Με αφορμή τις συγκινητικές ιστορίες των μικρών ψαράδων χαμηλής έντασης σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι υποφέρουν από τις καταστροφικές συνέπειες που επιφέρουν τα πλοία τέρατα, αποφάσισα να εξετάσω τον όρο “περιβαλλοντική δικαιοσύνη”. Αν και δεν βρήκα έναν ευρέως αποδεκτό ορισμό, είναι γενικά αποδεκτό ότι η περιβαλλοντική δικαιοσύνη συνήθως έχει να κάνει με τις τοπικές, χαμηλού εισοδήματος κοινωνίες οι οποίες εκτίθενται σε δυσανάλογα υψηλότερα επίπεδα περιβαλλοντικών κινδύνων, καθώς και με κοινωνικές συγκρούσεις για την κατανομή των φυσικών πόρων. Ένα επίσης ενδιαφέρον στοιχείο που διάβασα ήταν ότι η περιβαλλοντική δικαιοσύνη επιτυγχάνεται μόνο όταν όλοι έχουν ισότιμη πρόσβαση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την εξασφάλιση ενός υγιούς περιβάλλοντος, στο οποίο ζουν και εργάζονται.
Είναι δίκαιο;
Οι πληροφορίες αυτές με άγγιξαν, καθώς περιγράφουν με ακρίβεια τι πάει στραβά στην ευρωπαϊκή αλιεία. Ας εξετάσουμε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα. Είναι δίκαιο που ένα πλοίο τέρας, το ολλανδικό Cornelis Vrolijk, κατέχει το 23% των ποσοστώσεων της Αγγλίας και περίπου το 6% της συνολικής αλιευτικής ποσόστωσης του Ηνωμένου Βασιλείου, όταν 5.000 οικογένειες με μικρά αλιευτικά σκάφη περιθωριοποιούνται καθώς κατέχουν μόλις το 4% των ποσοστώσεων; Είναι δίκαιο που πέντε σκάφη κατέχουν το 20% της ποσόστωσης του Ηνωμένου Βασιλείου; Είναι δίκαιο που οι αλιείς χαμηλής έντασης αποτελούν περίπου το 80% του στόλου, αλλά παίρνουν μόνο το 4% της «πίτας»;
Τι γίνεται με το σουηδικό τέρας Atlantic; Ήταν δίκαιο που έλαβε 170.000 ευρώ σε έμμεσες επιδοτήσεις από την φοροαπαλλαγή σε καύσιμα, ενώ ψάρευε στο Bratten, μια ευαίσθητη περιοχή Natura 2000; Και τι συμβαίνει με τους μικρούς αλιείς της Δανίας; Πώς έχουν ίση μεταχείριση όταν λαμβάνουν μόλις το 5% των αλιευτικών ποσοστώσεων και αντιπροσωπεύουν το 72% των σκαφών, ενώ 105 πλοία (μόλις το 15% του στόλου) απολαμβάνουν τα κέρδη από την αλίευση του 90% των ψαριών;
Η υπεραλίευση στην Ευρώπη είναι πρωτίστως ζήτημα δικαιοσύνης και όχι μόνο περιβαλλοντικό. Για πολύ καιρό, η ευρωπαϊκή αλιευτική νομοθεσία και το πολιτικό σύστημα ευνόησε τα μεγάλα, βιομηχανικά πλοία, δίνοντάς τους περισσότερες ποσοστώσεις, αυξάνοντας τη χωρητικότητά τους και επιδοτώντας με δημόσιο χρήμα την εξάντληση των κοινών μας αλιευτικών πόρων. Και όλα αυτά εις βάρος των μικρών αλιέων και των κοινοτήτων τους, οι οποίοι αγωνίζονται εδώ και χρόνια για να ακουστεί η φωνή τους από τους πολιτικούς, αν και αποτελούν το 80% του αλιευτικού στόλου.
Ευκαιρία για δικαιοσύνη!
Η L.I.F.E, η νεοσύστατη Οργάνωση των Αλιέων Χαμηλής Έντασης στην Ευρώπη, έχει τον ιστορικό ρόλο να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη στον τομέα της αλιείας, καθώς φέρνει μια βαριά ευθύνη, όχι μόνο του αγώνα για την επίτευξη της βιώσιμης αλιείας, αλλά και της αποκατάστασης του ηθικά σωστού.
Τώρα, περισσότερο από ποτέ, υπάρχει μια ευκαιρία για να επιτευχθεί αυτό. Η νέα Κοινή Αλιευτική Πολιτική (ΚΑλΠ), για πρώτη φορά, επιβάλλει να μπει ένα τέλος στην υπεραλίευση μέσω της μείωσης της χωρητικότητας του στόλου, ξεκινώντας με την εξάλειψη των πιο καταστροφικών σκαφών, και να προωθήσει την πρόσβαση σε πόρους για εκείνους που ασχολούνται με τη βιώσιμη αλιεία. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, οι Ευρωπαίοι υπουργοί αλιείας πρέπει να εφαρμόσουν αυτούς τους κανόνες.
Αυτό είναι το δίκαιο.
