Industrie maakt een lachertje van duurzaam bosbeheer
In het persbericht van november van het Paper Chain Forum (PCF)
wordtgesteld dat 99 % van de vezelgrondstoffen, gebruikt door
depapierindustrie wereldwijd, afkomstig is van duurzaam beheerde
bossen.Op welke wetenschappelijke gegevens is dit cijfer gebaseerd
?
Op de website van het PCF wordt gesteld: Het klopt dat
depapierindustrie hout gebruikt om papier te produceren, maar het
gaathier dan enkel over restproducten van bossen en zagerijen en
soms overhet kappen van de daartoe aangeplante bomen.
Canada huisvest ongeveer 35 % van de nog resterende boreale
bossen.Meer dan 90 % van de houtkap in deze boreale bossen, gebeurt
doorkaalkap. De oppervlakten kunnen tot een paar duizend hectare
grootzijn. Het slagveld dat vervolgens wordt gecreëerd en de impact
diekaalkap heeft op biodiversiteit en op de bodem is ruim
gedocumenteerd.Ongeveer twee derden van het hout gekapt in deze
boreale gebieden isbestemd voor de productie van pulp en
papierproducten. Zijn ditallemaal restproducten ?
Dichter bij huis, in het noorden van Finland in de regio rond
Inari,blijkt dat ongeveer 70 % van de houtkap bestemd is voor
depapierindustrie. Ook hier blijkt dus dat de papierindustrie niet
leeftvan restproducten alleen. Duurzaam bosbeheer behelst een
evenwichttussen economische, ecologische en sociale aspecten. Naast
het feit datFinland in de laatste Europese oerbossen blijft kappen,
is het gevoerdebosbeheer allesbehalve sociaal verantwoord. Het
Mensenrechtencomité vande Verenigde Naties heeft Finland in amper
één jaar tijd twee maalopgeroepen om het conflict met de Saami (3)
op te lossen rond de kapvan bossen die fungeren als graasgebieden
voor hun rendieren. Een maandgeleden, heeft het VN
Mensenrechtencomité de Finse overheid zelfsopgeroepen om te stoppen
met houtkap in Nellim.
De papierindustrie is wel degelijk op de hoogte van de problemen
metillegale houtkap in Rusland en over het feit dat Finland
eenaanzienlijke hoeveelheid hout importeert uit Rusland, onder meer
voorzijn papierindustrie.
Het certificeringsdebat
De milieubeweging steunt geloofwaardige certificering om
duurzaambosbeheer te stimuleren. Voor de milieubeweging blijft FSC
tot op hedenhet enige geloofwaardige certificeringssysteem - wat
ons evenwel nietbelet ook dit systeem kritisch te benaderen. Met
haar steun aan het FSCstaat de milieubeweging niet alleen. In een
advies van de FRDO (4) overhet openbaar aankoopbeleid van de
federale overheid in juli 2005 steldede FRDO unaniem dat "de
FSC-certificatie de beste garanties lijkt tegeven voor een duurzaam
bosbeheer". De industrie heeft dit advies meegoedgekeurd en is er
dus mee akkoord dat op dit moment FSC en PEFC nietop gelijke voet
staan. Het kan dus geen probleem zijn dat demilieubeweging het
beste systeem blijft promoten.
De bittere waarheid over Indonesië
Steeds weer blijft de papiersector haar rol in de vernietiging
van hettropische regenwoudvernietiging ontkennen. Het statement op
de websitevan het Paper Chain forum - De papierindustrie heeft
niets te maken methet vernietigen van het regenwoud - is pure
desinformatie. Cobelpaerkent in zijn persbericht van november 2005
dat er papier vanuitIndonesië op de Belgische markt verschijnt. Zij
minimaliseert dehoeveelheid, maar komt niet met gedetailleerde
cijfers op de proppen.
Zolang er een markt bestaat voor illegaal gekapt hout zal
illegalehoutkap blijven bestaan. Steeds opnieuw wijzen de
Belgischehoutimporteurs maar ook de papierindustrie dat het
probleem inIndonesië moet worden opgelost. Nochtans is het net de
vraag vanuitonder meer Europa naar goedkope hout- en
papierproducten die eenovercapaciteit in de multiplex- en
pulpindustrie heeft veroorzaakt. Hetis die overcapaciteit die
illegale houtkap aanwakkert.
In een studie van Cifor (5), een befaamde wetenschappelijke
instelling,waarover reeds met de papierindustrie is gepraat, staat
wel degelijkdat er een geurtje aan het papier is.
Eerst en vooral is de pulp- en papiersector een niet te
verwaarlozensector in Indonesië. In 2000 stond de sector in voor
meer dan 50% vande bosgerelateerde exportinkomsten.
Verder bleek ook uit de Cifor-studie, dat tot 2000 slechts 10 %
van detotale houtbevoorrading voor de pulp en papiersector
afkomstig was vanplantages. Recente gegevens spreken over een
bevoorrading van 30% uitplantages. De pulp- en papiersector heeft
zich vooral bevoorraad uitniet-duurzame en illegale bronnen. De
vezels zijn vaak bekomen door dekaalkap (!) van natuurlijke
regenwouden.
De Indonesische papierindustrie heeft de werkelijke oppervlakte
vanplantages voor zijn bevoorrading altijd overdreven. Het valt ook
nog afte wachten of de opbrengstvoorspellingen van de plantages
niet teoptimistisch zijn voorgesteld.
Als de papierindustrie overtuigd is van haar proactieve rol in
destrijd tegen illegale houtkap, dan beslist de papierindustrie
omIndonesisch papier van de Belgische markt te weren.
Notes:
1. Cobelpa is de Vereniging van de Belgische fabrikanten van papierdeeg, papier en karton. Het Paper Chain Forum groepeert alle beroepsfederaties van de Belgische papierketen.
2. De persberichten van Cobelpa en het Paper Chain Forum kunnen gevonden worden op :http://www.cobelpa.be/pdf/papgeurtje.pdfhttp://www.paperchainforum.org/pdf/waarheidpapierbos.pdf
3. De Saami zijn het laatste overblijvende inheems volk op het Europese continent. Ze leven in Noorwegen, Zweden, Finland en ook in Rusland. Heel wat Saami in het noorden van Finland hoeden rendieren. Deze zijn voor hun overleven aangewezen op de oerbossen in het noorden. Dit wordt de Saami de laatste jaren alsmaar moeilijker gemaakt door de aanhoudende houtkap in deze bossen. De Finse overheid beweert hen te consulteren voor de houtkap maar vaak blijkt deze consultatie niet meer te zijn dan een mededeling.
4. FRDO : Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling. Het advies is te vinden op :http://www.frdo.be/nl/pubnl/adviezen/2005a06n.pdf ; zie onder meer paragraaf 43.
5. Cifor : Center for International Forestry Research ; gebaseerd in Bogor (Indonesië). Barr, C. (2001). Profits on paper : The political-Economy of Fiber and Finance in Indonesia's Pulp and Paper industries.