Niet alle gevaren van kernenergie zijn zo onwaarschijnlijk als Electrabel beweert. « De vlucht rond de centrale van Tihange vestigt de aandacht op de nucleaire risico's, de ballonnen illustreren dan weer de verspreiding van een radioactieve wolk na een zwaar ongeval in de reactor. Een kernongeval is ook bij ons mogelijk. We mogen niet vergeten dat de ouderdom van de centrales het risico verhoogt. Sommige Belgische reactoren zullen in 2015 meer dan tien jaar langer open zijn dan de aanvankelijk voorziene levensduur van dertig jaar », verklaart Jan Vande Putte van Greenpeace. Zoals steeds voert Greenpeace geweldloos actie, waarbij de bevolking geen enkel gevaar loopt.
Aan de ballonnen hangt een kaartje dat de omwonenden verwijst naar de site www.no-nukes-no-sorry.be. Daar zijn kaarten te zien met de verspreiding van de radioactiviteit in geval van een zwaar ongeval in Doel of Tihange. De verspreidingskaarten werden opgesteld door het meteorologisch instituut van de Universiteit van Wenen en geven de mogelijke impact weer van een zwaar ongeval, iets waarmee de nucleaire industrie niet naar buiten treedt (2).
Met deze symbolische actie herinnert Greenpeace eraan dat Electrabel nog steeds een « indirecte subsidie » krijgt voor zijn kernenergie. Het wettelijk vastgelegde plafond van 300 miljoen euro voor de verzekering van zijn centrales ligt abnormaal laag (3). Kernenergie zou financieel niet concurrentieel meer zijn wanneer de kosten voor een verzekering mee zouden verrekend worden in de elektriciteitsprijs. « Deze verstoring van de concurrentie is onaanvaardbaar voor de producenten van hernieuwbare energie », verklaart Jan Vande Putte.
De beste manier om ons te behoeden voor de risico's van deze energievorm is een versnelde kernuitstap. Daarvoor zijn massale investeringen in energie-efficiëntie en hernieuwbare energie nodig. « Het is de verantwoordelijkheid van de beleidsvoerders om voorwaarden te scheppen die de kernuitstap mogelijk maken zoals wettelijk voorzien (tegen 2015 en 2025) (4). De privileges van Electrabel afschaffen is een manier om fondsen bijeen te krijgen die het voor ons land mogelijk maken om de energiebevoorrading te garanderen, zonder de risico's van kernenergie», aldus nog Vande Putte. Greenpeace heeft samen met een aantal juristen een wetsvoorstel opgesteld voor een « risicotaks », geld dat naar het bestaande Kyotofonds kan gaan voor investeringen in hernieuwbare energie in België.
Op vraag van Greenpeace deed het onderzoeksbureau Ipsos een rondvraag waaruit blijkt dat drie kwart van de Belgen bereid is om op hernieuwbare energie over te schakelen. (5) De bal ligt dus duidelijk in het kamp van de politici. Vandaag kunnen zij zich er niet meer vanaf maken met « Sorry, daar hebben we niet aan gedacht ».
Voetnoten:
1) Deze ballonnen zijn biologisch afbreekbaar.
2) Uit de simulatie van de verspreiding van de mogelijke nucleaire wolk blijkt het volgende:
-De radioactiviteit kan zich tot buiten de grenzen van België verspreiden en afhankelijk van de windrichting kunnen gebieden in Europa met een oppervlakte als België onbewoonbaar worden verklaard; vooral Nederland en Duitsland kunnen door die verspreiding worden getroffen. Een zware besmetting is zelfs nog mogelijk tot in Hongarije.
-In België vormt de kernreactor van Tihange het grootste risico voor Luik en Namen. Maar in sommige weersomstandigheden zouden ook Brussel en Antwerpen voor tientallen jaren geëvacueerd moeten worden. Na een zwaar ongeval in Doel, loopt Antwerpen het grootste risico. Maar ook Gent, Namen, Luik en Brussel kunnen onbewoonbaar verklaard worden (gebieden in het roze en het rood op de kaarten).
3) In Duitsland hebben de elektriciteitsproducenten bijvoorbeeld een pool van 2,5 miljard euro ingesteld.
4) Zie website Elia, "Vooruitzicht van de evolutie van het productievermogen": http://www.elia.be/. Deze tabel toont aan dat er zelfs zonder de milieuonvriendelijke projecten voor nieuwe steenkoolcentrales voldoende nieuwe projecten zijn om de capaciteit van de drie kernreactoren die in 2015 zullen sluiten op te vangen.
5) Enquête Ipsos/Greenpeace: http://www.greenpeace.org/belgium/nl/news/survey_ipsos