Οι καταναλωτές έχουν αγκαλιάσει και στηρίξει την κάθε του έκδοση, αναγνωρίζοντας τη σημασία του Οδηγού για τις επιλογές τους. Στη σημερινή του μορφή, ο Οδηγός αφορά αποκλειστικά στα τυποποιημένα προϊόντα ζωικής προέλευσης (γάλα, κοτόπουλα, αβγά, κρέας, ψάρια). Κι αυτό, γιατί το 2004, μετά από επτά χρόνια δράσεων της Greenpeace, με τη βοήθεια πάντα των υποστηρικτών μας, πετύχαμε ήδη η σήμανση στην ετικέτα των συσκευασμένων προϊόντων μη ζωικής προέλευσης, να είναι πλέον υποχρεωτική βάσει νόμου.
Οι πρώτες αναλύσεις στην Ελλάδα
Το 1998 πραγματοποιούμε τις πρώτες αναλύσεις τροφίμων στην Ελλάδα και ανακαλύπτουμε ότι σε είδη, όπως σοκολάτες και δημητριακά, βρίσκονται μεταλλαγμένα συστατικά. Έτσι λοιπόν, κατά το διάστημα 1998-2002, αναλαμβάνουμε δυναμικές δράσεις σε όλες τις μεγάλες εισαγωγικές εταιρίες σόγιας και καλαμποκιού, που είναι ουσιαστικά η κύρια πύλη εισόδου μεταλλαγμένων στη χώρα μας. Παράλληλα όμως, θέλουμε να ενημερώσουμε τους καταναλωτές.
Ο πρώτος Οδηγός Καταναλωτών
Το 2001 εκδίδουμε τον πρώτο Οδηγό Καταναλωτών για τα μεταλλαγμένα που γρήγορα αναδεικνύεται η δύναμη του από τους ίδιους τους καταναλωτές. Αρχικά περιλαμβάνει προϊόντα ευρείας κατανάλωσης (όπως σνακς, σοκολάτες, δημητριακά κ.ά.) και επικεντρώνεται στα μεταλλαγμένα συστατικά των προϊόντων αυτών, εάν και εφόσον υπάρχουν. Οι βιομηχανίες τροφίμων, αν και αρχικά εξαγριώνονται, μιας και η έννοια μεταλλαγμένο είναι εντελώς καινούρια για τη δική τους πραγματικότητα, στη συνέχεια φροντίζουν να απομακρύνουν τα μεταλλαγμένα συστατικά από τα προϊόντα τους. Άλλωστε, την ίδια χρονιά έρευνα του Ευρωβαρόμετρου αποκαλύπτει πως το 93,3% των συμπολιτών μας δηλώνει πως δεν θέλει να καταναλώσει μεταλλαγμένα!
Η σήμανση για τα μη ζωικά προϊόντα στην Ευρώπη
Το 2004, τρία μόλις χρόνια μετά την έκδοση του πρώτου Οδηγού Καταναλωτών και ύστερα από μαζική απαίτηση όλων των ευρωπαϊκών γραφείων της Greenpeace, εφαρμόζεται ευρωπαϊκή νομοθεσία για υποχρεωτική σήμανση στα συσκευασμένα προϊόντα μη ζωικής προέλευσης και τις ζωοτροφές που περιέχουν μεταλλαγμένα. Μέσα στα επόμενα χρόνια ακόμα και μεμονωμένες περιπτώσεις όπως το μεταλλαγμένο ρύζι σε super market (2006) και μεταλλαγμένα συστατικά σε ροφήματα (2008), αποσύρονται άμεσα ύστερα από την παρέμβασή μας.
Η έλλειψη κρατικού πλαισίου για τα ζωικά προϊόντα στην Ελλάδα
Το 2005 ο Οδηγός Καταναλωτών αλλάζει μορφή και επικεντρώνεται αποκλειστικά και μόνο στα προϊόντα ζωικής προέλευσης. Αν και η «Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για τη Σήμανση και Ιχνηλασιμότητα» που τέθηκε σε ισχύ το 2004, είναι η καλύτερη και η πιο αυστηρή σε όλο τον κόσμο, έχει ένα σοβαρό κενό. Δεν καλύπτει τα προϊόντα ζωικής προέλευσης, τη στιγμή μάλιστα που περίπου το 80% της εισαγόμενης σόγιας και του καλαμποκιού, χρησιμοποιείται σε ζωοτροφές και ιχθυοτροφές. Έτσι, το ψάρι, το κρέας, τα αυγά, και τα γαλακτοκομικά προϊόντα που καταναλώνουμε, προέρχονται από ζώα που πιθανόν να έχουν τραφεί με μεταλλαγμένες ζωοτροφές.
Πως να γνωρίζει ο καταναλωτής ότι τα ζωικά προϊόντα καθαρίζουν;
Μόλις ένα χρόνο μετά την έκδοση της νέας μορφής του το 2005, αποτυπώνεται στον Οδηγό ότι το 69% του γάλακτος που πίνουμε είναι πιστοποιημένο ότι προέρχεται από ζώα που δεν έχουν τραφεί με μεταλλαγμένα! Μέχρι το 2009 οι περισσότερες εταιρείες παραγωγής ζωικών προϊόντων έχουν εξασφαλίσει καθαρές ζωοτροφές. Όμως ο καταναλωτής ακόμη δε γνωρίζει, γιατί δεν αποτυπώνεται η πληροφορία με σήμανση στη συσκευασία.
Τι σημαίνει τελικά η σήμανση για τον καταναλωτή;
Πάγιο αίτημα της Greenpeace τα τελευταία χρόνια αποτελεί η σήμανση στη συσκευασία των ζωικών προϊόντων που έχουν παραχθεί χωρίς χρήση μεταλλαγμένων. Η σήμανση αποτελεί ευθύνη των εταιριών απέναντι στην κοινωνία και αποδεικνύει το σεβασμό τους απέναντι στους καταναλωτές τους. Από το 2009 και μετά, οι περισσότερες από τις εταιρίες παραγωγής ζωικών προϊόντων όχι μόνο έχουν πιστοποιηθεί για τη μη χρήση μεταλλαγμένων στις ζωοτροφές, αλλά δηλώνουν και την πρόθεσή τους για σήμανση στη συσκευασία του τελικού τους προϊόντος. Κάποιες από αυτές τη διεκδικούν και κάποιες άλλες με δική τους πρωτοβουλία έχουν ήδη προβεί σε εθελοντική σήμανση των προϊόντων τους. Πριν λίγες μέρες, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ανταποκρίνεται επιτέλους στην απαίτηση της Greenpace και προχωρά στο σχεδιασμό του αναγκαίου κρατικού σήματος. Στην τεχνική επιτροπή που θα εγκρίνει το πρότυπο κρατικού σήματος, συμμετέχει και η Greenpeace για να διασφαλίσει τη δημιουργία ενός σοβαρού και αξιόπιστου σχετικού προτύπου.
Η ιστορία όμως συνεχίζεται
Ύστερα από 14 χρόνια δράσης μας ενάντια στα μεταλλαγμένα και πολλές εκδόσεις του Οδηγού Καταναλωτών, κάναμε μαζί σας ένα απίστευτο αγώνα ενάντια στα μεταλλαγμένα, πετυχαίνοντας ιστορικές επιτυχίες. Καθαρίσαμε τα χωράφια της χώρας μας από μεταλλαγμένους σπόρους, αλλά και τα προϊόντα από μεταλλαγμένα συστατικά, καθώς βήμα-βήμα πετυχαίναμε τους στόχους μας. Έτσι, φτάσαμε σήμερα να ζούμε σε μια χώρα που εξελίσσεται σε οχυρό ενάντια στα μεταλλαγμένα, καθώς βρισκόμαστε τώρα στο σημαντικότερο βήμα όλων: τη δημιουργία κρατικής σήμανσης που αποδεικνύει τη διαφάνεια και την ευθύνη της κάθε εταιρίας απέναντι στην κοινωνία. Συνεχίζουμε τις προσπάθειές μας μέχρι την τελική εφαρμογή ενός αξιόπιστου συστήματος σήμανσης για μη μεταλλαγμένα στις συσκευασίες των ζωικών προϊόντων.