27. yılında Çernobil Nükleer Felaketi

Yorum ekle

Haber - 25 Nisan, 2013

Takvimler 26 Nisan 1986’yı gösterdiğinde, dünyanın bugüne dek gördüğü en büyük nükleer felaket yaşandı: Çernobil. Her biri 1.000MW gücünde olan dört reaktörün hatalı tasarımına, reaktörlerden birinde deney yapmak için güvenlik sisteminin devre dışı bırakılması da eklenince felaket kaçınılmaz olmuştu.

Nükleer kazadan kaynaklanan radyasyon bulutları 3 kıtada insanların sağlığına mâl oldu yayılan radyoaktivitenin etkileri hâlâ devam ediyor. Türkiye de kazadan etkilenen ülkeler arasındaydı. 27 yıl sonra bugün, Çernobil Nükleer Santrali’ni inşa etmiş Rosatom şirketinin, Mersin Akkuyu’da bir santral kurması planlanıyor.

Nükleer daha kaç kez can yakacak?

Konuyla ilgili bir açıklama yapan Nükleer Kampanyası Sorumlumuz Cenk Levi, “Çernobil felaketinin üzerinden 27 yıl geçti ama felaketin etkileri devam ediyor. Bu felaket sadece Rusya ve Avrupa’yı etkilemekle kalmadı. Türkiye de bu kazadan etkilendi ve radyasyon nedeniyle yaşanan hastalık ve ölümler can yakmaya devam ediyor. Rosatom şirketi felaketten önce, Çernobil’in o donemin en ileri teknolojiye sahip olduğunu iddia ediyordu. Bu felaketin mimarı olan Rosatom, Avrupa Birliğince onay almadığı VVER-1200 nükleer reaktör tipini Mersin Akkuyu’daki nükleer santralde kullanacak. Bu kadar büyük risklerle dolu bir santralin, bu kadar kötü sicili olan bir firmaya yaptırılıyor olması kabul edilemez. Türkiye’de Rosatom’un, ya da başka bir şirketin yapacağı nükleer santrale ihtiyaç yok. Hükümet, halkın istemediği, tehlikelerle dolu bir nükleer santral kurmak yerine, enerji verimliliğine ve yenilenebilir enerjilere yönelmelidir” dedi.

Çernobil'de radyasyon ölçümü

Çernobil’in hâlâ devam eden etkileri

Yetişkinlerde tiroid kanserine rastlanma oranı kazadan sonra artış gösterdi. Birleşmiş Milletler tarafından 2011 yılında yayımlanan bir rapor, Çernobil bölgesinde 6000 kadar çocuğun tiroid kanserine yakalandığını ortaya koydu.
Ukrayna’da 18.000 km2’lik tarım toprakları radyoaktif kirlenmeye maruz kaldı. Ülke ormanlarının %40’ı (toplam 35.000 km2) kirlendi.

Türkiye nasıl etkilendi?

Türkiye’de de Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları ve Pediatri Ana Bilim Dalları’nda yapılan çalışmaya göre lösemi vakaları, 1986 öncesi %0,7’den, 1986 sonrası %2’ye çıktı (4).
Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı’nın verilerine göre Türkiye’de 1984 yılında yüz binde 19,2 olan kanser vakaları, 96 yılında yüz binde 63,46 olarak bildirildi.
4 Mayıs günü Kapıkule-Edirne yolunda İstanbul’da havadaki radyasyonun tam 1000 katı olan ve Çernobil nedenli Türkiye’de ölçülen en yüksek değer olarak tarihe geçen, 16 miliröntgen/saat değeri ölçüldü.
Kazadan 5 gün sonra Akçakoca’da havadaki radyasyonun gittikçe arttığı fark edildi. Karasu Bölgesi’nde o bölgenin doğal radyasyon düzeyinin 20 katı fazla olan 150 mikroröntgen/saat düzeyinde ölçüm yapıldı.

Skandallarıyla meşhur bir şirket: Rosatom

Çernobil’de bundan 27 yıl önce felaketin meydana geldiği santrali yapan Rosatom, ilerleyen yıllarda farklı olumsuzluklarla da gündeme geldi.
Rosatom şirketi tarafından hala işletilen Mayak Nukleer Atık isleme tesisinde kurulduğu günden beri sayısız kaza yaşandı. Bu kazaların en büyüğü 1957 yılında yaşanan buhar patlaması. Çernobil’den sonra Rusya’da yaşanan en büyük nükleer kaza olan Mayak 1990 yıllara kadar sır olarak saklandı. Radyoaktif kirlenmenin olduğu Rosatom şirketi tarafından da kabul edilen Techa nehrinin etrafında insanlar yasamaya devam ediyor.
Rosatom şirketinin adı yolsuzluğa karıştı. Rusya Federal Savcısı, devlete ait olan nükleer enerji şirketi Rosatom’a ait olan alt şirketi yolsuzlukla ve nükleer reaktörler için adi malzeme satmakla suçladı. Şirketin satın alma müdürü, makine yapım tesisi için düşük kalitede hammadde satın almak ve geriye kalan parayı kendinde tutmakla suçlanarak tutuklandı.
2011 yılının Eylül ayında Wikileaks’e en son sızan bilgilere göre, Türkiye’de kurulması planlanan nükleer santrali inşa edecek Rosatom firmasının yeterli altyapısı yok ve Türkiye bu santralle Rusya’ya daha bağımlı hale gelecek.
Rosatom, daha önce denenmemiş ve Avrupa’dan onay almamış VVER-1200 nükleer reaktör tipini kullanacak.

Nükleer, denek olarak tüm canlıları kullanan yıkıcı bir deneydir. Bu deney yüzünden yaşananlar tekrar etmesin diyorsan, nükleere karşı bugün harekete geç.