Nucleaire dreiging in Japan

De ramp in Japan heeft ons allemaal diep getroffen. Onze gedachten gaan uit naar alle slachtoffers. Bovenop de verwoestende impact van de aardbeving en de tsunami, kampt het land nog met een gevaarlijke nucleaire dreiging.

Volg de situatie op de voet.

Laatste berichten

30 maart:

• Er werd plutonium gevonden op vijf verschillende plaatsen buiten de reactoren. Het is duidelijk dat het afkomstig is van de kerncentrale in Fukushima. Dat kan wijzen op ernstige beschadiging van de brandstofstaven.

• Frankrijk heeft twee nucleaire experten van de Franse groep Areva naar Japan gestuurd.

• Het kabinet van de Japanse premier noemt de bevindingen van Greenpeace “niet perse betrouwbaar”.

• Er doen geruchten de ronde dat uitbater Tepco in staatshanden zou komen.

28 maart: In de Japanse kerncentrale Fukushima I zijn splijtstofstaven waarschijnlijk gedeeltelijk gesmolten. De kernsmelting zou in reactor 2 plaatsgevonden hebben. Dat heeft regeringswoordvoerder Yukio Edano maandag bekendgemaakt, aldus het Japanse persbureau Kyodo.

25 maart: "Situatie blijft onvoorspelbaar"

De Japanse regering raadt de bewoners in een straal van 20 tot 30 kilometer rond de vernielde centrale aan het gebied te verlaten. Eerder kregen ze enkel de raad om binnen te blijven. Volgens de Japanse premier Naoto Kan blijft de situatie in de centrale van Fukushima immers "onvoorspelbaar". We moeten uiterst waakzaam zijn, zei hij op een persconferentie.

De radioactiviteit van het water dat gisteren ernstige brandwonden veroorzaakte bij drie werknemers van de kerncentrale in Fukushima, lag 10.000 keer hoger dan normaal. De regering vraagt dat de eigenaar van de centrale maatregelen neemt om de veiligheid van het personeel te verbeteren. De drie arbeiders waren elektrische kabels aan het leggen in het centrale en kwamen in aanraking met water.

De enorm hoge radioactiviteit deed dan ook het vermoeden rijzen dat het reactorvat met de brandstofstaven beschadigd was, maar volgens het Japanse agentschap voor nucleaire veiligheid zijn daar voorlopig geen aanwijzingen voor.

Intussen zijn na de aardbeving en de verwoestende tsunami al meer dan 10.000 doden geteld. Ruim 17.000 mensen zijn nog vermist.

23 maart, 12u00: Er stijgt opnieuw zwarte rook op uit reactor 3 van de beschadigde kerncentrale Fukushima 1. Tv-zender NHK maakt gewag van donkere wolken boven de reactor. Volgens het energiebedrijf Tepco, eigenaar van de kerncentrale, is er geen verhoogde radioactiviteit gemeten na de rook. Reactor 3 baart de autoriteiten de meeste zorgen, omdat daar de zeer gevaarlijke stoffen plutonium en uranium zijn opgeslagen.

23 maart, 10u00: In de hoofdstad Tokio is het gehalte aan radioactief jodium in het leiding water intussen dubbel zo hoog als de toegestane limiet voor jonge kinderen in Tokio, meer dan 250 kilometer van Fukushima. De Japanse autoriteiten zeggen dat baby's geen leidingwater meer mogen drinken.

22 maart: kaart (in het frans) van de verspreiding van de radioactieve wolk afkomstig uit de centrale van Fukushima, volgens de weervoorspellingen van Météo France.

22 maart: In een regio gelegen op een twintigtal kilometer van de zwaar getroffen kerncentrale van Fukushima is radioactieve straling opgemeten die 1.600 maal hoger is dan normaal. Dit werd maandag gemeld door het Internationaal Atoomagentschap (IAEA). Volgens data verzameld door een team van het IAEA  blijkt dat de radioactieve straling in de plaats Namie, in de prefectuur Fukushima, opgelopen is tot 161 microsievert per uur.

21 maart, 12u30: De aardbeving en de tsunami eisten zeker 21.000 doden of vermisten, zo blijkt uit de meest recente cijfers. Minstens 8.000 mensen kwamen om het leven, maar officieel zijn er ook nog steeds ruim 13.000 vermisten.

21 maart, 11u45: Er hangt een grijze rookwolk boven reactor 2 van de beschadigde Japanse kerncentrale Fukushima 1. Eerder hing ook al een gelijkaardige wolk boven reactor 3. Tepco onderzoekt wat er aan de hand is in reactor 2 en 3. Volgens het Japans nucleair agentschap is het radioactiviteitsniveau in de buurt van de kerncentrale niet gewijzigd na het vrijkomen van de rook.

21 maart, 10u00: Maandag ontsnapt er rook uit de reactor 3 van de beschadigde Japanse kerncentrale Fukushima 1. Al het personeel is uit de centrale geëvacueerd, meldt De Standaard op zijn site. De Japanse regering waarschuwt intussen voor radioactief besmet drinkwater.

20 maart, 19u05: In de zwaar gehavende kerncentrale van Fukushima zijn de reactoren 5 en 6 veilig gesloten. In reactoren 1 en 2 liggen er nieuwe elektrische leidingen. Technici gaan eerst nog tests uitvoeren voor ze de koeling uitproberen.

20 maart, 18u40: Het Internationaal Atoomagentschap IAEA laat weten dat de nucleaire ramp in Japan geen schade aan voedsel buiten het land heeft veroorzaakt. Een gezamenlijk onderzoek van het IAEA toonde aan dat voedsel dat niet in Japan geproduceerd werd, niet besmet is met radioactiviteit. In Japan zijn er wel grote problemen met besmet voedsel.

20 maart, 14u00: Een grote verrassing kan je het niet noemen, maar de zwaar beschadigde Japanse kerncentrale van Fukushima 1 zal niet meer gebruikt worden. Dat heeft regeringswoordvoerder Yukio Edano zondag gezegd tijdens een persconferentie.

20 maart, 8u45: De woordvoerder van de Japanse regering, Yoshiu Edano, bevestigt de nog hogere radioactieve waarden die vastgesteld zijn in spinazie en melk, maar ze zijn niet gevaarlijk zegt hij én we hebben kunnen voorkomen dat ze op de markt zijn terechtgekomen.

20 maart, 8u42: Op een persconferentie van Tepco worden een aantal erg kritische vragen gesteld door de pers, vooral aan de Tepco-ingenieurs. "Daar kunnen we voorlopig niet op antwoorden maar we doen ons best om die informatie voor u te achterhalen" antwoorden die steevast.

20 maart, 7u40: De druk in reactor drie is te hoog maar stabiel. Er zal niet meteen iets ondernomen worden meldt Tepco.

20 maart, 7u37: In Taiwan is verhoogde straling gemeten in een lading erwten uit Japan meldt AP.

20 maart, 7u29: Nieuwe, recentere stalen van spinazie op meer dan 100 kilometer van de centrale tonen aan dat die 12 keer meer radioactief is dan toegelaten.

20 maart, 7u21: De ramp in Fukushima staat al een paar dagen hoger ingeschaald als die in Three Mile Island. De cleanup van Three Miles Island begon in augustus 1979 en eindigde in december 1993. Het kostte meer dan een miljard dollar.

20 maart, 6u51: Hidehiko Nishiyama van het Japanse atoomagentschap: "De pogingen door water te sproeien reactor drie te koelen zijn mislukt. De druk in de reactor is sterk gestegen. Als gevolg zal er stoom gelost moeten worden. Dit zal leiden tot verhoogde radioactiviteit. Dit is een tegenslag. Het zal de pogingen om de andere reactoren te koelen en de stroom aangesloten te krijgen opnieuw vertragen."

20 maart, 6u28: Er zijn meer details bekend over de besmetting in de voedselketen: in de spinazie op 130 kilometer van de rampcentrale is zeven keer meer radioactiviteit gemeten dan veilig wordt geacht. In de melk, in boederijen op zo'n dertig kilometer van de centrale, zat vijf keer de toegelaten hoeveelheid jodium 131, dat erg kankerverwekkend is.

20 maart, 5u50: Volgens de Japanse krant The Asahi Shimbun ligt het dodental van de megabeving en tsunami veel hoger dan de overheid tot nu heeft gezegd. Volgens de Asahi zijn er momenteel nog meer dan 19.000 mensen vermist, en niet 10.000 zoals de politie zegt. Er zijn officiëel nu 7.200 doden geteld.

18 maart, 22u00: Een meerderheid van de Belgen is in meerdere of mindere mate voorstander van het verdwijnen van de kerncentrales. Op twee voorwaarden: dat energie niet duurder wordt, en dat er wordt geïnvesteerd in alternatieve energieproductie. Opvallend: bijna de helft van de Belgen denkt dat de regering niet de waarheid vertelt over de kerncentrales. Dat blijkt uit een peiling bij 1000 ondervraagden.

18 maart, 12u40: Het Japans Nucleair Veiligheidsagentschap heeft de ernst van het ongeluk bij de Fukushima-kerncentrale van vier naar vijf op de INES-schaal verhoogd. Die 'International Nuclear and Radiological Event Scale' gaat tot zeven, waarbij de ramp in Tsjernobyl in de hoogste schaal werd geclassificeerd. Dat schrijft De Standaard op zijn website.

18 maart: Een week na de verwoestende aardbeving en tsunami wordt met man en macht gewerkt om de brandstofstaven in reactor 3 af te koelen en een grote kernramp te vermijden.

17 maart, 22u00: Het AIEA zet een technische presentatie online over de reactoren type BWR (zoals in Fukushima) met eveneens een overzicht van de situatie. Bekijk de slideshow als je dat in detail de werking van dit type reactor wil kennen.

17 maart, 16u15: Het is gelukt om met het sproeien wat water binnen te krijgen bij kernreactor 3, al is het niet duidelijk of het water ook tot bij het oververhitte afkoelbad is geraakt. Dat meldt televisiezender NHK. Het is niet duidelijk of het water ook tot bij het oververhitte afkoelbad is geraakt.

17 maart, 16u03: De website van de Belgische overheid nucleairrisico.be, een onderdeel van de maandag gelanceerde campagne 'Wat te doen bij een nucleair ongeval?', kent succes. Van maandag tot en met woensdag werd ze 20.400 keer bezocht, meldt Belga.

17 maart, 15u46: De kerncrisis in Japan doet Italië haar plannen over kernenergie in vraag stellen. Dat meldt Reuters. 'Ik denk dat er nu minder dan 0,1 procent kans is dat er nucleaire energie komt in Italië', zegt Luigi De Paoli, professor aan de Bocconi Universiteit van Milaan. Er komt wel een referendum in juni. In 2009 was er in de Abruzzen in Italië nog een aardbeving waarbij 300 mensen omkwamen.

17 maart, 15u45: Er werden hoge stralingswaarden gemeten op 30 kilometer van de Fukushima-kerncentrale, aldus de televisiezender NHK. Volgens CNN is zes uur blootgesteld worden aan die waarden is gelijk aan het maximum niveau dat een persoon mag absorberen in een jaar.

17 maart, 13u29: Japan begint met het droppen van water uit de lucht op kernreactor 2. Tepco had al laten weten dat er witte rook uit de kernreactor kwam, meldt Reuters.

17 maart, 13u13: Men is er bijna in geslaagd de elektriciteitskabel die voor de energietoevoer naar de kerncentrale zorgt, te herstellen. Op die manier willen ze het defecte koelsysteem in reactor 1 en 2 opnieuw in gang krijgen, meldt het Franse persagentschap AFP.

17 maart, 12u02: Persagentschap AP meldt dat het dichtbevolkte Tokio steeds vaker te kampen krijgt met elektriciteitsstoringen. De stad zal zeker nog zes maanden last hebben van stroomtekorten.

17 maart, 11u36: Volgens het Internationale Atoomagentschap zijn de voorbije dagen 23 werknemers gewond geraakt. Nog eens 20 liepen een hoge dosis radioactieve straling op. Een van de slachtoffers werd blootgesteld aan een zeer sterke straling.

17 maart, 09u30: De Japanse minister van Industrie waarschuwt voor een grote stroomonderbreking. Hoofdstad Tokio dreigt in het donker te zitten. Het officiële dodental als gevolg van de aardbeving en tsunami van vorige week vrijdag in Japan is nu opgelopen tot 5300. De autoriteiten gaan ervan uit dat dit het uiteindelijk ruim boven de tienduizend zal uitkomen. Na de Verenigde Staten, Zuid-Korea en Groot-Brittannië roept nu ook Canada al zijn burgers op om het gebied in een straal van 80 kilometer rond rampcentrale Fukushima te verlaten. Japan blijft erbij dat de veiligheidsperimeter van 20 kilometer volstaat. Tepco, de uitbater van de kerncentrale laat weten dat het storten van water met helikopters niks heeft veranderd aan de intensiteit van de radioactieve straling in de beschadigde kerncentrale van het Japanse Fukushima.

16 maart, 18u10: Het plan om zeewater te storten in de veritte reactoren vanuit een helikopter werd opgegeven omdat de straling boven de kerncentrale te sterk is.

16 maart, 17u45: Het Internationaal Atoomagentschap zou bevestigd hebben dat de vier reactoren beschadigd zijn aan de kern. Vannacht raakte al bekent dat reactor 1 voor 70 procent beschadigd was, en reactor 2 voor 33 procent. Eerder werd ook de schade in reactor 3 al bevestigd. Hoe zwaar die is, werd nog niet meegedeeld.

16 maart, 15u20: Opmerkelijk: Poetin laat weten dat kernenergie de toekomst is en dat Rusland voor 2030 nog 26 nieuwe kerncentrales zal bouwen. Van Japan is hij niet geschrokken: „De reactoren van Japan zijn Amerikaans en veertig jaar oud.”

16 maart, 15u00: De Japanse autoriteiten zijn van plan een tankwagen met een waterkanon in te zetten om reactor 4 van de kerncentrale van Fukushima te besproeien. Dat is nodig om de splijtstof, die steeds warmer wordt, te koelen.

16 maart, 12u30: Tests zouden hebben aangetoond dat het drinkwater in Fukushima radioactief is, meldt CNN. De hoeveelheden zouden niet schadelijk zijn voor het menselijk lichaam.

16 maart, 11u00: Helikopters voeren zeewater aan en storten dat uit boven de kerncentrales.

16 maart, 07u13: Agemeen overzicht van deze ochtend. Er komen grote hoeveelheden rook of stoom uit reactor 3. Men vermoedt dat er schade aan de omhulling en/of oververhitting van de opslagplaats waar gebruikte brandstofstaven worden afgekoeld. De opslagplaats waar gebruikte brandstofstaven worden afgekoeld in reactor 4 zorgt voor een grote stoompluim en lijkt in brand te staan. Reacor 2 zou grote hoeveelheden radioactiviteit uitstoten door schade aan de brandstofstaven en de omhulling van het reactorvat. De radioactiviteit neemt toe, tot 1000 milliSievert waardoor het merendeel van de overgebleven arbeiders voor anderhalf uur geëvacueerd werd. Erna hebben ze het werk hervat.

15 maart, 14u32: TEPCO slaagt er niet in om water in de opslagkamer van reactor 4 te doen stromen. Het is niet bekend waarom dat niet lukt. Het water is echter nodig om te vermijden dat de reactor zou overhitten.

15 maart, 14u16: Japan heeft informatie bekend gemaakt over wat de bevolking moet doen in geval van straling.

Voor wie geen water heeft:
•Trek je kleren en schoenen uit, en stop ze in een plastic zak.
•Wrijf met een (vochtige) doek over je lichaam (en stop het doek nadien ook in de plastic zak).

Voor wie wel water heeft:
•Trek je kleren en schoenen uit, en stop ze in een plastic zak.
•Wrijf met een (vochtige) doek over je lichaam (en stop het doek nadien ook in de plastic zak).
•Was je haar met shampoo.
•Was je gezicht.
•Was de rest van je lichaam. Ook de binnenkant van je oren en onder je vingernagels.
•Doe je kleren in de was of gooi ze weg.

15 maart, 13u54: De Franse minister van Ecologie, Nathalie Kosciusko-Morizet, heeft gesteld dat we in Japan "op weg zijn naar een kernramp, omdat het risico bestaat dat reactor 2 begint te lekken". Dat wordt volgens de minister bevestigd door de hoge metingen van radioactiviteit.

15 maart, 13u27: De angst voor een kernramp in Tokio heeft ook gevolgen voor de luchtvaart. De Amerikaanse luchtvaartsector is bereid de route van vluchten aan te passen als de toestand nog erger zou worden. Lufthansa zal vluchten naar Tokio minstens tot zondag omleiden naar andere Japanse steden.

15 maart, 13u03: ALLE PERSONEEL MOET METEEN DE CONTROLEKAMERS VAN DE NUCLEAIRE CENTRALE VAN FUKUSHIMA VERLATEN OMDAT DE STRALING ER TE HOOG IS.

15 maart, 12u31: Officieel zijn nu al zeker 3.000 doden geteld na de aardbeving en de tsunami van vrijdag. Over 15.000 mensen is echter nog steeds niets geweten.

15 maart, 12u03: De situatie in Japan blijft ook Europa beïnvloeden. De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft besloten om de zeven kerncentrales van voor 1980 in het land te sluiten. Het gaat om een voorlopige sluiting van drie maanden, zodat in tussentijd een onderzoek naar de veiligheid kan worden gevoerd.

15 maart, 11u55: Volgens Kyodo News is de Japanse premier Kan boos op Tokyo Electric. Op televisie werd er gewag gemaakt van een explosie, maar het duurde een uur voor de premier op de hoogte gebracht werd. Tijdens een vergadering met beleidvoerders van het bedrijf zou de premier volgens getuigen geroepen hebben: "Wat is er in godsnaam aan de hand?"

Vervolgens gaf de premier het bevel om het personeel in geen geval uit de kerncentrale te evacueren. In dat geval zou de fabriek zeker ten onder gaan, zei Kan.

15 maart, 11u50: Op Twitter vragen surfers dat Yukio Edano, de rechterhand van de Japanse premier, zou gaan slapen. Ze vrezen dat hij anders zal instorten. Edano verschijnt regelmatig op televisie op uitleg over de situatie in de kerncentrale te verschaffen.

15 maart, 11u46: Er is weer een zware naschok gemeten. Voor de kust van Honshu trilde de grond met een kracht van zes. De weerkundige dienst van de Verenigde Naties heeft intussen wel een beetje goed nieuws. De wind waait momenteel in de richting van de oceaan, waardoor radioactieve deeltjes in de lucht de bevolkte gebieden voorlopig zouden vermijden.

15 maart, 11u42: Een bevoegd persoon heeft bevestigd dat het water in de afvalopslagplaats van reactor 4 in Fukushima aan het koken is. Hij wil echter geen commentaar geven op het potentiële risico hiervan.

15 maart, 11u37: TEPCO kondigt aan dat ongeveer vijf miljoen gezinnen door de stroomonderbrekingen in Japan zullen worden getroffen. Dat is aanzienlijk meer dan de 113.000 gezinnen die gisteren met een blackout te maken kregen.

15 maart, 11u17: Kyodo News geeft het volgende statusrapport over de zes reactoren van de kerncentrale van Fukushima.

•Reactor 1: koeling werkt niet, gedeeltelijke kernsmelting, waterstofexplosie, zeewater toegevoegd
•Reactor 2: koeling werkt niet, zeewater toegevoegd, splijtstofstaven tijdelijk volledig blootgesteld, gedeeltelijke kernsmelting, schade aan insluitingssysteem
•Reactor 3: koeling werkt niet, gedeeltelijke kernsmelting, zeewater toegevoegd, waterstofexplosie
•Reactor 4: in onderhoud op ogenblik van aardbeving, brand door explosie in poel gebruikte splijtstofstaven, waterniveau zou afnemen
•Reactor 5: in onderhoud op ogenblik van aardbeving
•Reactor 6: in onderhoud op ogenblik van aardbeving

15 maart, 10u56: Over de straling blijven de berichten tegenstrijdig. Kyodo meldt dat het stralingsniveau in Chiba, een buurstad van Tokio, tien keer hoger ligt dan normaal. Beleidvoerders in Tokio maken dan weer bekend dat de straling in de Japanse hoofdstad de laatste uren is afgenomen. In Tokio is er volgens getuigen hoe dan ook geen paniek, in tegenstelling tot sommige berichten. De bevolking probeert er het gewone leven te hervatten. De meeste winkels zijn open en zelfs restaurants zouden er normale dagen draaien. De inwoners slaan wel een voorraad in en kopen kaarsen naar aanleiding van de aangekondigde blackouts.

15 maart, 10u44: De Franse minister van Buitenlandse Zaken Alain Juppe noemt de situatie in de kerncentrale van Fukushima "bijzonder ernstig". "De Japanners moeten ons maar zeggen hoe we kunnen helpen." Volgens de ministers vraagt president Nicolas Sarkozy de G20 om Japan in deze moeilijke tijd economisch te ondersteunen.

15 maart, 10u34: Goed nieuws vanuit het rampgebied in Japan. Na vier dagen worden nog steeds mensen levend van onder het puin gehaald. Een 70-jarige vrouw werd in de ruïne van haar huis gevonden, nadat haar woning was weggespoeld door de tsunami. Volgens Reuters zou in Iwate ook nog een mannelijke overlevende gered zijn.

15 maart, 10u05: "Worst-case scenario dreigt", volgens Hiraki Koide, senior reactor engineering specialist bij het Research Reactor Institute van de Kyoto University. "Het omhulsel van reactor 2 is al stuk. Dat gaat leiden tot 'heavy melting' in de reactor, waarbij grote hoeveelheden hoogradioactief materiaal in de atmosfeer zal belanden."

Volgens Koide is de situatie in Fukushima hopeloos. "Met nog amper vijftig mensen ter plaatse zie ik niet in hoe je de koeling door het binnenpompen van zeewater van de verschillende reactoren kan volhouden. De straling is daar nu van een niveau dat ze echt gevaarlijk is voor de achterblijvers."

Wat als alle werknemers en ingenieurs de site verlaten? "Dan zal de nucleaire brandstof in alle reactoren smelten, en krijgen we een massale ontsnapping van radioactief materiaal in de atmosfeer."

Volgens Frank von Hippel, gerenommeerd fysicus en professor aan de universiteit van Princeton zijn we "way past Three Mile Island". Hij bevestigt de stellingen van zijn collega Hiraki Koide.

15 maart, 9u57: Kyodo News meldt dat het koelwater van kernreactor 4 in Fukushima aan het koken is. Dat betekent dat het waterpeil daalt. De reactor was op het moment van de aardbeving niet in gebruik.

15 maart, 9u52: BREAKING NEWS: De Japanse premier Naoto Kan heeft luidens Sky News gezegd dat de straling die vrijkomt uit de kerncentrale van Fukushima "uiterst gevaarlijk" is. AFP citeert dan weer een woordvoerder die het heeft over "duidelijk dalende waarden".

14 maart, 18u12: 185 000 mensen werden geëvacueerd uit het gebied rond de kerncentrales, meldt NISA (het Japanse agentschap voor nucleaire en industriële veiligheid). Meer informatie op de site van het IAEA.

14 maart, 17u01: De Duitse regering heeft de beslissing om de kerncentrales in het land langer open te houden, opgeschort. Dat heeft bondskanselier Merkel verklaard op een persconferentie. In Frankrijk intussen dringt de oppositie aan op een referendum over de kerncentrales.

14 maart, 12h15: Zwitserland heeft heeft besloten de vergunningsprocedure voor de bouw van drie nieuwe kerncentrales stil te leggen. Eerst moet worden onderzocht of de veiligheidsprocedures afdoende zijn om problemen zoals in Japan te voorkomen. Ook in Duitsland komt bondskanselier Angela Merkel mogelijk terug op een eerder besluit om een aantal oude kerncentrales langer open te houden.

14 maart, 12u05: Volgens het persagentschap Jiji slagen de ingenieurs er niet in reactor 2 van de kerncentrale Fukushima Dai-Ni af te koelen. Dezelfde bron meldt dat het peil van het koelwater fel gedaald is waardoor nucleaire brandstof gedeeltelijk bloot komt te staan.

14 maart, 11u50: Kyodo News meldt dat er laagradioactieve besmetting werd vastgesteld bij leden van een Amerikaanse reddingsploeg.

14 maart, 9u00: De gevolgen zijn nog gekend, maar kunnen dramatisch zijn. Reactor nummer 3 die deze nacht werd getroffen door een explosie, werkt met een bijzonder gevaarlijke brandstof, namelijk MOX. Dat maakt de impact van dit ongeval groter.

14 maart, 5u30: Tokyo Electric Power kondigt twee nieuwe explosies aan in reactor 3 van Fukushima Daiichi. In deze kerncentrale werd reeds een reactor geraakt door een explosie zaterdag.