30 jaar geleden bereidden moedige mensen in Nieuw-Zeeland zich voor om hun families en jobs achter te laten en in kleine bootjes de Stille Oceaan over te steken richting een testzone voor kernwapens. Ze hoopten dat hun aanwezigheid genoeg zou zijn om de nucleaire tests te stoppen.
De Franse regering die de testen uitvoerde, moet beseft hebben dat ze het onmogelijk konden halen van een dergelijke protestbeweging. Enkele minuten voor middernacht, op 10 juli 1985, sloegen Franse geheime agenten toe in de haven van Auckland, Nieuw-Zeeland. Ze plaatsten bommen en lieten de Rainbow Warrior zinken, het Greenpeace-schip dat mee de vloot bootjes naar de nucleaire testzone zou leiden. Ze vermoordden zo fotograaf en bemanningslid Fernando Pereira, die zich nog aan boord bevond.
Als ze dachten dat ze hiermee een beweging van miljoenen mensen de moed konden ontnemen, hadden ze het mis. Een van onze sympathisanten verwoordde het treffend: je kunt een regenboog niet doen zinken.
Dankzij publiek protest werden de kernproeven stopgezet. De kracht van gewone mensen schreef die dag geschiedenis. Niet iedereen stapte aan boord van een bootje. Maar iedereen nam een standpunt in. Sommigen schreven brieven, anderen gingen de straat op en weer anderen tekenden een petitie. Sommigen zetten zich in als vrijwilliger, of deden een gift, of overtuigden vrienden en familie door hen de situatie uit te leggen. Elk van deze kleine acties, door mensen zoals jij en ik, beroerden de geesten en gemoederen en leidden uiteindelijk tot de stopzetting van de kernproeven.
Vandaag staan we voor een nieuwe uitdaging: klimaatverandering. Net zoals de nucleaire dreiging 30 jaar geleden, bedreigt klimaatverandering ons allemaal. De opwarming van de aarde betekent meer dan enkel overstromingen en krachtigere stormen. Extreme weersomstandigheden halen steeds vaker het nieuws. Miljoenen mensen worden er door getroffen en verliezen hun woning, inkomen en soms zelfs hun leven.
Klimaatverandering vormt nu al een ernstige bedreiging voor onze veiligheid en zal in de toekomst nog tot meer schaarste en conflict leiden.
Maar terwijl het zeeniveau stijgt, keert stilaan het tij. De schone energierevolutie wint aan kracht. In het eerste kwartaal maakten zon en wind drie kwart van de nieuwe elektriciteitscapaciteit in de VS uit. In Noorwegen stemde het parlement unaniem voor het verkopen van de steenkoolinvesteringen van het nationaal pensioenfonds, met 900 miljard dollar het grootste staatsfonds ter wereld. Vorige maand nog riep de paus de rijke landen op tot meer klimaatactie en twee weken geleden behaalden 900 Nederlandse burgers een klinkende overwinning toen de rechter de Nederlandse Staat opdroeg om de CO2-emissies sterker terug te dringen.
Meer en meer mensen verzetten zich tegen de olie-, gas- en steenkoolbedrijven die onze lucht vervuilen en ons milieu kapotmaken. Onder meer door wat zich 30 jaar geleden afspeelde, toen een brede groep mensen zich verzette tegen de nucleaire dreiging in de Stille Oceaan, kennen we intussen de kracht van een burgerbeweging.
Binnen enkele dagen zou Shell naar olie kunnen beginnen boren op de Noordpool. Miljoenen mensen roepen op tot de bescherming van deze prachtige regio en weigeren nog meer fossiele brandstoffen en nog meer opwarming. Sommigen hebben hun moed getoond door op boorplatformen te klimmen of door in kajaks te kruipen om deze reuzen te blokkeren; anderen stapten mee in protestmarsen, schreven brieven of tekenden petities – net zoals 30 jaar geleden toen we kernproeven een halt toeriepen.
Ook in de Stille Oceaan groeit het protest tegen deze veroorzakers van klimaatverandering. Filippino’s roepen hun nationale Mensenrechtencommissie op om schendingen van de mensenrechten door de grote fossiele vervuilers te onderzoeken. In Australië eist men de bescherming van het Groot Barrièrerif. Vandaag, 30 jaar na de aanslag op de oorspronkelijke Rainbow Warrior, voert de Rainbow Warrior III actie om het grootste koraalrif ter wereld te beschermen tegen de steenkoolindustrie.
De Franse regering onderschatte de kracht van een burgerbeweging. Ze dacht deze beweging met twee bommen het zwijgen te kunnen opleggen. Ze had er niet verder naast kunnen zitten.
Met kleine en grote acties kan elk van ons bijdragen aan een veiligere, schonere, gezondere en betere wereld. Het is tijd om de bladzijde van vuile fossiele brandstoffen om te slaan en een tijdperk van hernieuwbare energie in te luiden, waarin iedereen toegang heeft tot schone energie. Laat van je horen, zo luid je kan, en laat je inspireren door anderen. Want samen staan we sterker.
30 jaar na de dood van Fernando Pereira en de moed van de bemanning van de eerste Rainbow Warrior, voeren talloze mensen actie voor een betere wereld. Ontdek hun boeiende verhalen hier: http://courageworks.tumblr.com.
Lees de getuigenissen van mensen zoals jij en ik, die zich verzetten tegen onrecht en milieuvervuiling, gedreven door een aanstekelijk optimisme en een verlangen naar een betere toekomst.
Het is niet altijd gemakkelijk om moedig te zijn. Maar moed werkt aanstekelijk. En gelukkig maar, want de wereld heeft onze moed nog nooit zo hard nodig gehad als vandaag.
Kumi Naidoo is directeur bij Greenpeace International