Vorige week sprak de paus al straffe taal over de noodzaak om onze CO2-uitstoot sneller en verder terug te dringen. In een nieuwe revolutionaire wending in het klimaatdebat schaarde een Nederlandse rechter zich vandaag aan de zijde van paus Franciscus. Deze uitspraak zal ongetwijfeld voor een aardschok zorgen die in politieke middens nog lang zal nazinderen, ook buiten Nederland.

In deze klimaatzaak aangespannen door burgerinitiatief Urgenda, legde de rechter de Nederlandse regering op om hun uitstoot van broeikasgassen tegen 2020 met minstens 25% te doen zakken (sinds 1990). Zoals de zaken er nu voor staan is Nederland op weg naar een vermindering van amper 17%, dus het land zal nog een stevig tandje moeten bijsteken.

Wereldprimeur

De uitspraak van de Nederlandse rechter was meteen wereldnieuws. Het is dan ook de eerste keer dat een rechter zo duidelijk stelt dat de overheid een wettelijke plicht heeft om haar bevolking te beschermen tegen de bedreigingen van klimaatverandering. Zo is Nederland wereldwijd het meest kwetsbare land wat betreft de stijging van de zeespiegel (ook ons land staat in de top 10), maar mag de overheid zich volgens de rechter niet beperken tot het bouwen en verhogen van dijken.

Het probleem moet ook aan de bron worden aangepakt en dat betekent de uitstoot verlagen. Wanneer de overheid hier onvoldoende maatregelen voor neemt, schendt ze haar zorgplicht. De rechter benadrukte bovendien dat "de Staat zich niet kan verschuilen achter het argument dat de oplossing van het wereldwijde klimaatprobleem niet alleen afhangt van Nederlandse inspanningen". Een klassiek excuus, ook bij onze politici, maar dus alvast in Nederland fluks van tafel geveegd.

Power to the people

Op weg naar de klimaattop in Parijs is dit natuurlijk geweldig nieuws. Het is het zoveelste bewijs dat burgers niet langer genoegen nemen met het schoorvoetend optreden van hun politieke leiders, maar zelf het heft in handen nemen – en succes boeken! Overheden overal ter wereld zullen zich dus ongetwijfeld mogen verwachten aan juridische acties tegen hun falende klimaatbeleid.

Want Nederland is natuurlijk niet het enige land dat in gebreke blijft om haar uitstoot voldoende (snel) naar beneden te halen. Onze Belgische klimaatministers, die een soortgelijke Klimaatzaak boven het hoofd hangt, stropen maar beter alvast de mouwen op.

 

Foto's door Chantal Bekker / Urgenda