All rights reserved. Credit: © Greenpeace

Η Shell πριν λίγες ημέρες ανακοίνωσε ότι παραιτείται από την εξόρυξη πετρελαίου στην Αρκτική. Αναμφισβήτητα μία μεγάλη νίκη για τους εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που αντιστάθηκαν στα αμφιλεγόμενα σχέδια του πετρελαϊκού κολοσσού, σχέδια που δεν έθεταν σε κίνδυνο μόνο το ευαίσθητο οικοσύστημα της Αρκτικής αλλά και ολόκληρου του πλανήτη. Δεν είναι λίγο ένα κίνημα πολιτών να τα βάζει με τη μεγαλύτερη πολυεθνική στον κόσμο και να κερδίζει. Μακάρι να συνέβαινε πιο συχνά.

Φυσικά το σχέδιο εξόδου της Shell από την Αρκτική στηρίχθηκε επικοινωνιακά στην προβολή οικονομικών επιχειρημάτων. Πράγματι, η χαμηλή τιμή του πετρελαίου, τα υψηλά κόστη και η αμφισβητούμενη ποιότητα των πρώτων κοιτασμάτων που εντοπίστηκαν στην Αλάσκα σίγουρα έπαιξαν ρόλο. Ωστόσο, όπως αναφέρουν η Guardian και οι Financial Times, ανώτερα στελέχη παραδέχονται ότι οι διαδηλώσεις είχαν πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο απ’ ότι αναμενόταν και αυτό έβλαψε σημαντικά τη φήμη της εταιρείας.

Με απλά λόγια, τα ανώτερα στελέχη αναφέρονται στο παγκόσμιο κίνημα ενάντια στην εξόρυξη υδρογονανθράκων στην Αρκτική και ειδικότερα στους 7 εκατομμύρια πολίτες από όλο τον κόσμο που έδωσαν πνοή στο κίνημα Save the Arctic.

Παρακάτω παραθέτουμε τους πέντε τρόπους με τους οποίους συνέβη ακριβώς αυτό: ενάντια ακόμα και στις πιο δύσκολες πιθανότητες, η δύναμη του κόσμου μπορεί να ανατρέψει και τους πιο μεγάλους αντιπάλους.

1. Αδιάκοπος και εξονυχιστικός έλεγχος

Ένας από τους κύριους λόγους που η Shell απομακρύνθηκε από την Αρκτική ήταν, σύμφωνα με δηλώσεις της ίδιας, το «δύσκολο και απρόβλεπτο ομοσπονδιακό ρυθμιστικό περιβάλλον», δηλαδή το θεσμικό πλαίσιο που ορίζει τους κανόνες για την ασφαλή λειτουργία των διαδικασιών εξόρυξης και την προστασία της άγριας ζωής.

Τι εννοεί όμως πραγματικά η Shell με αυτό; Πολύ απλά το κίνημα των πολιτών οδήγησε σε εξονυχιστικό έλεγχο της νομοθεσίας, φροντίζοντας η Shell να μην μπορέσει να βρει παραθυράκι να ξεγλιστρήσει. Έγινε προσφυγή στον πρόεδρο Ομπάμα και εντάχθηκαν και άλλες περιβαλλοντικές ομάδες καταθέτοντας αγωγές για τα σχέδια της Shell, - συμπεριλαμβανομένου του πλέον γνωστού Walrusgate, όταν ο νόμος προστασίας για τον θαλάσσιο ίππο (walrus) είχε «ξεχαστεί» και η Shell έπρεπε να μειώσει τον αριθμό των γεωτρήσεων στις μισές.

Όλοι γνωρίζουν ότι η εξόρυξη στην Αρκτική θάλασσα είναι ένα ατύχημα που απλά περιμένει να συμβεί. Η Shell και η κυβέρνηση των Η.Π.Α συνειδητοποίησαν ότι όλα τα μάτια είναι στραμμένα πάνω τους και έγινε σαφές ότι η Shell θα ήταν υπόλογη στα υψηλότερα νομικά και ρυθμιστικά πρότυπα. Προφανώς αυτό δεν της άρεσε καθόλου...

 2.  Ζημιά στη φήμη της εταιρίας

Το κίνημα Save the Arctic κατάφερε όσα λίγα κινήματα, να επιφέρει ένα σοβαρό πλήγμα στη δημόσια εικόνα της Shell, κρατώντας συνεχώς το ζήτημα της προστασίας της Αρκτικής και του πλανήτη στο προσκήνιο. Τελικά όλη αυτή η πίεση και η αρνητική γνώμη του κοινού είχε αποτέλεσμα.

Στελέχη της Shell παραδέχτηκαν σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις ότι «αιφνιδιάστηκαν» από τον τρόπο που η δημόσια διαμαρτυρία απείλησε τη φήμη της.

Γνωρίζουμε ότι εταιρείες σαν την Shell δεν μπορούν να την βγάλουν καθαρή με τα καταστροφικά τους σχέδια, όταν η κοινωνία βρίσκεται σε επαγρύπνηση και στο σύνολό της δεν σιωπά.

 

Γι’ αυτό το λόγο, στοχεύσαμε στις συνεργασίες που η Shell χρησιμοποιούσε για να «καθαρίσει» την εικόνα της. Άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο κοινοποίησαν το απίθανο βίντεο από τη δράση στο Grand Prix της Formula 1 (η Shell είναι βασικός σπόνσορας) και στη συνέχεια η LEGO κατήργησε συμφωνία 50 χρόνων με την Shell, ύστερα από την έντονη δημόσια κατακραυγή.


The video Shell doesn't want you to see from Greenpeace on Vimeo.

Το κίνημα αμαύρωσε ακόμα περισσότερο τη φήμη της Shell εκθέτοντας τα επικίνδυνα ατυχήματα που είχαν τα σκάφη της εταιρίας πριν καν ξεκινήσουν γεωτρήσεις (!) στην Αλάσκα, υπογραμμίζοντας την υποκρισία των απαιτήσεων της Shell για το κλίμα και κινητοποίησε την υποστήριξη δημοφιλών δημόσιων προσώπων.

3. Αλλάζοντας τη δημόσια γνώμη

Εκατομμύρια άνθρωποι έδειξαν ευαισθητοποίηση για το θέμα παίρνοντας μέρος σε διαδηλώσεις, βάζοντας υπογραφές, ανταλλάσοντας μηνύματα στο Facebook, γράφοντας άρθρα, κάνοντας δωρεές, δημιουργώντας έργα τέχνης αλλά και μέσω εθελοντισμού. Συνεχώς συνδέαμε τη Shell με τα καταστροφικά τους πλάνα για γεωτρήσεις στην Αρκτική, μέχρι που έγινε ευρέως γνωστό.

Οι μεγάλες, γενναίες και τολμηρές άμεσες δράσεις από τα μέλη αυτού του κινήματος (όπως οι ακτιβιστές που κρεμάστηκαν στη γέφυρα του Portland αλλά και πολλές άλλες δυναμικές κινήσεις απλών ανθρώπων) βοήθησαν να δείξουν πόσο ισχυρό ήταν το κίνημα ενάντια στα σχέδια της Shell.

Αυτή η αντίληψη της εκτεταμένης αντίστασης, βοήθησε να ανοίξει ο πολιτικός χώρος για ηγέτες που δήλωσαν δημόσια την αντίθεσή τους στις γεωτρήσεις στην Αρκτική. Η Hilary Clinton και ο Bernie Sanders, υποψήφιοι πρόεδροι των ΗΠΑ, εξέφρασαν την γνώμη τους. Η Shell βρέθηκε αντιμέτωπη με την πραγματική πιθανότητα ότι ο επόμενος πρόεδρος των Η.Π.Α. θα έλεγε #ShellNo.

 

4. Πίεση των Επενδυτών

Η Shell είναι υπόλογη στους μετόχους της και έτσι το κίνημα αυτό πλησίασε εκείνους που είχαν το μοναδικό τρόπο να επηρεάσουν την «κορυφή» της εταιρείας.

Δουλέψαμε με συμμάχους ώστε να ενημερώσουμε τους επενδυτές με στοιχεία που αμφισβητούσαν τις αξιώσεις της Shell στην Αρκτική. Μαζί με τους συμμάχους μας από την Αλάσκα, Mae Hank και Faith Gemmill της Redoil, επισκεφθήκαμε την Ετήσια Γενική Συνέλευση της Shell και δουλέψαμε μαζί με επενδυτές ώστε να απευθύνουν στα ανώτατα στελέχη της Shell ερωτήσεις για τις γεωτρήσεις στην Αρκτική - ερωτήσεις που πραγματικά δεν ήθελαν να απαντήσουν.

Και αυτή η προσέγγιση και το οικονομικό επιχείρημα βοήθησαν. Όπως έγραψε η Wall Street Journal πριν λίγες ημέρες «Αγκάλιασε ένα δέντρο, αγκάλιασε έναν μέτοχο. Οι επενδυτές και οι ακτιβιστές είχαν κάτι να γιορτάσουν».

 5. Επιμονή και Αντοχή

Ένας από τους μεγαλύτερους λόγους που κερδίσαμε είναι ότι δείξαμε στη Shell ότι το κίνημα των πολιτών ήταν εδώ για να μείνει.

Είπαμε ότι θα παίζουμε ένα Ρέκβιεμ για την Αρκτική έξω από την έδρα της στο Λονδίνο κάθε μέρα για όλο τον Αύγουστο και το κάναμε. Είπαμε ότι θα αφήσουμε μία τεράστια πολική αρκούδα μαριονέτα στο ίδιο σημείο για όσο καιρό η Shell κάνει γεωτρήσεις στην Αλάσκα και το κάναμε. Αλλά αυτά είναι μόνο δύο παραδείγματα από τα πολλά σε μία παγκόσμια, πολύχρονη εκστρατεία, η οποία αγκαλιάστηκε από όλα τα είδη των κοινοτήτων.

Η Shell είδε ότι πάνω από 7 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο στάθηκαν εναντίον της και ότι αυτή η κίνηση γινόταν όλο και πιο δυνατή κάθε χρόνο. Είδαν το ξέσπασμα της δημιουργικότητας και της αποφασιστικότητας, το θάρρος και την προσωπική δέσμευση που μαζεύονταν με σκοπό να τους αντιμετωπίσουμε.

Στην ουσία, το Save the Arctic είχε αυτό που δεν είχε η Shell: ένα λόγο που να αξίζει να αγωνιστεί.

www.savethearctic.org