Wetenschappelijke experts stellen veiligheid NIRAS-ontwerp in vraag

"Plan voor ondergrondse berging kernafval niet voldragen"

Persbericht - 26 oktober, 2010
Deze voormiddag organiseerden Greenpeace en het Kempisch Forum voor Atoomstop een conferentie over de plannen van NIRAS over de definitieve berging van hoogradioactief afval in de Kempense kleibodem. Twee wetenschappelijke experts Willy Weyns (onafhankelijk hydrogeoloog) en Helen Wallace (auteur van het rapport ‘Rock Solid') presenteerden op het congres in Turnhout hun bevindingen over het voorliggende plan. Beiden stellen zich ernstige vragen bij de haalbaarheid en de veiligheid van onomkeerbare ondergrondse berging in de Kempische klei. Intussen groeit ook in Nederland de bezorgdheid over het Belgische voorstel om langlevend afval in de grensstreek op te slaan.

Begin juni diende NIRAS (de Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Verrijkte Splijtstoffen) een ontwerpplan in over de mogelijkheden van berging van hoogradioactief afval. In dit rapport wordt voluit ingezet op de optie van diepgeologische berging in de 'Boomse kleilaag'. Een twintigtal gemeentes in de Kempen, tussen Essen en Lommel, voldoen volgens NIRAS aan de geologische kenmerken om ondergrondse kernafvalsites onder te brengen.

Greenpeace wees eerder op de gevaren van dit plan. De methode van diepgeologsche berging impliceert dat containers met kernafval duizenden jaren ontoegankelijk onder de grond begraven blijven. Dit maakt permanente controle en inspectie onmogelijk. Bovendien kan het afval nooit meer gerecupereerd worden, in het geval er ooit een methode ontwikkeld wordt om de straling te neutraliseren.

Ook Willy Weyns en Helen Wallace stelden zich vandaag op het congres in Turnhout ernstige vragen over de veiligheid en de haalbaarheid van het huidige plan. Op vraag van Greenpeace onderzochten ze het huidige voorstel. Vandaag presenteerden ze hun bevindingen aan een publiek van lokale beleidsverantwoordelijken, vertegenwoordigers van milieuverenigingen en drinkwatermaatschappijen,... uit de streek.

Helen Wallace is milieuwetenschapper en fysicus. Eerder dit jaar publiceerde ze in opdracht van Greenpeace het rapport “Rock Solid?” [1], over de stand van zaken in het onderzoek naar diepgeologische berging. “Op dit moment blijven er fundamentele moeilijkheden om alle relevante en complexe processen over de noodzakelijke tijdspanne te voorspellen”, zei ze in Turnhout. “Het gaat onder andere over het samengaan van geochemische reacties, warmte, grond- en waterstromen die nog in kaart moeten gebracht worden.” Willy Weyns bestudeerde de situatie voor de streek tussen Essen en Lommel [2]. “De kleilaag bij de referentiesite in Mol die op dit moment onderzocht wordt is maar 60 tot 90 meter dik. De Europese criteria schrijven een minimum van 100 meter voor. Omdat de kleilaag net onder een van de belangrijkste drinkwaterreservoirs van België ligt, is helemaal niet zeker dat ze ooit geschikt zal bevonden worden om gedurende honderdduizenden jaren de gevaarlijke radionucleïden van de biosfeer te isoleren.”

“Met deze conferentie willen we burgerparticipatie stimuleren in het besluitvormingsproces over deze belangrijke kwestie”, zegt Eloi Glorieux, campagneverantwoordelijke Energie-Nucleair van Greenpeace. “NIRAS wil nog voor het einde van het jaar een principebeslissing van de regering over dit plan. Op dit moment worden er nog een heleboel vragen met betrekking tot de haalbaarheid en de veiligheid van diepgeologische berging onbeantwoord gelaten. Dit plan is absoluut geen goede basis om nu al een principebeslissing te forceren. Burgers verdienen correcte informatie over de risico's van deze bergingsmethode.”

Ook in Nederland groeit de bezorgheid over de Belgische plannen voor ondergrondse berging in de grensstreek. De provincie Brabant drong al bij NIRAS aan op een structureel overleg tussen alle betrokkenen voordat er verdere stappen ondernomen worden. Ook de drinkwatermaatschappij Brabant Water diende bezwaar in tegen het ontwerpplan van NIRAS. Daarom organiseert Greenpeace Nederland vanavond in Tilburg een seminarie over hetzelfde thema.


Noten

[1] Rapport Helen Wallace: 'Rock Solid? A scientific review of geological disposal of high-level radioactive waste' (ENG) is beschikbaar hier. De executive summary in het Nederlands kan je hier downloaden.

[2] Rapport Willy Weyns: 'Definitieve berging van hoogradioactief en/of langlevend kernafval in een kleiformatie in de Belgisch-Nederlandse grensstreek'

Onderwerpen