Onbegrijpelijke ontknoping in de soap rond glyfosaat, de meest gebruikte onkruidverdelger die wordt gelinkt aan kanker en milieuschade. Een meerderheid van EU-lidstaten heeft maandag ingestemd met het voorstel van de Europese Commissie om glyfosaat nog eens voor 5 jaar te vergunnen, zonder restricties. Toch is er hoop.

Wat te denken van de mensen die ons op Europees niveau zouden moeten beschermen tegen gevaarlijke pesticiden? De Europese Commissie en de meeste regeringen hebben de waarschuwingen van onafhankelijke wetenschappers naast zich neergelegd.

Ze negeren zelfs de eis van het EU-parlement en de roep van meer dan één miljoen mensen om een verbod op glyfosaat. Dat machtige bedrijven zoals Monsanto dreigen met een rechtszaak, lijkt hen meer zorgen te baren dan de gezondheid en het milieu van hun burgers.

België stemt tegen

Negen landen stemden echter tegen het voorstel van de Commissie, waaronder België. Onze minister van Landbouw, Denis Ducarme, reageerde teleurgesteld. Ducarme wil nu contact op­nemen met de andere landen die tegen hebben gestemd, om naar alternatieven te zoeken. Frankrijk reageerde forser: president Macron wil ten laatste binnen drie jaar glyfosaat ook in de landbouw verbieden.  
 
Ter herinnering: sinds dit jaar is het huis- en tuingebruik van glyfosaathoudende onkruidverdelgers nergens in België nog toegelaten. Het is wachten op de federale wet die ook de verkoop van deze producten verbiedt, zoals de bevoegde minister eind april heeft beloofd. Hopelijk wordt er op federaal niveau nu snel voortgang gemaakt van een sluitend voorstel. Daarna is de landbouw aan de beurt. 

Monsanto-papers

Al bijna drie jaar - sinds kankerexperts van de WHO deze stof “waarschijnlijk kankerverwekkend” noemen – vraagt Greenpeace om glyfosaat te bannen uit voorzorg. Herbiciden met glyfosaat zijn bewezen schadelijk voor het milieu, en zeer waarschijnlijk ook slecht voor onze gezondheid.
 
Lange tijd leek er weinig schot in de zaak te komen, tot plots dit voorjaar de Monsanto-papers aan het licht kwamen. Uit interne mails van Monsanto blijkt duidelijk dat het bedrijf studies over zijn bekende onkruidverdelger Roundup heeft gemanipuleerd. Ze zijn zich al heel lang bewust van de problemen met hun goudmijn.

Knip- en plakwerk

De klok tikte, want op 15 december verstrijkt de huidige EU-toelating voor glyfosaat. De Europese Commissie probeert al twee jaar lang deze vergunning te verlengen – eerst met 15 jaar, dan met 10 jaar en nu bij wijze van wanhoopspoging met 5 jaar. Ze steunt daarvoor op de inschatting van het Europees voedselagentschap (EFSA) en het Europees chemicaliënagentschap (ECHA). Maar er zijn heel wat vragen gerezen over de invloed van de fabrikanten op deze evaluaties. Zo blijken cruciale secties van de EFSA-studie gewoon knip- en plakwerk uit de aanvraag tot nieuwe vergunning die deze fabrikanten voor glyfosaat hadden ingediend. 

1 miljoen stemmen

In oktober had het EU-parlement een resolutie goedgekeurd waarin het pleit om het gebruik van glyfosaat te beperken vanaf volgend jaar en te laten uitdoven tegen eind 2022. Rond dezelfde periode hebben we ook de 1 miljoen handtekeningen van het burgerinitiatief voor een Europees verbod op glyfosaat overhandigd aan EU-commissaris Vytenis Andriukaitis.
 
Eén ding is zeker: de roep om een verbod op schadelijke pesticiden zal alleen maar luider klinken, en politici kunnen zulke vergunningen niet langer in de luwte bedisselen. Wij blijven hen herinneren aan de verantwoordelijkheid die ze hebben om onze gezondheid en het milieu te beschermen…