We zijn ervan overtuigd dat we met deze actie die tien uur
duurde onze politieke boodschap duidelijk hebben overgebracht. De
industriële houtkap in Congo verloopt momenteel zonder enig respect
voor het milieu en de plaatselijke bevolking. Nochtans zijn de
bossen van levensbelang voor 40 miljoen Congolezen en vormen ze een
belangrijke buffer tegen de klimaatverandering. Daarom vraagt
Greenpeace aan de regering om de bescherming van de Congolese
bossen als actiepunt in de regeringsverklaring op te nemen.
Tijdens de vorige legislatuur hebben de Kamer en de ministers
bevoegd voorontwikkelingssamenwerking en financiën hun bezorgdheid
geuit voor de Congolese bossen. Die bezorgdheid zou nu vertaald
moeten worden in reële engagementen in de regeringsverklaring, met
name de Congolese bossen vrijwaren van verdere vernietiging. De
bossen behoren tot het 2de grootste regenwoud ter wereld. Ze zijn
niet alleen van belang op het vlak van biodiversiteit, maar
voorzien ook in het levensonderhoud van 40 miljoen Congolezen.
Bovendien vormen ze een belangrijke buffer tegen de
klimaatverandering (1). De commerciële houtkap maakt momenteel
tabula rasa van die rijkdom en is enkel uit op snel gewin.
"België moet er bij de andere donoren op aandringen om op het
vlak van houtkap andere pistes te bewandelen. De huidige manier van
industriële houtkap moet in ieder geval omgevormd worden", licht
Veerle Dossche, campagneverantwoordelijke bossen bij Greenpeace
toe. "Er moet vooral werk gemaakt worden van goed bestuur. Zo moet
een deel van de belastingen die de Congolese overheid van de
houtbedrijven ontvangt, terugvloeien naar de lokale gemeenschappen.
En de houtsector moet verplicht worden de boswetgeving na te
leven."
Op dit moment kan de administratie in Congo onmogelijk de
houtsector op een efficiënte manier controleren. Het gebrek aan
middelen is daarvoor te groot. Onder impuls van de Wereldbank werd
de uitreiking van nieuwe kapvergunningen al in 2002 opgeschort.
Maar ondanks deze maatregel werden er toch nog een 100-tal
vergunningen afgeleverd, goed voor miljoenen hectare bos.
Het hout op de boot die door Greenpeace werd gevolgd, werd door
Sodefor gekapt. Sodefor behoort tot de NST-groep (Nord Sud Timber)
die na 2002 alsnog kapvergunningen heeft gekregen, voor maar liefst
3 miljoen hectaren of ongeveer de oppervlakte van België. Een groot
deel van de vergunningen gaat over zones van hoge ecologische
waarde. De vergunningen zijn niet alleen afgeleverd op een moment
dat er een algemene stop was uitgeroepen door de Wereldbank, ze
zijn eveneens in strijd met de Congolese boswetgeving uitgereikt.
Zo heeft Sodefor nu veel meer hectaren in handen dan de wettelijk
voorziene 500.000 ha per bedrijf.
Eenmaal een houtbedrijf een vergunning in handen heeft,
onderhandelen ze contracten met de plaatselijke bevolking. In die
contracten wordt vaak afgesproken dat er projecten (zoals de bouw
van een school of een polikliniek) of goederen in natura zullen
gegeven worden in ruil voor toegang tot het bos. Uit een van de
Sodefor contracten blijkt dat de plaatselijke bevolking werd gesust
met een paar zakken suiker en zout, een aalmoes in vergelijking met
de waarde van het hout. De beloofde bouwprojecten werden niet of in
slechte kwaliteit afgeleverd. En Sodefor dwong bovendien af dat er
geen sociale protestacties georganiseerd mochten worden.
"Sodefor is jammer genoeg niet het enige houtkapbedrijf dat er
bedenkelijke praktijken op nahoudt. Daarom is het belangrijk dat
donorlanden als België hun leidersrol opnemen. Onze nieuwe regering
moet er in overleg met de Congolese autoriteiten voor zorgen dat de
bossen niet langer in de uitverkoop staan. De opschorting van de
uitreiking van vergunningen moet rigoureus gerespecteerd worden en
de Congolese administratie moet meer middelen krijgen zodat
naleving van de wetgeving kan afgedwongen worden," zegt Veerle
Dossche. "Daarnaast moet er ook verder nagedacht worden over
alternatieve inkomstenbronnen. Zo kunnen er bijvoorbeeld gebieden
vastgelegd worden voor natuurbehoud die in concessie gegeven worden
aan milieuverenigingen. En het beheer van bepaalde bossen kan in
handen gegeven worden van de lokale gemeenschappen."
Meer info over de Congolese bossen www.greenpeace.org/congobekken
Notes: (1) Indien al de koolstof die de bossen van Congo herbergen in de atmosfeer zou vrijgelaten worden, zou dit equivalent zijn aan ongeveer twee keer de huidige jaarlijkse menselijke CO2-uitstoot voor de hele planeet. Zie Hoare Alison L., Clouds on the Horizon: The Congo Basin‚s Forests and Climate Change, Rainforest Foundation, February 2007