Αθήνα, 26 Μαρτίου 2015
Προς: Υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Παναγιώτη Λαφαζάνη
Κοιν: Μέλη Ελληνικού Κοινοβουλίου
Θέμα: Ελληνικές μεθοδεύσεις στη νομοθεσία για τη βιομηχανική ρύπανση (Διαδικασία της Σεβίλλης)
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Θα θέλαμε να θέσουμε υπόψιν σας μία εξαιρετικά ανησυχητική εξέλιξη που αφορά τις ευρωπαϊκές τεχνικές συζητήσεις για τον προσδιορισμό των Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών (BAT) για μεγάλες ρυπογόνες βιομηχανικές μονάδες και την προβληματική στάση της ελληνικής αντιπροσωπείας. Ο προκάτοχός σας κ. Μανιάτης, αν και πλήρως ενημερωμένος από την Greenpeace ήδη από τον Νοέμβριο του 2013,[1] ουδέποτε έλαβε κάποια πρωτοβουλία για την επίλυση του προβλήματος.
Τις επόμενες εβδομάδες, το Ευρωπαϊκό Γραφείο IPPC στη Σεβίλλη θα δημοσιεύσει τις προτάσεις του αναφορικά με την εφαρμογή των BAT στις μεγάλες θερμικές μονάδες, στο πλαίσιο της Οδηγίας για τις Βιομηχανικές Εκπομπές. Η διαδικασία (αναθεώρηση των ‘εγγράφων αναφοράς βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών’, γνωστά και ως BREF) θα οδηγήσει στην υιοθέτηση βελτιωμένων ανώτατων ορίων για επικίνδυνους για την υγεία ρύπους, όπως Διοξείδιο του Θείου (SO2), Οξείδια του Αζώτου (NOx), Μικροσωματιδίων (PM) και Υδραργύρου (Hg), που πρέπει να πληρούνται από τις ανθρακικές, λιγνιτικές και πετρελαϊκές μονάδες από το 2020 και μετά.
Πρόσφατα, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος προειδοποίησε ότι 400.000 Ευρωπαίοι πολίτες πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Τα νέα όρια εκπομπών θα μπορούσαν να συμβάλλουν σημαντικά στη βελτίωση της δημόσιας υγείας, εφόσον βασίζονται στις πραγματικές ΒΑΤ. Η νέα νομοθεσία που θα προκύψει συνεπώς είναι κυριολεκτικά ζήτημα ζωής και θανάτου για εκατομμύρια Ευρωπαίους πολίτες.
Ωστόσο η διείσδυση της βιομηχανίας στις αντιπροσωπείες των κρατών-μελών έχει καταφέρει να υπονομεύσει σε ανησυχητικό βαθμό τις διαδικασίες επικαιροποίησης της νομοθεσίας. Δυστυχώς, πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτές τις μεθοδεύσεις έχει η ελληνική αντιπροσωπεία. Σύμφωνα με τα στοιχεία που φέρνει στο φως της δημοσιότητας η σχετική έκθεση της Greenpeace:
- Η ελληνική αντιπροσωπεία έχει αναγνωριστεί ως μία από τις χειρότερες, αποτελούμενη πλήρως από στελέχη της βιομηχανίας (6 μέλη της ΔΕΗ και 1 από τα ΕΛ.ΠΕ). Από τα πρακτικά προκύπτει ότι μοναδικός σκοπός της ελληνικής αντιπροσωπείας δεν είναι η βελτίωση της νομοθεσίας (λιγότερη ρύπανση), αλλά η υπονόμευσή της και η διαρκής αίτηση εξαιρέσεων προκειμένου να συνεχίσουν τη λειτουργία τους εξαιρετικά ρυπογόνες λιγνιτικές και πετρελαϊκές μονάδες.
- Από τα 352 μέλη που εμπλέκονται στις συζητήσεις, οι 137 εργάζονται στη βιομηχανία, ενώ 46 προβάλλονται ως εκπρόσωποι της κυβέρνησης, όταν στην πραγματικότητα έχουν έμμισθη σχέση εξάρτησης από την βιομηχανία.
Ως αποτέλεσμα, τα προτεινόμενα ανώτατα όρια ρύπων είναι τόσο χαλαρά που αν τελικά εγκριθούν, θα επιτρέπουν στις ενεργειακές εταιρίες να κατασκευάσουν το 2019 νέα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής που θα εκπέμπουν συγκριτικά με εργοστάσια σε λειτουργία που ήδη εφαρμόζουν τις βέλτιστες τεχνολογίες:
w 5 φορές περισσότερο Διοξείδιο του Θείου (SO2)
w 2,5 φορές περισσότερα Οξείδια του Αζώτου (NOx)
w 2 φορές περισσότερα μικροσωματίδια (PM)
w 5 φορές περισσότερο υδράργυρο (Hg)
- Η προτεινόμενη νομοθεσία υπολείπεται σημαντικά σε σύγκριση με ό,τι ήδη ισχύει σήμερα σε Κίνα, Ιαπωνία και Η.Π.Α. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τα νέα προτεινόμενα ευρωπαϊκά όρια, τα νέα εργοστάσια που θα κατασκευαστούν το 2019 στην Ευρώπη θα μπορούν να εκπέμπουν σε σύγκριση με τα ανώτατα όρια ρύπων στην Κίνα που ισχύουν σήμερα:
w 30% περισσότερο SO2
w 80% περισσότερα NOx
Από τα παραπάνω είναι σαφές ότι η διαδικασία υιοθέτησης των Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών (ΒΑΤ) από τη ρυπογόνο βιομηχανία δεν πραγματοποιείται με ανεξάρτητα και αξιοκρατικά κριτήρια και γνώμονα την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των Ευρωπαίων πολιτών.
Κύριε Λαφαζάνη, κατά την πρόσφατη επίσκεψή σας στην Πτολεμαΐδα, ισχυριστήκατε ότι η νέα μονάδα θα κατασκευαστεί με την τελευταία λέξη της αντιρρυπαντικής τεχνολογίας ώστε να έχει πολύ λιγότερες αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον σε σχέση με τις παραδοσιακές μονάδες. Σας ενημερώνουμε ότι ο ισχυρισμός αυτός δεν ευσταθεί με δεδομένο ότι η Πτολεμαΐδα 5, η οποία έχει σχεδιαστεί με προδιαγραφές BREF 2006, δεν πληροί όλες τις προδιαγραφές της προτεινόμενης νέας ευρωπαϊκής νομοθεσίας (νέα BREF) ακόμα και αν αυτή τελικά υιοθετηθεί στη σημερινή προβληματική της μορφή! Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, η ελληνική αντιπροσωπεία στην ήδη καταστροφική της δράση προσθέτει και αιτήματα εξαιρέσεων για τη νέα σχεδιαζόμενη λιγνιτική μονάδα Πτολεμαΐδα 5.
Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η καταπολέμηση της βιομηχανικής ρύπανσης και η προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος είναι θέματα που βρίσκονται ψηλά στις προτεραιότητές σας. Σας καλούμε να λάβετε τις απαραίτητες σχετικές πρωτοβουλίες προκειμένου να επανεξετάσετε τη σύνθεση και τις προτάσεις της ελληνικής αντιπροσωπείας, διασφαλίζοντας ότι αυτές υπηρετούν τα εθνικά και ευρωπαϊκά συμφέροντα.
Συνημμένο θα βρείτε το σχετικό ολιγοσέλιδο ενημερωτικό δελτίο αλλά και την πλήρη έκθεση (στα αγγλικά) της Greenpeace. Εδώ βρίσκονται τεκμηριωμένα όλα τα στοιχεία που επικαλούμαστε ώστε να έχετε πλήρη επίγνωση αυτού του μείζονος ζητήματος. Η έκθεση παρέχει επίσης τις προτάσεις της Greenpeace σε σχέση με τα αυστηρότερα όρια εκπομπών, βασιζόμενη στις καλύτερες τεχνικές ελέγχου που είναι διαθέσιμες – και ήδη εφαρμόζονται – σήμερα.
Εκφράζουμε την πεποίθηση ότι θα αναλάβετε δράση για την αποκατάσταση της αδικίας ενάντια στον ελληνικό λαό που σήμερα καταλήγει να είναι θύμα συμφερόντων εξαιρετικά ρυπογόνων – δημόσιων ή ιδιωτικών – βρώμικων βιομηχανιών, υπό τις σιωπηρές παροτρύνσεις των κυβερνήσεων. Θέλουμε να σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων και δηλώνουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε συνδρομή τυχόν χρειαστείτε.
Με εκτίμηση,
Δημήτρης Ιμπραήμ
Διευθυντής Εκστρατειών
Ελληνικό Γραφείο της Greenpeace