Σκηνή 1: Στέκεσαι με την πλάτη στη στεριά, το νερό φτάνει ως τη μέση σου και αγναντεύεις τον μπλε ορίζοντα. Το χέρι σου ακουμπάει την υδάτινη επιφάνεια και ταλαντεύεσαι, ακολουθώντας τον σαγηνευτικό ρυθμό της θάλασσας. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο. Μόνο εσύ και το μπλε. Βουτάς και για λίγες στιγμές μοιάζει να πετάς μέσα σ’ έναν μυστήριο κόσμο.
Συνηθίζουμε να λέμε ότι η θάλασσα κρύβει μυστικά και εκπλήξεις, όμως αν θέλουμε μπορούμε να την ακούσουμε να μας μιλάει και να μας αποκαλύπτεται. Δυστυχώς οι ιστορίες που αφηγείται δεν είναι μόνο ιστορίες χαράς και ελευθερίας, αλλά συχνά απόγνωσης και προβλημάτων. Μια από τις ιστορίες της και αυτή της υπεραλίευσης.
Λόγω «χρόνιων παθήσεων» στη διαχείριση και τον έλεγχο της αλιευτικής δραστηριότητας ψάρια και άλλοι θαλάσσιοι οργανισμοί αλιεύονται με εξοντωτικούς ρυθμούς. Αποτέλεσμα ο πλούτος των θαλασσών γίνεται σταδιακά μια ανάμνηση και οι ιστορίες του ωκεανού φέρνουν στον νου μια υδάτινη έρημο.
Τις ίδιες ιστορίες μοιράζονται με όποιον θέλει να ακούσει και οι άνθρωποι η τύχη των οποίων είναι άμεσα συνυφασμένη με την ευζωία της θάλασσας. Πρόκειται για τους παράκτιους ψαράδες χαμηλής έντασης ή αλλιώς τους καπεταναίους των μικρών καϊκιών που συναντάμε σε όλα τα λιμανάκια της χώρας μας. Ο τρόπος βιοπορισμού τους αποτελεί κεντρικό πυλώνα της παράκτιας οικονομίας και παράδοσης, ενώ οι μέθοδοι αλιείας που χρησιμοποιούν συνήθως έχουν μικρές επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Ωστόσο, η αγορά είναι δομημένη έτσι ώστε οι άνθρωποι αυτοί να σπρώχνονται στο περιθώριο και να κινδυνεύουν να γίνουν σε λίγα χρόνια είδος προς εξαφάνιση. Το μεροκάματο τους έχει γίνει πλέον τζόγος, καθώς οι ψαριές τους μειώνονται συνεχώς, ενώ και η ζήτηση για τα δικά τους ψάρια δεν είναι εξασφαλισμένη. Την ίδια ώρα οι συνθήκες ευνοούν την αλιεία μεγαλύτερης κλίμακας. Οι μέθοδοι και η ένταση της αλιευτικής προσπάθειας σ’ αυτόν τον κλάδο υπερκαλύπτει την ικανότητα των θαλάσσιων οικοσυστημάτων να αναγεννώνται. Αποτέλεσμα τα πράγματα να δυσχεραίνουν ολοένα και περισσότερο, τόσο για τη θάλασσα όσο και τις μικρές αλιευτικές κοινότητες που διάσπαρτες σε όλη την Ελλάδα λένε μια ακόμα ιστορία εξόντωσης του μικρού για χάριν του μεγάλου.
Σκηνή 2: Στέκεσαι ανάμεσα στους βαρυφορτωμένους πάγκους της ψαραγοράς. Η μια ξέχειλη ψαροκασέλα διαδέχεται την άλλη και το οπτικό σου πεδίο γεμίζει από ψάρια έτοιμα προς κατανάλωση. Η εικόνα σου δίνει μια αίσθηση υπεραφθονίας, μια αίσθηση ότι η θάλασσα μπορεί ακόμα και προσφέρει απλόχερα τα δώρα της. Εσύ δε χρειάζεται να κάνεις τίποτα άλλο παρά να πληρώσεις.
Έχεις σκεφτεί άραγε ότι σχεδόν κανένα από αυτά δεν είναι από την ψαριά παράκτιου αλιέα χαμηλής έντασης, δεν είναι ψάρια που πιάστηκαν με σεβασμό προς το φυσικό περιβάλλον. Συχνά η δύναμη μας ως καταναλωτές ουσιαστικά εξαϋλώνεται λόγω απουσίας διαφορετικών επιλογών και βρισκόμαστε άθελα μας συνδεδεμένοι με μια αλυσίδα παραγωγής η οποία οδηγεί τη θάλασσα στον μαρασμό.
Σήμερα 08 Ιουνίου 2016 είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ωκεανών. Εσύ σε ποιά θάλασσα, σε ποιόν ωκεανό ονειρεύεσαι τη δική σου διέξοδο και αυτήν της επόμενης γενιάς; Γίνε μέρος της λύσης. Μάθε τι μπορείς να κάνεις εδώ. Το καλάθι των αγορών μας και η ενημέρωση είναι το πρώτο βήμα προς τη θάλασσα, μέχρι το σημείο που το χέρι μας θα αγγίξει την επιφάνεια της.
Πάτα εδώ
