Tijdens het proces van onze industriële appelproductie raakt het milieu vervuild met pesticiden. In april van dit jaar had Greenpeace al bodem- en oppervlaktewaterstalen genomen in verschillende Europese appelgaarden. Een staal bevatte toen tot 13 verschillende soorten chemicaliën.Deze keer keek Greenpeace naar de appel zelf. We namen 126 stalen, waarvan 109 uit de conventionele en de overige uit de biologische landbouw. Deze appels werden aangekocht in 23 supermarktketens [1] en door een onafhankelijk laboratorium getest op tal van pesticiden. In totaal troffen we 39 verschillende substanties aan. Sommige van de aanwezige pesticiden zijn erg persistent en kunnen zich ophopen in het milieu, met mogelijk schadelijke gevolgen voor het hele ecosysteem.
De appels werden aangekocht in supermarkten in België, Oostenrijk, Bulgarije, Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland, Polen, Slovakije, Spanje en Zwitserland – en geproduceerd in het land van de verkoop zelf.
"Hoewel de residuen die we aantroffen onder de limieten voor voedselveiligheid liggen, bewijst de waaier aan substanties dat gangbaar geteelde appels herhaaldelijk worden bespoten. Dat is zorgwekkend omdat er maar weinig geweten is over de mogelijke impact van die cocktail van pesticiden, zowel op het milieu als op onze gezondheid. Bovendien is het onaanvaardbaar dat boeren en hun families de giftige last dragen van dit falende industriële landbouwsysteem", verklaart Brecht Van der Meulen, verantwoordelijk voor de landbouwcampagne bij Greenpeace België.
Om een ecologische appelproductie mogelijk te maken, is er zowel bij supermarkten als bij de consument een gedragsverandering nodig. "Supermarkten kunnen via hun aankoopbeleid de ecologische appelproductie stimuleren: als zij een groter assortiment bio-appels hebben, kan dat appelboeren overtuigen om ook de stap te zetten naar biolandbouw. En de klant moet zijn verwachting wat bijstellen. De meesten van ons willen enkel een perfect ogende Jonagold, terwijl bepaalde andere soorten resistenter zijn tegen plagen en dus minder behandeling met gewasbeschermingsmiddelen nodig hebben", zegt Van der Meulen.
Er gebeurt al onderzoek in Europa en België [2] om de hoeveelheid gewasbeschermingsmiddelen te verminderen, bijvoorbeeld door verhoging van de biodiversiteit in en rond de appelboomgaarden. Greenpeace eist meer middelen voor dat soort onderzoek.
Heel wat ecologische oplossingen worden toegepast door duizenden ecologische appelboeren over heel Europa. Eén van hen is Danny Billens. Al 27 jaar teelt hij in het Pajottenland biologische appels op grote schaal. Billens bestrijdt plagen op een zeer gerichte manier, omdat hij weet dat de meeste organismen die in een boomgaard leven nuttig zijn voor het ecosysteem. "Ik heb misschien een iets kleinere oogst per hectare dan een boer die wel pesticiden gebruikt, maar omdat ik de verkoop van mijn appelen zelf organiseer, hou ik er evenveel aan over", aldus deze pionier.
Noten:
[1] Albert Heijn, Aldi, Alnatura, Auchan, Basic, Billa, Bioplanet, Carrefour, Casino, Colruyt, Coop, Delhaize, Edeka, Gazdovsky, Gimel, Hofer, Intermarché, Kaufhof, Leclerc, Lidl, Mercadona, Migros, NaturaSi, Netto, Real, Rewe, Penny, Spar, Super U.
[2] Bijvoorbeeld in het Proefcentrum Fruitteelt in Kerkom.