De financiële crisis laat zich voelen in Doha. Ondanks de beloftes om de landen uit het Zuiden te helpen in hun strijd tegen de klimaatverandering, komen de rijke landen met lege handen. Het mogelijke antwoord van de arme landen daarop: geen steun voor een nieuw Kyoto.
100 miljard dollar. Dat is de som die twee jaar geleden aan de ontwikkelingslanden beloofd werd om tegen de klimaatopwarming en de reeds voelbare gevolgen daarvan te strijden. In Thailand bijvoorbeeld werden 13 miljoen mensen getroffen door een uitzonderlijk zwaar regenseizoen. 700 mensen kwamen daarbij om. Pakistan kampte recent met de grootste overstromingen uit zijn geschiedenis.
De lijst met landen uit het Zuiden die getroffen worden door het ontregelde klimaat is lang. Bijna altijd zijn het de arme landen die de zwaarste klappen krijgen. De uitzondering is de VS, waar orkaan Sandy enkele weken geleden een ravage aanrichtte.
En de winnaar is...
In Doha herhaalde het IPCC (het internationale panel van klimaatexperts) de conclusie van zijn zogenaamde SREX-onderzoek dat duidelijk een verband aantoont tussen de frequentie en de kracht van deze extreme weerfenomenen en de klimaatverandering die veroorzaakt wordt door onze koolstofverslaving. Europa is verantwoordelijk voor meer dan een vijfde van de gecumuleerde uitstoot van broeikasgassen sinds 1850 en het begin van de Industriële Revolutie.
De rekening is voor...
Onze historische verantwoordelijkheid staat dus als een paal boven water. En toch willen we niet in onze portefeuille tasten om de schade te betalen. De EU beloofde om tussen 2010 en 2012 tien miljard voor de landen uit het Zuiden vrij te maken. Het gaat over een kostenpost die men toepasselijk “aanpassing aan de klimaatveranderingen” heeft gedoopt. 2012 loopt op zijn eind en nu blijkt dat er maar een klein deel van deze som werd betaald. Oxfam schat dat slechts 17% van dit bedrag effectief gestort werd.
In Doha verwachtten de armste landen dus dat de rekening vereffend zou worden... Maar ze bleven op hun honger zitten. De financiële en economische crisis lijkt de Europese landen letterlijk “bevrijd te hebben van hun verantwoordelijkheden”. Europa trok naar Doha zonder fondsen op zak en zonder enige belofte voor de komende jaren. De VS, Australië, Canada en Japan doen niet beter.
Het vertrouwen krijgt klappen
Deze gebroken belofte zet nog meer druk op deze conferentie die al gekenmerkt wordt door een gebrek aan vertrouwen tussen Noord en Zuid. Des te meer omdat de rijke landen van plan waren om deze problematiek naar de achtergrond te duwen door een einde te maken aan het onderdeel van de onderhandelingen die het financieringsthema behandelt sinds 2007 (of de LCA-gesprekken). Slechte timing! Voor de ontwikkelingslanden is dit een kaakslag. Hun verdedigingsmiddelen zijn zeer beperkt. Het is niet onmogelijk dat ze daarom alle beslissingen zouden blokkeren, ook die over het Kyoto-protocol.
De ministers zijn present
Tijdens de tweede week van de onderhandelingen schuiven ook de ministers mee aan tafel. Zij moeten nu hun bereidheid om het probleem aan te pakken tonen. Zoals ik al eerder schreef op deze blog, gaat dat in de eerste plaats via ambitieuze doelstellingen die in de lijn liggen van de wetenschappelijke aanbevelingen. Vage beloftes volstaan niet.
Daar zijn we nog ver vanaf. Maar ook wat betreft de vergoeding voor de schade die het Zuiden lijdt, hebben zij ook verplichtingen. Het is zelfs een absolute voorwaarde als we eindelijk deze onderhandelingen eindelijk willen zien uitmonden in een internationaal akkoord.