Met de ijsbreker Arctic Sunrise koersten in september 28 Greenpeace-actievoerders en twee journalisten richting de Arctische Petsjorazee. Hun doel: het kwetsbare noordpoolgebied beschermen tegen de boorplannen van het Russische Gazprom. Voor dit vreedzame protest belandden ze in een Russische gevangenis en hoorden de aanklacht piraterij tegen zich eisen.
Hieronder vind je een chronologisch overzicht van het nieuws van de voorbije maanden:
18 december 2013 - Amnestie voor Arctic 30
De Arctic 30 krijgen amnestie van Rusland. Na twee lange maanden in een Russische cel op verdenking van ernstige beschuldigingen zijn ze opgelucht. Maar het vieren doen ze niet. Want, zo zeggen ze zelf: 'Er is geen amnestie voor de Noordpool'.
“Ik heb twee maanden in een Russische cel gezeten voor een misdaad die ik niet heb begaan en heb beschuldigingen gehoord die niets minder dan absurd zijn. En dat alleen omdat we de Noordpool wilden beschermen tegen de plannen van Gazprom en andere oliemaatschappijen. Natuurlijk ben ik opgelucht, maar een feestje vieren? Nee”, klinkt het beslist bij Ana Paula Maciel uit Brazilië, één van de activisten.
Door het accepteren van amnestie bekennen de Arctic 30 geen schuld, maar wordt het strafrechterlijk onderzoek naar hen wel gesloten. Het is onduidelijk wanneer onze collega's Rusland mogen verlaten. Op dit moment hebben ze niet de juiste stempels in hun paspoort. Het lot van de Arctic Sunrise, momenteel in beslag genomen in Moermansk, blijft onzeker ondanks het bevel van een internationaal hof dat het moet worden vrijgegeven.
13 december 2013 - Uitreisvisa geweigerd
Greenpeace had uitreisvisa aangevraagd bij het Russisch onderzoekscomité voor alle niet-Russen van de Arctic 30. Nadat ze op borgtocht vrijkwamen, kregen de 26 buitenlanders hun paspoorten terug. Om Rusland uit te kunnen, hebben ze echter een geldig visum nodig. In een brief aan Anne Mie Jensen, een van de Arctic 30, heeft het Russische onderzoekscomité laten weten dat zij geen uitreisvisum krijgt. Anne Mie kan de feestdagen dus niet in de warmte van haar familie doorbrengen en Greenpeace gaat ervan uit dat dit ook voor de andere niet-Russische opvarenden geldt.
Door deze weigering schendt de Russische Federatie het bindende oordeel van het Internationaal Zeerechttribunaal (ITLOS). Vrijdag 22 november oordeelden de 21 rechters dat de Russische Federatie zowel het Greenpeace-schip Arctic Sunrise als de Arctic 30 onmiddellijk vrij moet laten.
28 november 2013 - Alle Arctic 30 vrij op borgtocht...
De Australiër Colin Russell, bemanningslid van de Arctic Sunrise, kreeg net te horen tot hij ook zal vrijkomen op borgtocht. Hij is de laatste die nog in Sint-Petersburg in de gevangenis zit. Goed nieuws, want er was natuurlijk geen enkele reden om hem nog vast te houden. Dat was trouwens ook wat het Internationaal Zeerechttribunaal vorige week oordeelde. Maar er hangt de 30 actievoerders nog een jarenlange gevangenisstraf boven het hoofd voor 'hooliganisme'.
22 november 2013 - 29 van de Arctic 30 vrij op borgtocht
29 activisten kregen te horen dat ze op borgtocht zullen vrijkomen. Meer dan 20 van hen hebben al de Russische gevangenis verlaten. Allemaal opgelucht, blij, geëmotioneerd, maar ook bezorgd: het voorarrest van de Australiër Colin Russel werd als enige met drie maanden verlengd. De precieze voorwaarden voor de vrijlating zijn nog niet bekend. Ook is er niets veranderd aan de torenhoge gevangenisstraf die hen nog mogelijk boven het hoofd hangt.
20 november 2013 - Ana Paula is de eerste die vrijkomt op borgtocht
De Braziliaanse Ana Paula is de eerste van de Arctic 30 die vrijkomt op borgtocht. Dat is goed nieuws, maar ze kan nog altijd jaren in de gevangenis belanden voor de absurde beschuldigingen van piraterij en hooliganisme. Greenpeace blijft zich dus inzetten voor haar vrijheid, en die van de rest van de Arctic 30.
Nog op 20 november hebben de Nederlanders Faiza Oulahsen en Mannes Ubels in de rechtbank van Sint-Petersburg gehoord dat ze op borgtocht vrijkomen. Vandaag kregen ook kapitein Peter Willcox en Alexandra Harris te horen dat ze op borgtocht vrij mogen. In totaal mogen nu zestien van de Arctic 30 binnenkort de gevangenis verlaten.
.jpg)
19 november 2013 - 12 maal op borgtocht vrij, eenmaal verlenging voorarrest
De rechtbank in Sint-Petersburg heeft geoordeeld dat 12 van de Arctic 30 op borgtocht vrij komen in afwachting van hun uitspraak. Drie Russen, Ekaterina, Denis en Andrey kregen deze uitspraak gisteren al te horen. Sini, David, Miguel, Paul, Camila, Tomasz, Francesco, Christian en Ana Paula hoorden vandaag dat zij hun proces buiten de gevangenis mogen afwachten. Gisteren werd echter ook het voorarrest van Colin Russel verlengd met drie maanden: tot 24 februari 2014. Woensdag is er nog een hoorzitting
15 november 2013 - Onderzoekers willen verlenging voorhechtenis
Het Russische onderzoekscomité gaat vragen om de Arctic 30 nog 3 maanden langer vast te houden. Ze zullen dat volgende week voor de rechter bepleiten. Voorlopig is er nog maar sprake van zes bemanningsleden, maar dat kunnen er nog meer worden. Als de rechter het verzoek afwijst, zullen de 30 worden vrijgelaten.
12 november 2013 - Arctic 30 in Sint-Petersburg
De Arctic 30 zijn vandaag per trein aangekomen in Sint-Petersburg en worden over verschillende detentiecentra verspreid; één ervan is alleen voor vrouwen. Ze worden eerst in quarantaine geplaatst, in afwachting van een medische keuring. Het is nog steeds onduidelijk wat de reden van de verplaatsing is en of de leefomstandigheden een verbetering zijn.
6 november 2013 - Hoorzitting Zeerechttribunaal
Bij het Zeerechttribunaal in Hamburg was vandaag de hoorzitting over de entering van de Arctic Sunrise door de Russen. De eis van de Nederlandse regering: zowel het schip als de 28 actievoerders en twee journalisten moeten worden vrijgelaten. Greenpeace is blij dat Nederland de nodige juridische stappen heeft ondernomen en vindt dat de Nederlandse overheid zijn zaak zeer sterk voerde en opkwam voor het recht op vreedzaam protest. De uitspraak wordt op 22 november verwacht.
1 november 2013 - Verplaatsing Arctic 30 naar Sint-Petersburg verwacht
Uit diplomatieke bronnen vernemen we dat de Arctic 30 van een detentiecentrum in Moermansk naar een gevangenis in Sint-Petersburg worden verplaatst. Advocaten van Greenpeace tasten in het duister over de redenen van deze verhuizing. Greenpeacedirecteur Kumi Naidoo laat weten: “De dertig die vastgehouden worden horen niet eens in een cel, ze zouden vrij moeten zijn om bij hun families te kunnen zijn en hun levens weer op te pakken.”
24 oktober 2013 - Europarlement verklaart zich solidair
Naar olie boren op de Noordpool mag niet gebeuren en de Arctic 30 moeten onmiddelijk worden vrijgelaten. Dat is in het kort de verklaring van het Europarlement na een debat waarin bijna 100 Europarlementariers zich solidair verklaarden met de Arctic 30. Zij noemen de aanklacht tegen de vreedzame actievoerders 'buitensporig'.
23 oktober 2013 - Geen piraterij, maar 'hooliganisme'
De Russische openbaar aanklager kondigt aan de aanklacht van piraterij tegen de Arctic 30 te laten vallen. De 28 Greenpeace-actievoerders en twee freelance journalisten worden nu beschuldigd van 'hooliganisme'. Dat klinkt misschien als een verbetering, maar in Rusland wordt dat beschouwd als een misdaad waarvoor je tot zeven jaar celstraf kunt krijgen. Ook deze aanklacht is volledig ongegrond. De Arctic 30 zijn net zo min 'hooligans' als piraten.
21 oktober 2013 - Nederland naar Zeerechttribunaal
Nederland stapt naar het Internationaal Zeerechttribunaal om onmiddellijke vrijlating van het Greenpeace schip de Arctic Sunrise en de 30 opvarenden te eisen. Het is de eerste keer dat Nederland een zaak indient bij het Zeerechttribunaal. Twee weken geleden begon de Nederlandse staat een arbitrageprocedure, en de onmiddelijke vrijlating zou moeten gebeuren in afwachting van de uiteindelijke uitkomst van die procedure, die jaren kan duren.
9 oktober 2013 - 'drugs' aan boord
Het onderzoekscomité dat de Arctic Sunrise heeft doorzocht, meldt dat er aan boord drugs gevonden zijn. Greenpeace laat weten dat er inderdaad morfine aan boord is, dit is een wettelijk verplicht onderdeel van de medicijnkist. De suggestie dat er illegale middelen aan boord zijn, is onjuist. Het schip is door een drugshond doorzocht bij vertrek uit Noorwegen richting Pechora Zee.
7 oktober 2013 - Greenpeace dient aanklacht in
Greenpeace gaat bij de politie een aanklacht indienen voor de illegale inbeslagname van het schip Arctic Sunrise. De advocaten van de Arctic 30 dienen klachten in over de schending van hun rechten.
5 oktober 2013 - wereldwijde solidariteit met de Arctic 30
In bijna 50 landen gaan duizenden mensen de straat op om zich solidair te tonen met de Arctic 30. In Brussel kwamen 400 mensen samen op het Vrijheidsplein.
3 oktober 2013 - piraterij
Alle 28 actievoerders en twee freelance journalisten horen in Moermansk de aanklacht piraterij tegen zich eisen. Als ze worden veroordeeld, kan de straf oplopen tot maximaal 15 jaar in de cel. Experts noemen de aankacht twijfelachtig. Advocaten dienen een formeel beroep in bij de Moermansk Lenin rechtbank tegen de voortdurende detentie van de Arctic 30. Kumi Naidoo, directeur Greenpeace Internationaal: ‘De enige misdaad van de Arctic 30 is dat ze een geweten hebben.’
UPDATE 29 september - De Nederlandse campagneleider Faiza Oulahsen en chef machinekamer Mannes Ubels kregen te horen dat ook zij, net als de 28 andere opvarenden, nog 2 maanden in de cel moeten blijven. Hun voorarrest wordt verlengd tot 24 november. Dat heeft een rechter-commissaris in het Russische Moermansk zojuist besloten.
In de rechtbank legde Faiza nog eens helder uit hoe onrechtvaardig de situatie is: "I was held 10 days ago on Dutch terrain, on 19 Sep, illegaly. From that moment onwards I have been demanding a reason for my detention but was not given any". Ze schreef vanuit haar cel ook een brief naar haar collega's in Nederland. Die brief kan je hier lezen. De Nederlandse campagneleider Jorien de Lege reageert geschokt op het besluit van de rechter: "We hadden dit verwacht, maar zijn toch geschokt dat er op deze manier met vreedzame actievoerders wordt omgegaan. Ze zitten in de cel omdat ze zich zorgen maken om de Noordpool, terwijl oliebedrijven ruim baan krijgen voor hun verwoestende boorplannen."
UPDATE 27 september - 'Klimaatverandering wordt veroorzaakt door de mens’, concludeert het wetenschappelijk klimaatpanel van de VN. Onze ‘Arctic 30’ zitten nu in een Russische cel omdat zij daar iets aan wilden doen... Greenpeace België hield vandaag een solidariteitsactie aan de Russische ambassade in Brussel. Steun ons recht op vreedzaam protest tegen olieboringen op de Noordpool en teken de petitie!
UPDATE 26 september - De meeste van onze actievoerders, die al sinds vorige week donderdag zonder formele aanklacht worden vastgehouden in Rusland, zullen 2 maanden in voorarrest moeten blijven terwijl de Russische autoriteiten onderzoek doen 'naar mogelijke piraterij'. De anderen zitten nog 3 dagen in voorhechtenis in afwachting van een nieuwe zitting.
Geboeid aan handen en voeten, maar vastberaden komen onze Arctic 30 vanochtend via de achterdeur het rechtsgebouw in. Bij zes verschillende rechters worden actievoerders voorgeleid. Bemanningsleden uit Canada, Rusland en Frankrijk zijn als eerste aan de beurt. Een aantal bemanningsleden krijgen twee maanden voorarrest in afwachting van onderzoek naar piraterij.
De overige actievoerders wacht wellicht hetzelfde lot. Internationaal directeur Kumi Naidoo reageert verbijsterd: “De Russische autoriteiten proberen mensen die protesteren tegen de olie industrie in het Noordpoolgebied bang te maken, maar deze brute intimidatie zal niet werken. Wij zijn vastbesloten om te blijven vechten voor een beschermde Noordpool en om klimaatverandering te stoppen. We roepen iedereen in Rusland en daarbuiten op om onze actievoerders te steunen en hun recht op vreedzaam protest te verdedigen." Help mee en stuur een brief naar de Russische ambassade in Brussel.
UPDATE 25 september 18:00 - De bemanning van de Artic Sunrise moest dinsdagavond het schip verlaten om vervolgens met twee bussen naar de onderzoekscommissie van de Russische Federatie gebracht te worden. Vijf bemanningsleden (twee Nederlandse en drie Russiche) zijn gisterenavond ondervraagd.
Vanmiddag heeft de Russische president Vladimir Poetin tijdens het Noordpoolforum verklaard dat de 30 Greenpeace-activisten ‘overduidelijk geen piraten zijn’, maar hij suggereerde wel dat ze internationale wetten hebben overtreden. Op dit moment zijn de 30 activisten en bemanningsleden aangehouden en verblijven ze op verschillende locaties in en rondom Moermansk.
24 september 17:30 - De Arctic Sunrise is rond 13.00 uur lokale tijd voor anker gegaan, net buiten de haven van Moermansk. Het Greenpeace-team ter plekke staat de crew zo goed mogelijk bij. De bemanning weet een paar foto's te sturen: het gaat goed met ze.
Diplomaten uit allerlei landen gaan aan boord om consulaire hulp te bieden. Van een aanklacht of arrestatie is nog steeds geen sprake, wel wordt er officieel onderzoek ingesteld naar piraterij.
23 september 17:00 - Vier dagen zijn verstreken sinds het laatste contact met de dertig bemanningsleden aan boord van de Arctic Sunrise. Waarschijnlijk de volgende dag wordt het schip de haven van Moermansk binnengesleept. Waar de bemanning van verdacht wordt, is nog steeds niet duidelijk.
De agressieve reactie van de Russische kustwacht heeft wereldwijd een storm aan reacties teweeg gebracht. Ruim 300.000 mensen hebben inmiddels een boze brief naar de Russische ambassades gestuurd en dat aantal groeit elke minuut.
Op 19 september heeft de Russische kustwacht het Greenpeaceschip de Arctic Sunrise geënterd en de bemanning van 25 mensen gearresteerd, na een actie een dag eerder tegen Gazprom's booroperaties in het noordpoolgebied. Lees meer
Volg het laatste nieuws via Twitter: https://twitter.com/gp_sunrise