthandelaren worden ertoe verplicht om zelf in te schatten of het ingevoerde hout illegaal kan zijn. Het risico dat er illegaal hout op de markt belandt, moet door de houthandelaren zelf zoveel mogelijk worden ingeperkt. Het nieuwe rapport maakt echter duidelijk dat Europese houthandelaars het tropisch hardhout uit Congo vast en zeker als een “hoog risico” moeten beschouwen. Europese houthandelaren staan dus vanaf volgende maand voor de moeilijke opgave om aan te tonen dat het Congolese hout dat zij aankopen, conform is met de nieuwe wetgeving.
Greenpeace roept de bevoegde autoriteit in België op om vanaf 3 maart, wanneer de nieuwe wet van kracht wordt, effectieve controles uit te voeren op hout uit Congo. Om deze handelsstromen grondig te onderzoeken en bedrijven die niet aan de vereisten voldoen te kunnen vervolgen, moet samengewerkt worden met de douane en justitie.