Glyfosaat is het actieve bestanddeel in tientallen onkruidverdelgers die onder uiteenlopende namen op de markt zijn. De bekendste daarvan is Roundup, van de Amerikaanse chemiereus Monsanto. In de veronderstelling dat ze veilig zijn, worden deze bestrijdingsmiddelen op grote schaal aangewend in tuinen, parken en velden.
Sinds de introductie van ggo's met ingebouwde herbicidetolerantie - de zogenaamde Roundup Ready gewassen - is het gebruik van glyfosaat in de industriële landbouw dramatisch toegenomen.
Daardoor groeit ook de kans dat mensen, dieren en planten aan glyfosaat worden blootgesteld. Als gevolg van het spuiten zelf, of via residuen die achterblijven in ons voedsel of in het milieu.
Op basis van studies aangereikt door de industrie, werd glyfosaat lange tijd beschouwd als relatief ongevaarlijk. Recent onafhankelijk onderzoek, samengevat in een nieuw rapport van Greenpeace, plaatst vraagtekens bij deze beoordeling. Blootstelling aan glyfosaat wordt in verband gebracht met kanker, aangeboren afwijkingen en hersenaandoeningen. Laboratoriumproeven suggereren dat glyfosaat menselijke embryocellen kan beschadigen. Nog andere studies wijzen op de mogelijkheid dat glyfosaat hormonale verstoringen veroorzaakt.
Ook de milieu-effecten van glyfosaat zijn onrustwekkend. De substantie heeft een negatieve impact op het microbiële leven in de bodem. Ze kan het oppervlaktewater besmetten en waterorganismen vergiftigen. Veldproeven toonden een verlies aan biodiversiteit in gebieden waar glyfosaattolerante gewassen worden geteeld. Door de intensieve teelt van Roundup Ready-gewassen worden steeds meer onkruiden resistent tegen glyfosaat (2). Glyfosaattolerante onkruiden vormen een belangrijk probleem voor de landbouw en het milieu in de Amerika's.
Glyfosaat mag in België vrij verkocht worden. Herbicidetolerante ggo's zoals Roundup Ready mais mogen in ons land nog niet geteeld worden, maar ettelijke variëteiten wachten op een Europese toelating. Bovendien Via de import van ggo-soja en -mais voor veevoeder, zijn we wel mee verantwoordelijk voor het massale gebruik van glyfosaat in Noord- en Zuid-Amerika.
Voor Greenpeace is het duidelijk dat glyfosaat dringend aan een grondige herbeoordeling toe is en dat herbicidetolerante ggo's geen plaats hebben in een duurzaam landbouwsysteem. We zullen de nieuwe gegevens overmaken aan de ministers bevoegd voor landbouw, milieu en gezondheid en hen aanmoedigen:
- het gebruik van glyfosaat op voedingsgewassen te verbieden;
- werk te maken van een dringende herbeoordeling van de veiligheid van glyfosaat;
- toelating van de teelt van genetisch gewijzigde glyfosaattolerante gewassen in de EU tegen te gaan.
Lees het rapport (Engels)
Lees de samenvatting van het rapport in het Nederlands
Voetnoten:
(1) "Herbicide tolerance and GM crops - why the world should be ready to roundup glyphosate"
werd samengesteld door Greenpeace International in samenwerking met GM Freeze.
(2) Glyfosaatresistentie is nu bevestigd voor meer dan 20 soorten.