Resultaten van een onderzoek geleid door de Universiteit van Maryland (USA) die vorige vrijdag gepubliceerd werden in het wetenschappelijk vakblad “Science Advances”, tonen aan dat zogenaamde selectieve houtkap in Afrika verantwoordelijk is voor 77% van het verlies aan intacte bosgebieden in de periode 2000-2013.
Belang van de bosgebieden
In deze intacte bosgebieden leven miljoenen mensen die van deze bossen afhankelijk zijn. In deze gebieden leven ook grote aantallen planten- en diersoorten. Bescherming is van groot belang in de strijd tegen klimaatverandering door de enorme koolstofreservoirs die bij ontbossing verloren zouden gaan. Deze bosecosystemen zijn ook meer bestand tegen natuurlijke verstoringen en de effecten van klimaatverandering.
Verlies gaat aan razend tempo
In de periode 2000-2013 verloor Afrika zo’n 101 000 km², ongeveer 10% van het hele Afrikaanse areaal aan intacte bosgebieden (een gebied groter dan Portugal). Meer dan 90 % van dat verlies vond plaats in het Congobekken. De studie waarschuwt dat aan dit tempo alle landen van het Congo-bekken, op de Democratische Republiek Congo na, àl hun intacte bosgebieden kunnen verliezen in de komende 60 jaar.
Certificering kon verlies intacte bosgebieden niet voorkomen
In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, stellen de onderzoekers vast dat FSC-certificering van zogenaamd verantwoord beheerde houtkap-concessies in het Congo-bekken een verwaarloosbare impact had op het voorkomen van de fragmentering van intacte bosgebieden. Integendeel, de onderzoekers vonden dat de snelheid van de fragmentering in het Congo-bekken gelijk en soms zelfs hoger lag in FSC-gecertificeerde concessies dan in niet-gecertificeerde concessies. In Kameroen, was het verlies aan intacte bosgebieden in die periode binnen de door de FSC gecertificeerde concessies zelfs een hallucinante 84,5 %.
Onderzoekers brengen gebied in kaart
Om hun bevindingen te illustreren, publiceerden de onderzoekers een kaart van een gebied dat overeenkomt met een grote houtkap-concessie in de Republiek Congo: de IFO-concessie Industrie Forestière de Ouesso van de Oostenrijkse Danzer groep. Een concessie die al vele jaren gecertificeerd is door de Forest Stewardship Council (FSC). De kaart toont dat deze houtkap-operatie ondanks het groene label grote stukken intacte bossen heeft aangetast. IFO creëerde een grootschalig netwerk van wegen in haar concessie die ook nieuwe vestigingen en landbouwactiviteiten stimuleerden. Vorig jaar documenteerden onderzoekers van de Universiteit van Maryland in deze concessie één van de grootste bosbranden die ooit geobserveerd werden in de tropische regenwouden van Centraal Afrika.
Zogenaamd duurzaam bosbeheer
De meeste landen van het Congobekken, gesteund door hun donorlanden, investeren sterk in zogenaamd duurzaam bosbeheer en certificering als belangrijke pijlers voor hun beleid om bossen te beschermen en de CO2-uitstoot te beperken. Zo is er bijvoorbeeld het in 2015 opgezette Central Africa Forest Initiative (CAFI) dat ook weer nieuwe projecten voorbereidt om in de DRC miljoenen dollars te investeren in zogenaamd Duurzaam Bosbeheer, een strategie die in het Congo-bekken tot dusver bitter weinig positieve resultaten heeft opgeleverd.
Bescherm de intacte bosgebieden voor het te laat is
De resultaten van deze studie suggereren sterk dat de overheden van het Congobekken, samen met de donorlanden die steun aan dit bosbeleid verlenen, deze benadering moeten herbekijken. Bescherming van de nog intacte bosgebieden moet een topprioriteit worden, nu dat nog kan. De studie toont dat het creëren van beschermde gebieden een veel effectievere strategie is om intacte bosgebieden te vrijwaren.