Κανένας φράχτης δεν είναι αρκετά ισχυρός για να συγκρατήσει για πάντα το κύμα της ανθρώπινης ελπίδας. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ο φράχτης θα πέσει, θα παραβιαστεί ή θα περικυκλωθεί -και αυτό ισχύει σήμερα και στην Ευρώπη. Και όμως, η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει συλλογικά να πιστεύει ότι μπορεί να απαλλαχθεί από τις ανθρωπιστικές της ευθύνες.
Giorgos Moutafis / MSF/ Greenpeace
Η συμφωνία της προηγούμενης εβδομάδας με την Τουρκία είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα για το πώς οι ανθρώπινες ζωές έχουν μετατραπεί σε νούμερα, σε διαπραγματευτικές μάρκες ενός πολιτικού παιχνιδιού, καθώς οι ηγέτες της Ευρώπης καβγαδίζουν επανειλλημμένα μπροστά στη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση της ηπείρου μας μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το να στέλνουμε ανθρώπους πίσω στην Τουρκία, αφού έχουν διασχίσει τη θάλασσα και έχουν φτάσει στην Ελλάδα, δεν είναι μόνο σκληρό. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (UNHCR) είπε ότι παραβιάζει το δικαίωμά τους για προστασία σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο. Είναι ηθικά και νομικά λάθος.
Είναι τρέλα να πιστεύουμε ότι η ταλαιπωρία αυτών που έχουν κολλήσει στα σύνορα, στην παγωμένη βροχή και τη λάσπη, θα τελειώσει έτσι. Ότι θα εξαφανιστούν μία νύχτα και δε θα τους ξαναδούμε ποτέ. Η δύναμη της θέλησης συνεχίζεται. Η ελπίδα συνεχίζει να υπάρχει.
Για παραπάνω από ένα χρόνο, η Ελλάδα είναι η πρώτη ενδιάμεση στάση για χιλιάδες Σύριους, Αφγανούς και Ιρακινούς, που έχουν ρισκάρει τα πάντα με ελπίδα την ασφάλεια. Σήμερα, με τα σύνορα να παραμένουν κλειστά στη βόρεια Ελλάδα, συνεχίζουν να περιμένουν. Παρόλα αυτά, πολλοί περισσότεροι συνεχίζουν να φτάνουν, όπως στη Λέσβο, όπου η Greenpeace βοηθάει τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ) στη διάσωση των προσφύγων στη θάλασσα, αναλαμβάνοντας δράση εκεί όπου οι ηγέτες της Ευρώπης απέτυχαν.
Πρέπει να το δούμε για να το πιστέψουμε, και αυτό είναι το πρόβλημα. Ελάχιστοι άνθρωποι το έχουν δει και ελάχιστοι καταλαβαίνουν πόσο φρικτή είναι η κατάσταση των 800.000 ανθρώπων που μπήκαν στη χώρα μου μέσω του επικίνδυνου περάσματος του Αιγαίου πέρυσι. Όποια και αν είναι η πολιτική στις Βρυξέλλες, ή σε άλλες Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί τον ανθρώπινο πόνο και την αξιοπρέπεια που βιώσαμε στην Ελλάδα.
Το έχω δει από πρώτο χέρι. Έχω δει πώς αυτοί οι καταπληκτικοί άνθρωποι κράτησαν το κεφάλι τους ψηλά, πώς έφτασαν με λαστιχένιες βάρκες μην έχοντας τίποτα παρά μόνο δύναμη και το κουράγιο να ονειρεύονται, να βρουν καταφύγιο για παιδιά ή μωρά ημερών ή εβδομάδων.
Giorgos Moutafis / MSF/ Greenpeace
Έχω επίσης δει σε ολόκληρη την Ελλάδα πώς ανταποκριθήκαμε, με τον πραγματικό ελληνικό τρόπο. Έχω δει την ατελείωτη στοργή, πώς οι άνθρωποι ετοιμάζουν γεύματα, χαρίζουν ρούχα, ανοίγουν τα σπίτια τους σε αυτούς που το χρειάζονται, διασώνουν ανθρώπους από τη θάλασσα και προσφέρουν σε άλλους την κηδεία που τους αξίζει.
Μετά από αυτά, ποτέ δεν μπορούσα να πιστέψω ότι μία μέρα θα έβλεπα τους ηγέτες της Ευρώπης να τους γυρνούν συλλογικά την πλάτη και να τους παρακολουθούν να πνίγονται.
Όλη η προσοχή έχει στραφεί στην προσπάθεια να κλείσουν τα σύνορα, από τη βόρεια Ευρώπη μέχρι τα Βαλκάνια και μέχρι την Τουρκία, με στόχο να σταματήσει η ροή, αγνοώντας την τραγωδία που συμβαίνει, ότι δηλαδή αυτοί οι άνθρωποι αναζητούν καταφύγιο από τον πόλεμο.
Η Ευρώπη συζητάει για νούμερα, όχι ανθρώπους.
Εδώ στην Ελλάδα συνεχίζω να γίνομαι μάρτυρας της αποτυχίας της Ευρώπης. Αλλά δεν θα κλείσω τα μάτια μου. Δεν μπορώ και δεν πρόκειται να δεχτώ ότι αυτή είναι η Ευρώπη μου. Όχι, είμαστε καλύτεροι από αυτό και θα θεωρήσουμε υπεύθυνους τους ηγέτες της Ευρώπης.
Η Αλεξάνδρα Μεσσαρέ είναι η διεθύντρια προγράμματος στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.