Greenpeace activisten deponeren 5 ton steenkool voor de gevel van Delcredere
Op 25 januari jongstleden publiceerde Greenpeace haar rapport
"
Het exporteren van de vervuiling: de verborgen zijde van het
Belgische klimaatbeleid", waarin de incoherentie van het
Belgische klimaatbeleid aan de kaak werd gesteld. De werking van
Delcredere is compleet achterhaald en ouderwets. Door de steun die
de kredietverzekeraar verleent aan vervuilende energieprojecten
(steenkool, olie), ondermijnt België zijn eigen inspanningen om
minder broeikasgassen uit te stoten.
"Een recent internationaal rapport (3) onderlijnt eens te meer
de hoogdringendheid van de klimaatproblematiek én de positieve rol
die de kredietverzekeraars kunnen spelen bij het ontwikkelen van
hernieuwbare energiebronnen", stelt Jean-François Fauconnier,
klimaatcampaigner bij Greenpeace. "Een verregaande hervorming van
Delcredere zal België toelaten om met opgeheven hoofd de
Kyoto-uitdagingen aan te gaan. En niet zoals nu, met het schaamrood
op de wangen."
Op zoek naar coherentie
Het in werking treden van het Kyoto-protocol moet ons aansporen
om met vastberadenheid een coherenter klimaatbeleid uit te werken.
In de eerste plaats door in eigen land (4) de nodige maatregelen te
nemen om onze uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Maar
daarnaast moeten we er ook voor zorgen dat beslissingen die wij
hier nemen, niet bijdragen aan een verhoging van de uitstoot van
broeikasgassen in ontwikkelingslanden. België moet met alle
beschikbare middelen investeringen promoten in projecten die de
uitstoot van broeikasgassen verminderen en voorkomen, zowel in
binnen- als buitenland. Het is dus te gek dat we - zoals Delcredere
momenteel doet - de verhoging van de broeikasgasuitstoot verder
stimuleren, met een factor die vele malen groter is dan de reductie
die de Belgische regering nastreeft.
Enkele uren voor het inwerking treden van het protocol van
Kyoto, hebben de verantwoordelijke Belgische politici meerdere
beleidsopties. In tegenstelling tot talrijke buitenlandse
kredietverzekeraars (5), beperkt Delcredere zich tot een
onvolledige toepassing van de 'gemeenschappelijke aanpak' van de
OESO (6), een reeks niet-bindende minimumnormen ter bescherming van
het leefmilieu. Trouwens, ook met een serie andere internationale
normen wordt best rekening gehouden: de Wereldbank, de
Internationale Arbeids Organisatie (IAO)…
In het federale parlement liggen momenteel meerdere
wetsvoorstellen op tafel (7), welke in die richting gaan.
Voor een hervorming van Delcredere
Vier punten zijn essentieel om de werking van de Nationale
Delcrederedienst een nieuwe richting uit te sturen (8):
Onmiddellijk stopzetten van elke steun aan vervuilende
energieprojecten (steenkool, olie en kernenergie).
Opstarten van een voluntaristische politiek om schone en
hernieuwbare energieprojecten te ondersteunen.
Verbeteren van de transparantie in haar functioneren, met name
door de publicatie van een open boekhouding over de
broeikasgasuitstoot van alle energieprojecten die genieten van een
exportkrediet.
Consultatierondes voorzien met de betrokken bevolkingsgroepen en
met de civiele samenleving, zowel in België als in de betrokken
landen, alvorens een exportkrediet toe te kennen.
"Wij hopen dat Delcredere eindelijk zal ingaan op onze vraag om
informatie over de energieprojecten die ze ondersteunen. Tot op
vandaag is dat helaas niet het geval", vervolgt Jean-François
Fauconnier. "Tijdens de persconferentie waarop we ons rapport
voorstelden, heeft de vertegenwoordigster van Delcredere zich
bovendien geëngageerd om de sector van de hernieuwbare energie in
België te benaderen. Wij hopen dat deze belofte wordt
gerespecteerd. Als het Belgische technologische genie kan
schitteren in het buitenland, waarom zouden we dit dan beperken tot
de klassieke economische sectoren? België is niet alleen een van de
'grootste vervuilers' ter wereld, ons land is ook een broedplaats
voor industriële vernieuwing." (9)
Notes: (1) Rapport beschikbaar op: http://www.greenpeace.org/belgium_nl/multimedia/download/1/722059/0/rapdelcredereNLdef.pdf(2) Ondanks het gebrek aan transparantie dat de Nationale Delcrederedienst vertoont, heeft Greenpeace vastgesteld dat enerzijds België zich engageerde om 54,86 miljoen ton CO2-equivalent uit te sparen tussen 1990 en de periode 2008-2012; en anderzijds Delcredere sinds de ondertekening van het protocol van Kyoto (1997) exportkredieten heeft toegekend aan projecten die - over hun hele levensloop - goed zullen zijn voor een cumulatieve uitstoot van 1.324,1 miljoen ton CO2. Deze 'verhouding' wordt geïllustreerd door een infografiek die beschikbaar is via http://www.xs4all.be/~gpdata/press/(3) "Governments [should] remove barriers to and increase investment in renewable energy and energy efficient technologies and practices through such measures as the phase-out of fossil fuel subsidies and requiring Export Credit Agencies […] to adopt minimum efficiency or carbon intensity standards for projects they support." Uittreksel uit het rapport ‘Meeting the climate challenge: recommendations of the International Climate Change Taskforce´, gerealiseerd door het Institute for Public Policy Research (IPPR, Groot-Brittannië), het Center for American Progress (Verenigde Staten) en The Australian Institute (TAI), en gericht aan de huidige wereldleiders. Rapport beschikbaar op: http://www.tai.org.au/Publications_Files/Papers⋐_Files/Meeting%20the%20Climate%20Challenge%20FV.pdf.(4) Zoals het er momenteel voorstaat, betekenen de bestaande akkoorden tussen de federale Staat en de gewesten dat ongeveer 75% van de inspanningen die België in de eerste fase van Kyoto moet leveren om de broeikasgasuitstoot te verminderen, gerealiseerd zouden kunnen worden buiten de Belgische landsgrenzen. Ondanks de 'verlichting' van de lasten die de Gewesten moeten realiseren, rekenen deze laatste ook op de 'flexibele mechanismen' van Kyoto om aan hun verplichtingen te voldoen. In de eerste plaats zal er beroep gedaan worden op het 'Mechanisme voor een Schone Ontwikkeling' en de 'Gezamenlijke tenuitvoerlegging', maar de toevlucht tot de 'Aankoop van emissierechten' is niet uitgesloten.(5) Een eerste analyse van het functioneren van de kredietverzekeraars in Europa en elders in de wereld, laat toe om de 'achterstand' te evalueren die Delcredere heeft opgelopen. Een kort overzicht hiervan vindt u op pagina 6 van het gepubliceerde Greenpeace-rapport.(6) De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) heeft een 'gemeenschappelijke aanpak' ontwikkeld inzake de milieu-impact van exportkredieten. Deze gemeenschappelijke aanpak weerspiegelt een eerste akkoord tussen de kredietverzekeraars over de noodzaak van een minimale milieupolitiek. De tekst bevat enkele achterpoortjes die de draagwijdte van de tekst ernstig verzwakken. Sommige dubbelzinnige passages laten de kredietverzekeraars toe om in de feiten enkele vooruitstrevende principes niet toe te passen, zoals bijvoorbeeld omtrent de transparantie en omtrent de keuze van de te respecteren milieunormen. De 'gemeenschappelijke aanpak' van de OESO is opgesteld in 2001 en herzien in 2003. Delcredere heeft er meerdere jaren over gedaan om deze 'vage' aanbevelingen toe te passen, en dan nog op een onvolledige manier. De tekst over de 'gemeenschappelijke aanpak is beschikbaar op http://www.oecd.org/dataoecd/26/33/21684464.pdf(7) De wetsvoorstellen in de Kamer zijn neergelegd door Dirk Vander Maelen (sp.a) en Marie Nagy (Ecolo), en in de Senaat door Sabine de Bethune (CD&V;). De discussies zijn opgestart in de Commissie voor Buitenlandse Zaken op 26 januari jongstleden. Parlementaire vragen zijn gesteld door Melchior Wathelet (CdH) en Muriel Gerkens (Ecolo). Een hoorzitting wordt verwacht in de komende weken.(8) Details op pagina 10 van het Greenpeace-rapport.(9) In Vlaanderen is 'Generaties' recent opgericht. Dat is een vereniging die de Vlaamse bedrijven groepeert, actief in het domein van de duurzame energie. Maken daar onder andere deel van uit: Photovoltech (zonnepanelen), Biorganotec (biomassa) en Hansen Transmissions, actief in de sector van de windenergie.