Nieuwsartikel - 7 juli, 2010
Vandaag heeft de plenaire vergadering van het Europese Parlement, na een lang en moeizaam proces, het wetsvoorstel dat de handel in illegaal hout verbiedt met grote meerderheid goedgekeurd. De wet is niet enkel een belangrijke stap voorwaarts in het terugdringen van illegale houtkap, maar kan ook een rol spelen in de bestrijding van de klimaatopwarming en de armoede.
Als grote producent en importeur van hout moet de Europese Unie een sleutelrol spelen voor de bescherming van bossen wereldwijd.
Naast een verbod om illegaal hout op de markt te brengen, vereist de nieuwe wetgeving ook dat Europese bedrijven een sterk verificatie- en traceringssysteem op poten zetten. Overtreders zullen bestraft kunnen worden in verhouding tot de milieuschade en economische verliezen die ze veroorzaken, maar jammer genoeg is er geen minimum niveau van strafmaatregelen op Europees niveau vastgelegd. Een andere belangrijk hiaat is het feit dat gedrukte materialen gedurende de komende vijf jaar niet onder de wet zullen vallen.
Het probleem op wereldschaal
Jaarlijks verliezen we 13 miljoen ha, een oppervlakte die meer dan vier keer zo groot is als België, door ontbossing. Dit bedreigt rechtstreeks de levens van de 70 miljoen mensen die in de tropische wouden wonen. Daarnaast zijn 700 miljoen mensen afhankelijk van bossen om in hun dagelijkse behoeften te voorzien: als bron van grondstoffen voor medicijnen spelen bossen bijvoorbeeld een belangrijke rol in het vrijwaren van onze gezondheid.1 Ten slotte leidt ontbossing ook onvermijdelijk tot milieuschade: het bedreigt zeldzame fauna en flora, veroorzaakt landverschuivingen en overstromingen, verstoort neerslagpatronen en maakt bossen vatbaarder voor bosbranden.
Illegale houtkap, en ontbossing in het algemeen, dragen ten slotte bij tot klimaatopwarming. Elke boom die wordt gekapt vermindert de capaciteit van onze planeet om CO2 op te slaan. Ontbossing is op die manier verantwoordelijk voor meer dan 17 procent van de uitstoot van broeikasgassen, en voor sommige landen (bijv. Brazilië en Indonesië) is het zelfs de grootste bron van uitstoot.
De Europese Unie en haar burgers
Een recente studie van WWF en Friends of the Earth (FoE) toont aan dat ook de bevolking zich bewust is van het probleem: 90 procent van de ondervraagden in 14 Europese landen ondersteunen een verbod op de handel in illegaal hout. Een gelijkaardig percentage wenst strenge straffen voor bedrijven die de regels overtreden. Tegelijk betwijfelt drie op vier van de ondervraagden dat hout op de Europese markt van legale oorsprong is.
De Europese Unie heeft dus reden genoeg om ambitieuze wetgeving aan te nemen die de handel in producten afkomstig uit illegale houtkap aan banden legt. Desondanks is de stemming in het Europese Parlement de uitkomst van een lang en moeizaam proces dat meer dan 7 jaar aansleepte, vele onderzoeken en studies ten spijt.
Met deze wetgeving wordt er een belangrijke stap voorwaarts gezet om illegale houtkap te stoppen. Om echter werkelijk succesvol te zijn, zal er de komende jaren werk moeten gemaakt worden van een efficiënte toepassing van de wet, met goed werkende controles en gepaste sancties. In die zin valt het te betreuren dat de lidstaten gekant waren tegen een aanpassing van de Environmental Crime Directive1 om illegale houtkap en de gerelateerde handel toe te voegen aan de lijst van milieumisdrijven die strafrechtelijke sancties op EU-niveau vereisen.