Het Greenpeaceschip de Arctic Sunrise in het Amazonewoud in Brazilië.
Naar schatting 80 % van het hout uit de Amazone is illegaal gekapt. Zelfs het merendeel van de houtkap die als 'legaal' te boek staat, heeft een verwoestend effect. Slechte verwerkingsmethoden leiden tot enorme verspilling. Gemiddeld zou slechts ongeveer één derde van het gekapte hout uiteindelijk in het eindproduct belanden.
De belangrijkste oorzaak van de verwoesting van het Amazonewoud is de veeteelt, die het grootste deel van het ontboste gebied (79,5 %) inneemt. Sinds 2003 geldt Brazilië als één van de grootste uitvoerders van vlees en leer in de wereld. Daarnaast vormt ook de sojaproductie een aanzienlijke bedreiging voor het woud.
Soja voor bomen
In 2006 brachten we de schijnbaar onhoudbare uitbreiding van de sojateelt aan het licht in het grootste regenwoud ter wereld. In de Amazone teelt men het gewas om aan de snel groeiende vraag naar veevoeder in Europa en China te voldoen. Nadat we multinationals die soja gebruiken hadden gelinkt aan de vernietiging van het Amazonewoud, slaagden we erin voedselproducenten, supermarkten, fastfoodketens en andere ngo's samen te brengen voor verandering. Onder druk kondigden alle belangrijke sojahandelaren in Brazilië een moratorium af voor de handel in soja die werd geteeld op recent ontbost land in de Amazone. De opschorting ging in vanaf juli 2006 en werd in juni 2008 nogmaals verlengd met een jaar.
Het Greenpeacerapport 'Eating up the Amazon' illustreerde hoe de kippen van fastfoodketen McDonald's voeder kregen van soja die werd geteeld op recent ontbost gebied. Na een wereldwijde campagne schreven duizenden sympathisanten naar het Europese hoofdkwartier van McDonald's met de vraag om hiermee op te houden. McDonald's stemde niet alleen in met onze eisen, het bedrijf werkt zowaar samen met ons en andere grote voedselhandelaren om de ontbossing in het Braziliaanse Amazonewoud in te dijken.
De tijdelijke opschorting van de sojaproductie biedt de ruimte om het nodige milieu-, economische en politieke kader op te zetten waardoor de sojateelt niet langer bijdraagt tot de verwoesting van het Amazonewoud. We blijven druk uitoefenen op industrieën die bij de teelt en handel van soja betrokken zijn, zodat ze het moratorium verder verlengen en er blijvende maatregelen voor bosbescherming komen.
Zonder bossen geen leven
Hoewel de kwesties in de Amazone complex zijn, vallen ze terug te brengen tot een heel eenvoudig economisch principe. Vandaag is het voor een houtkapbedrijf of een boer lucratiever het regenwoud te kappen dan het te laten staan. Er staat geen economische waarde tegenover de bescherming van bossen. Voor de markt zijn dode bomen meer waard dan levende. Wanneer het echter gaat over klimaatverandering, zijn de regenwouden in de wereld van onschatbare waarde. Om het tij te keren ijvert Greenpeace voor een 'Forest for Climate'-fonds.
De strijd voor de Amazone is ook een strijd voor zelfbehoud. De vernietiging van bos vuurt de klimaatverandering aan, wat uiteindelijk ons voortbestaan zal bedreigen. Wetenschappers tonen aan dat er geen tijd te verliezen valt als we rampzalige klimaatverandering willen voorkomen. Ze stellen ook dat de bescherming van het Amazonewoud van vitaal belang is om ons klimaat te stabiliseren. De regeringsonderhandelaars die eind dit jaar op de VN-klimaattop in Kopenhagen timmeren aan een akkoord voor de wouden, onderhandelen niet enkel over bomen maar over de bescherming van iedereen op deze planeet!
Betaal voor de Amazone
Greenpeace heeft een decennium lang op het terrein gewerkt aan de bescherming van de Amazone. De klimaattop dit jaar in Kopenhagen is onze beste kans ooit om de bossen te redden. Ofwel krijgen we een historisch akkoord dat onze wouden beschermt, ofwel glijden we af naar onstuitbare bosvernietiging omdat er geen mechanisme zal bestaan dat sterk genoeg is om dit te stoppen.
Het 'Forests for Climate'-fonds zou landen als Brazilië betalen voor het behoud van de Amazone en voor betere controle en bestraffing. Dit fonds zou door industrielanden wereldwijd gespijsd worden. Daar is een overeenkomst in Kopenhagen voor nodig. Ons klimaat heeft dringende actie nodig en het financieringsmechanisme van 'Forests for Climate' kan daarvoor zorgen. Maar het mechanisme waarover in Kopenhagen wordt beslist zal tenvroegste in 2013 middelen kunnen leveren om ontbossing te stoppen. We moeten nu al in actie komen, want als we de strijd verliezen tegen de tropische ontbossing, verliezen we de strijd tegen de klimaatverandering.