Bij de apotheek kun je gratis jodiumtabletten krijgen die je beschermen tegen de gevolgen van blootstelling aan radioactiviteit. Maar hoe werkt zo’n jodiumtablet, wanneer moet je ze innemen en zijn er geen betere manieren om aan preventie te doen dan pillen slikken? Acht vragen, acht antwoorden.
1. Wat zijn jodiumtabletten en waar dienen ze voor?
Bij een kernramp komt onder meer jodium-131 vrij. Dit radioactief element hoopt zich op in je schildklier, waar het kanker kan veroorzaken. Door tabletten met niet-radioactief jodium in te nemen, raakt de schildklier verzadigd en neemt je lichaam dus minder radioactief jodium op wanneer je blootgesteld wordt aan straling na bijvoorbeeld een kernramp.
2. Waar kan ik jodiumtabletten krijgen?
De tabletten zijn bij elke apotheek gratis te verkrijgen op vertoon van je identiteitskaart, ook als je meer dan 20 km van een nucleaire site woont. Bewaar ze thuis op een veilige plaats. Buiten bereik van kinderen, dus, maar wel ergens waar je ze makkelijk terugvindt, zoals bij de zekeringkast of in het medicijnkastje.
3. Wanneer moet ik jodium innemen?
De tabletten werken het best wanneer je ze 6 uur vóór blootstelling slikt. Het is natuurlijk moeilijk om een kernontploffing of een lekkage te voorspellen. Weet dat je sowieso de jodiumpillen best zo snel mogelijk inneemt, en dat dat ook nog kan na blootstelling. De overheid zal via de media laten weten wanneer je de tabletten mag innemen. Om snel te kunnen schakelen, doe je er dus goed aan om nu al een doosje tabletten in huis te halen. Nog dit: preventief jodium slikken heeft geen zin. De tabletten werken zo’n 24 uur vanaf dat je ze hebt ingenomen.
4. Wie moet bij een kernramp jodiumtabletten innemen?
De bijwerkingen van jodium zijn beperkt, wat wil zeggen dat ze ook veilig zijn voor kinderen, bejaarden en zwangere vrouwen. Raadpleeg de bijsluiter of de website van de overheid op www.nucleairrisico.be. Heb je last van een slecht werkende schildklier of ben je allergisch voor jodium, dan neem je best vooraf contact op met je arts of apotheker.
5. Hoe reëel is het risico op een kernramp in België?
De kans op een ernstige kernramp is wereldwijd eens om de tien à twintig jaar. Met 21 kernreactoren binnen of net buiten onze landsgrenzen, is die kans in België dus reëel. Bovendien zijn onze reactoren verouderd, geplaagd door scheuren en kwetsbaar voor aanvallen. Ze liggen ook nog eens in dichtbevolkt gebied, wat de evacuatie bij een ramp bemoeilijkt.
6. Doet de overheid genoeg om een kernramp te voorkomen?
Neen. De regering en het FANC (Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle) sluiten hun ogen voor de reële nucleaire risico’s in ons land. Verouderde reactoren worden langer opengehouden dan gepland, scheurtjes worden door de vingers gezien en het debat over nucleaire veiligheid wordt uit de weg gegaan.
7. Doet de overheid genoeg om ons te beschermen bij een kernramp?
Neen. Sinds Fukushima is er weinig veranderd. Zo wordt de evacuatiezone kunstmatig beperkt tot 10 km om de kostelijke evacuatie van steden als Antwerpen, Namen en Luik te vermijden. Daarnaast werd de bevolking nog nooit betrokken bij een grootschalige evacuatie-oefening, waardoor het erg moeilijk in te schatten is hoe realistisch die plannen zijn.
8. Wat kan ik doen?
Voorkomen is beter dan genezen, en dat geldt al helemaal voor kerncentrales. Niets zo efficiënt om een kernramp tegen te gaan als ervoor zorgen dat onze verouderde centrales de deuren sluiten in 2025, zodat je die jodiumtabletten hopelijk nooit nodig zal hebben.