President Obama presenteerde gisteren met veel omhaal zijn klimaatplan voor de Amerikaanse energiesector, nadat hij eerder al zijn ambities indiende voor de klimaattop in Parijs. Maar ere wie ere toekomt: met dit plan lijkt hij de geschiedenis te willen ingaan als de president die de strijd tegen klimaatverandering écht op gang trok, zowel in de VS als op het internationale toneel. Greenpeace blijft echter Greenpeace en wij hielden zijn plan kritisch tegen het licht.
Obama, de klimaatpresident
Het valt niet te ontkennen: in vergelijking met zijn voorgangers is Obama's klimaatplan historisch te noemen. Dat is natuurlijk ook te wijten aan het feit dat zijn voorgangers niet warmliepen voor een klimaatbeleid. Bovendien heeft het Amerikaanse Hooggerechtshof geoordeeld dat niet het (door conservatie Republieken gedomineerde) Congres, maar het veel progressievere Environmental Protection Agency (EPA) bevoegd is voor de bescherming tegen de gevolgen van broeikasgassen. Het is hiertoe zelfs verplicht. Obama heeft dus alle troeven in de hand om in zijn laatste jaar als president zijn stempel te drukken op het klimaatbeleid voor de komende jaren.
Zijn plan, dat de ambities voor hernieuwbare energie en vermindering van de uitstoot in de energiesector gevoelig verhoogt, kon nog vóór de lancering al op hevige tegenstand rekenen. Heel wat Amerikaanse staten hebben namelijk nog steeds een sterke steenkoolsector en conservatieve gouverneurs ontkennen zelfs dat klimaatverandering een feit is. Ook verschillende Republikeinse presidentskandidaten gaven het plan de wind van voren.
Stop dan ook de olieboringen in Alaska
Maar de VS zullen nog een stuk verder én sneller moeten gaan, willen ze als tweede grootste uitstoter hun volle verantwoordelijkheid opnemen. Om de opwarming mondiaal onder de 2°C – en liefst zelfs onder de 1,5°C – te houden, moet het plan eerder dan in 2022 van kracht worden, en moeten steenkool en gas de komende 15 jaar nog verder en ook sneller teruggedrongen worden. Het wordt ook tijd dat Obama zijn klimaatambities consequent doortrekt in zijn beleid. Want zoals schrijfster Naomi Klein het gisteren verwoordde, "als je één stap in de goede richting zet, maar ook vijf stappen in de verkeerde, zoals de olieboringen van Shell in Alaska toelaten, ga je nog steeds de verkeerde kant op."
Er ligt dus nog werk op de plank voor Obama. En toch betekent zelfs dit niet heel erg baanbrekend plan van de VS wel degelijk een nieuwe stap vooruit. Obama toont opnieuw dat hij vooruit wil en bereid is ambities bij te stellen. Hij kiest ook resoluut voor hernieuwbare energie en beperkt de rol van gas en kernenergie. Er lijkt dan ook een prominentere rol voor de VS weggelegd op de onderhandelingen in Parijs eind dit jaar. De komende maanden zal de VS ook andere grote uitstoters moeten overtuigen om hun inspanningen op te drijven. Voorlopig de beste manier hiervoor is om in eigen land de ambities te blijven versterken.
Lees hier een kritische en meer gedetailleerde analyse van Obama's klimaatbeleid door Kyle Ash, mijn collega bij Greenpeace USA.