Το Σάββατο ο Έλληνας Πρωθυπουργός θα εγκαινιάσει την 81η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, από όπου θα απευθύνει ομιλία προς τους παραγωγικούς φορείς της χώρας. Δύο χρόνια μετά το περιβόητο ‘Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης’ της 79ης ΔΕΘ η απόσταση φαντάζει χαώδης. Κοινός παρονομαστής το δραματικό τέλμα στο οποίο παραμένει η ελληνική κοινωνία που μαστίζεται από την ανεργία, τα συνεχή ‘νέα’ μέτρα, τη φυγή πολύτιμου ανθρώπινου δυναμικού προς το εξωτερικό και – ίσως το σημαντικότερο - την απουσία μίας εναλλακτικής πειστικής πρότασης που δίνει ελπίδα για καλύτερες μέρες.
Ο τομέας της ενέργειας είναι ένας από τους τομείς που μπορεί να αλλάξει σε σημαντικό βαθμό τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας, αλλά και την ποιότητα ζωής των πολιτών, με δεδομένο ότι αφορά επενδύσεις δισεκατομμυρίων ευρώ στα επόμενα χρόνια.
Με αυτό το σκεπτικό, η πρόταση της Greenpeace για ένα επιθετικό, φιλόδοξο και ρεαλιστικό δεκαετές πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης 1 εκατ. κτιρίων, φαντάζει πιο επίκαιρη από ποτέ: στοχεύει στην αντιμετώπιση των μεγαλύτερων ενεργειακών προκλήσεων μέσα από επενδύσεις που εκσυγχρονίζουν την οικονομία, εκδημοκρατίζουν την αγορά ενέργειας και στηρίζουν αποτελεσματικά τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Τα οφέλη από την υλοποίηση του δεκαετούς προγράμματος που πρότεινε η Greenpeace
Κεντρικό ρόλο σε αυτό το πρόγραμμα έχει η παροχή δωρεάν ηλιακής ενέργειας σε 300.000 νοικοκυριά που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας. Η πρόταση αξιολογεί τους σημερινούς και εν δυνάμει διαθέσιμους πόρους και παρέχει τουλάχιστον δύο σενάρια, μέσα από τα οποία η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού αξιοποιεί το ανεξάντλητο ηλιακό δυναμικό της χώρας για να ανακουφίσει εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά. Νοικοκυριά που σήμερα βρίσκονται σε απόγνωση αδυνατώντας να πληρώσουν – μεταξύ άλλων – τις οφειλές του ηλεκτρικού ρεύματος.
Ένα τέτοιο σενάριο είναι win-win για τη ΔΕΗ και τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Τα νοικοκυριά αποκτούν δωρεάν ρεύμα με τη δύναμη του ελληνικού ήλιου και μπαίνουν σε ένα βιώσιμο καθεστώς αποπληρωμής των οφειλών. Η ΔΕΗ διασφαλίζει την αποπληρωμή οφειλών, αναβαθμίζει το κοινωνικό της προφίλ και εκσυγχρονίζει το επενδυτικό της χαρτοφυλάκιο (σήμερα περιλαμβάνει στη συντριπτική πλειονότητα γερασμένες, ακριβές και ρυπογόνες μονάδες ορυκτών καυσίμων).
Η πρόταση αυτή επί της ουσίας εκσυγχρονίζει την υπόσχεση του Έλληνα πρωθυπουργού από το ίδιο βήμα στη ΔΕΘ πριν 2 χρόνια, για ‘δωρεάν ρεύμα σε 300.000 νοικοκυριά που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας’.
© Anna Tangalou / Greenpeace
Σήμερα πραγματοποιείται παγκοσμίως μία ηλιακή επανάσταση. Σε αυτήν, όλοι έχουν το δικαίωμα να παράγουν μόνοι τους τη δική τους καθαρή ενέργεια που χρειάζονται. Να μην εξαρτώνται από κανέναν προμηθευτή ενέργειας. Για αυτό πολλές χώρες ήδη προνοούν για τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες προκειμένου να μην ‘μείνουν πίσω’. Από τις ΗΠΑ μέχρι το… Περού, υπάρχει μέριμνα και ειδικά προγράμματα για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά προκειμένου να αποκτήσουν πολύ φθηνά – ή και δωρεάν – πρόσβαση στον ήλιο.
Το σημαντικότερο, βεβαίως, είναι να έχεις τον πόρο. Να μπορείς να βασιστείς πάνω του προκειμένου να αλλάξεις τα δεδομένα της οικονομίας σου και να αποκτήσεις ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Σε αυτό προφανώς η χώρα μας είναι τυχερή.
© Constantinos Stathias / Greenpeace
Η χώρα χρειάζεται μία στροφή προς έναν βιώσιμο, σύγχρονο και καθαρό ενεργειακό τομέα και η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης είναι το κατάλληλο βήμα για μία τέτοια πρωτοβουλία. Μία στροφή που δίνει έμφαση στις επενδύσεις που θέτουν στο επίκεντρο τους πολίτες και τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, που απορρίπτει ρυπογόνες μονάδες ορυκτών καυσίμων και φαραωνικά έργα με ελάχιστο – ή και καθόλου – κοινωνικό όφελος. Όχι δηλαδή επενδύσεις από λίγους για τους λίγους, αλλά επενδύσεις που δημιουργούν βιώσιμο πλούτο για τους πολλούς και ελαχιστοποιούν τις εξαρτήσεις της χώρας.
Ήδη μία καλή αρχή φαίνεται να γίνεται με τον νέο νόμο για τις ΑΠΕ που αναγκάζει τις εταιρίες προμήθειας ρεύματος να επιστρέφουν το οικονομικό όφελος από τις ΑΠΕ στους καταναλωτές. Επίσης, η πρόβλεψη για την εικονική αυτοπαραγωγή θα βοηθήσει (αν και χρειάζεται να επεκταθεί σε όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις) αγρότες και τοπική αυτοδιοίκηση να αδράξουν δωρεάν ενέργεια από τον Ελληνικό ήλιο.
Ωστόσο χρειάζονται αρκετά ακόμα. Στη ΔΕΘ ο Πρωθυπουργός και το επιτελείο του έχουν την ευκαιρία να ανακοινώσουν ότι αυτός ο δρόμος συνεχίζει μέσα από μία πολύ συγκεκριμένη διαδρομή.
Από τον συνδυασμό της εκμετάλλευσης του μεγαλύτερου πόρου της χώρας με την κοινωνική πολιτική του κράτους.