Antwerpen, 13 februari 2004.- Het hevig beschadigde zeeschip "Silver Ray" bereidt zich voor om de Antwerpse haven te verlaten. Dat mag onder voorbehoud dat het schip hersteld zal worden in China. Het schip is al die tijd inzet geweest van een harde en ingewikkelde zeeslag tussen de opeenvolgende eigenaars, Ovam en de Vlaamse Minister van Leefmilieu over de gevaarlijke stoffen die nog steeds aan boord zijn van het zwaarbeschadigde schip. Bij de sloop van dit schip komen deze stoffen op de sloopstranden in Azië en vormen een reëel gevaar voor het milieu en de gezondheid van de arbeiders. Greenpeace heeft aangetoond dat er heel wat asbest aan boord was en dat het schip gesloopt zou gaan worden. Op basis van deze informatie en door het correcte optreden van de Vlaamse overheid is er sprake van een wereldprimeur. De "Silver Ray" wordt het eerste schip dat voor het overgrote gedeelte werd schoongemaakt van zijn gif aan boord VOOR haar vertrek naar een sloopland. Wanneer het schip binnenkort de volle zee kiest, dan is het bijna zeker dat het schip niet meer zal vervuilen en geen bedreiging vormt voor de werknemers die het moeten slopen.
Toxic Patrol bij sloopschip
"Silver Ray" heet nu Naxos 1 en is in handen van Seabulk
Carriers Inc (2). Het schip is een car-ferry die zijn reis naar
Africa met tweedehandswagens heeft moeten onderbreken omwille van
een dagendurende brand in de Antwerpse Haven in mei 2002. Dank zij
een gezamelijke en aangehouden interventie van Greenpeace en Ovam
werden de 2500 verwoeste wagens - niet steeds volgens de regels -
eind 2002 afgevoerd naar vergunde verwerkers. Een eerste stap in
het schoonmaakproces.
Greenpeace voerde in oktober 2002 diverse expertises uit op het
schip met inbegrip van labo-analyses. Hierdoor werd de 'giftigheid'
van het schip bewezen. Ovam zette dit onderzoek in moeilijke
omstandigheden verder en liet op eigen kosten een inventarisatie
uitvoeren van de toegankelijke gevaarlijke materialen. Ovam
bestempelde het schip van bij het begin in zijn geheel als "een
afvalstof" en beschouwde het schip omwille van het bewezen gif in
de structuur van het schip (asbest, PCB's, …) ook als "een
gevaarlijke afvalstof" vallende onder het Verdrag van Basel dat de
export van dergelijk afval naar niet-OECD landen verbiedt. De
internationale scheepvaart industrie weigert dit verdrag na te
leven bij de sloop van schepen. Zo ook de eigenaar van de Naxos
1.
Maar na meer dan een jaar discussies, valse 'herstel' projecten
(oa. in Griekenland) en hangende juridische procedures hebben de
eigenaars van de Silver Ray zich toch willen schikken naar de
bestaande wetgeving. Een verdere inventarisatie (oa.
asbestinventaris) en schoonmaak werd uitgevoerd zoals door Ovam kon
worden opgelegd. Wat blijft is het gif in de niet zomaar
toegankelijke en onzichtbare plaatsen van het schip (asbest,
TBT,…). Maar een nieuwe truc van de eigenaar maakt het voor Ovam
juridisch onmogelijk om een verdere inventarisatie en schoonmaak af
te dwingen. Een verduidelijking van de internationale wetgeving
over de sloop van schepen is hard nodig vindt Greenpeace.
"De Vlaamse overheid verantwoordelijk voor het transport van
afval heeft zowat alle mogelijke juridische middelen gebruikt om
het schip schoon te krijgen en ze zijn daar ook voor een groot stuk
in geslaagd. Dit is een belangrijk precedent dat een grote waarde
heeft in het licht van de komende onderhandelingen hierover in
Europa en de Verenigde Naties. Maar wij vrezen dat dit goede
precedent nog lang niet genoeg is. ' stelt Martin Besieux van
Greenpeace.
Het schip zou nu verkocht worden aan een Zuid Koreaans bedrijf
dat het schip in China zal herstellen 'om het opnieuw in de
commerciële vaart in te zetten'. Uiteraard zijn Ovam en de Vlaamse
Minister van Leefmilieu Sannen op hun hoede om te bezien dat de
eigenaar dit ook daadwerkelijk gaat doen. De ontmanteling blijft
immers met de huidige marktprijzen voor staal een commercieel erg
aantrekkelijke oplossing en zal meer geld opleveren dat
reparatie(3). Daarom heeft de Minister contact opgenomen met zijn
Chinese collega om deze te verzoeken een oogje in het zeil te
houden en eventueel op te treden mocht het nodig zijn. Dit kan oa.
betekenen, schrijft de Minister, dat België het nog aanwezige gif
in de structuur van het schip moet terugnemen.
"Van bij het begin, verheugt Martin Besieux zich, was er
overeenstemming in België tussen alle diensten in de haven van
Antwerpen en Ovam. Het gif aan boord van dit schip mag niet op een
Aziatisch sloopstrand belanden. De acties van de betrokken
overheidsdiensten zijn essentieel om de kandidaat sloopschepen te
ontmaskeren en tot schoonmaak te dwingen 'voor' ze vertrekken.
Greenpeace wil dat alle scheepseigenaren tot zo'n stap verplicht
worden. Wij gaan er van uit dat de Silver Ray met de nog aanwezige
gifstoffen niet zomaar op een sloopwerf zal belanden. De Chinese
overheid heeft hierbij een cruciale rol en Greenpeace zal met
argusogen de export van dit schip volgen(2)."
Noot:
(1) Sloopschepen worden voornamelijk in India, Bangladesh,
Pakistan, Turkije en China ontmanteld onder mens-onterende en
milieuschadelijke omstandigheden. Dit vertaalt zich in een ernstige
milieuvervuiling door asbest, PCB's, tributyltin (TBT) en noem maar
op. Arbeiders lopen het gevaar op grote schade aan hun gezondheid
maar er zijn ook regelmatig dodelijke ongevallen. Greenpeace heeft
in oktober 02 een sloop-opera gehouden waarbij beelden op het schip
werden geprojecteerd van de scheepssloperijen waar het schip kan
terechtkomen. Meer informatie is te vinden op de speciale
sloopschepen website: http://www.greenpeaceweb.org/shipbreak
(2) De opeenvolgende eigenaars van het schip: van bij de bouw
tot brand: Stamco (Griekenland); vanaf oktober 02 officieel Seabulk
Carriers Inc. (Panama) maar de echte eigenaar is nog steeds
onbekend. Heel wat elementen wijzen er op dat er opnieuw een
Griekse eigenaar achter steekt. Binnenkort: Daewoo Logistics
Company Ltd (Zuid-Korea).
(3) China biedt momenteel tot 418$ per ton staal van
sloopschepen (in mei 2002 was dit nog 140$).
(4) Greenpeace zal op 27 en 28 februari 04 deelnemen een een
internationale scheepvaartconferentie in China en zal er enkele
scheepssloperijen bezoeken. Zie: http://www.mareforum.com/china_shipping.htm