De organisaties vinden dat de ministers een onaanvaardbaar en zinloos risico nemen. Volgens de Europese regels mag een veldproef enkel worden toegelaten als er geen gevaar bestaat voor het milieu of de menselijke gezondheid. De ministers baseren hun beslissing op een positief advies van de wetenschappelijke Adviesraad voor Bioveiligheid (ARB). Maar dat advies was allesbehalve eenduidig (2).
Drie experts gingen niet akkoord en waarschuwden voor de risico's van de veldproef. Ze wezen erop dat de ggo-aardappelen nog niet getest werden op toxiciteit, allergeniciteit of andere schadelijke effecten en dat ze genen bevatten die resistentie verlenen tegen belangrijke antibiotica. Als de veldproef aanleiding zou geven tot de verspreiding van ggo-aardappelen, weten we dus eigenlijk niet wat de gevolgen zullen zijn (3).
“Het is ongehoord dat de ministers de waarschuwingen van de experts in de wind slaan en de bevolking en het milieu blootstellen aan nutteloze risico's”, zegt Jonas Hulsens van de campagne duurzame landbouw van Greenpeace. Volgens de organisaties hadden de ministers op grond van het voorzorgsbeginsel de veldproef moeten afwijzen. “Van bij het begin van de procedure hebben we erop gewezen dat de aanvragen tal van hiaten en tegenstrijdigheden bevatten. Dat werd door verschillende opmerkingen van de experts bevestigd”.
De ggo-aardappelen zijn genetisch gemanipuleerd om resistent te zijn tegen de aardappelplaag (Phytophthora infestans). “Maar er bestaan vandaag al verschillende phytophthora-resistente aardappelrassen waar geen genetische manipulatie aan te pas kwam. De gepatenteerde ggo-aardappelen van BASF zijn dus helemaal niet nodig”, zegt Esmeralda Borgo van Bioforum Vlaanderen. De organisaties vinden dat de overheid en de publieke onderzoeksinstellingen er beter aan zouden doen de ontwikkeling van natuurlijke phytophthora-resistente aardappelen te ondersteunen (4).
Tot slot vrezen de organisaties dat de commercialisering van ggo-aardappelen zal leiden tot ggo-besmettingen in de biologische en gangbare aardappelketens, met bijkomende kosten tot gevolg. “Veldproeven zijn een belangrijke stap in de ontwikkeling van commerciële ggo's. Maar de consument zit niet te wachten op een pak genetisch gemanipuleerde frieten. 65 % van de Belgen is gekant tegen ggo-voedsel (5)”, zegt Geert Gommers van VELT, “Toch proberen multinationals zoals BASF hardnekkig ggo's op ons menu te krijgen. En merkwaardig genoeg krijgen ze daarbij het fiat van de Belgische overheid.”
Maar liefst 1686 mensen hebben in het kader van de raadpleging van het publiek bezwaar gemaakt tegen de veldproef of kritische vragen gesteld, waaronder meer dan 1300 Vlamingen (6). De organisaties vinden dat de beslissing van de ministers onvoldoende rekening houdt met die bezwaren.
Noten de redacties:
(1) Bioforum Vlaanderen, Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen, Greenpeace Belgium, Leefmilieu Wetteren, Natuurpunt Scheldeland, Oxfam Wereldwinkels, Oxfam Solidariteit, VELT, Vredeseilanden, Wervel
(2) Persbericht Experts verdeeld over ggo-aardappelproef
(3) Zie voor de adviezen: http://www.bio-council.be/docs/Advice_BAC_B_BE_10_V1.pdf en http://www.bio-council.be/docs/Advice_BAC_B_BE_10_V2.pdf
(4) Toluca, Bionica en Sarpo Mira zijn drie biologische plaagresistente rassen.
(5) Zie Eurobaromter EB73.1, factsheet voor België: http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_341_fact_be_en.pdf
(6) Zie voor de verslagen van de publieksraadpleging: http://www.health.belgium.be/filestore/19067867/Rapport Consultation du public_B-BE-10-V1_NL_Final.pdf en http://www.health.belgium.be/filestore/19067868/Rapport Consultation du public_B-BE-10-V2_NL_Final.pdf