Het FANC is niet onafhankelijk: noch economisch, noch politiek, noch structureel. Om dit aan te klagen, hebben onze actievoerders een spandoek gehangen aan de hoofdzetel van het agentschap.

Veelzeggende cijfers en feiten

  • Bijna 80% van het budget van het FANC komt rechtstreeks van Electrabel
  • De directeur van het FANC heeft 10 jaar bij Electrabel gewerkt
  • Indien het FANC de scheurtjesreactoren had gesloten en de vergunning voor de twee oudste reactoren niet had verlengd, had het meer dan 8 miljoen euro verloren, op een omzet van 26,1 miljoen euro!
  • Het is precies dit gebrek aan onafhankelijkheid tussen toezichthouder, uitbater en overheid dat heeft geleid tot de ramp van Fukushima, aldus de conclusies van het rapport van de commissie over dit onderwerp

Kerncentrales gesponsord door Electrabel

"De kerncentrales worden gesponsord door Electrabel”. Het zou een reclameslogan kunnen zijn. En het antwoord zou kunnen luiden: “En zij die ze controleren… ook!” Dat is precies wat Greenpeace vandaag heeft aangeklaagd met een spandoek aan het kantoor van het FANC met de tekst “FANC: 80% gesponsord door Engie/Electrabel.”

Het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle, dat geacht wordt onafhankelijk te zijn, wordt in realiteit voor meer dan 75% rechtstreeks betaald door Engie/Electrabel, uitbater van de Belgische kerncentrales.

Greenpeace maakt vandaag bekend dat uit een analyse van de financiën van het FANC blijkt dat in 2015 niet minder dan 19,6 miljoen euro van de 26,1 miljoen euro totale omzet rechtstreeks afkomstig is van het Franse bedrijf. Deze financiële afhankelijkheid roept sterke vragen op over de beslissingen van vorig jaar, toen het FANC aanvaardde om de scheurtjesreactoren opnieuw op te starten en de oudste centrales 10 jaar langer te laten draaien.

Een gesloten reactor is geldverlies voor het FANC

Iedere gesloten reactor betekent immers geldverlies voor het FANC. En niet een beetje: bij een sluiting van Doel 3 en Tihange 2, en Doel 1 en 2 verliest het FANC 8,24 miljoen euro - bijna een derde van zijn omzet in 2015. En omdat 60% daarvan dient om de lonen te betalen, zou die beslissing een belangrijke invloed hebben gehad op de werking van het agentschap.

Dat creëert ernstige risico’s op belangenconflicten voor een instantie die onafhankelijk moet zijn en de taak heeft de veiligheid van de burgers altijd te laten voorgaan. Verder was de huidige directeur van het FANC, Jan Bens, meer dan tien jaar aan de slag bij Electrabel, onder meer als directeur van Doel. Bovendien heeft een recente interne audit aangegeven dat de banden tussen het FANC en de regering “te nauw” zijn.

FANC, filiaal van Electrabel

Het FANC is niet onafhankelijk, noch structureel, noch financieel, noch politiek. Het is in feite een filiaal van Electrabel. Om het in voetbaltermen te zeggen: het is alsof de thuisploeg zijn vroegere trainer heeft aangesteld als scheidsrechter en zijn loon afhankelijk maakt van de uitslag van de wedstrijd. Het gevaar op belangenconflicten zou enorm zijn.

Er is trouwens voldoende reden tot bezorgdheid. In het rapport van de parlementaire onderzoekscommissie in Japan wordt deze collusie tussen de nucleaire toezichthouder, uitbater en politiek aangeduid als de belangrijkste reden voor de ramp van Fukushima. “De regering, de regelgevende overheid en de uitbaters hebben het land verraden en de bevolking het recht ontzegd om veilig te zijn voor een kernongeval”, onderstreept het rapport, dat vervolgt: “Wij concluderen dan ook dat het ongeval een duidelijk menselijke oorzaak heeft.”

Greenpeace eist daarom een sterkere scheiding tussen de nucleaire uitbaters, de politiek en de toezichthouder. Indien dit niet gegarandeerd kan worden moeten uit voorzorg minstens de vier meest kwetsbare reactoren worden gesloten. Tenzij we willen dat het volgende kernongeval ook wordt gesponsord door Electrabel?