Μεσόγειος χωρίς πλαστικό

Μέσα από την ιστοσελίδα^1,2 αυτή οι πολίτες καλούν τον Έλληνα Υπουργό, κ. Φάμελλο, να διασφαλίσει ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία θα περιορίσει τις κυριότερες αιτίες της πλαστικής ρύπανσης και θα πάρει μέτρα για τη δραστική μείωση της παραγωγής πλαστικού μίας χρήσης, την αλλαγή των καταναλωτικών συμπεριφορών και την ενίσχυση της καινοτομίας.

Υπολογίζεται ότι περίπου 4,8 - 12,72 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού καταλήγουν κάθε χρόνο στους ωκεανούς μας⁴. Με το 94% αυτού του πλαστικού να παραμένει στον βυθό⁵, είναι πασιφανές ότι το πρόβλημα που βλέπουμε κάθε χρόνο στις παραλίες δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου. Η Μεσόγειος δεν αποτελεί εξαίρεση. Σύμφωνα με μελέτες υπολογίζεται ότι στη Μεσόγειο επιπλέουν 1.455 τόνοι πλαστικού⁶, ενώ πλαστικά σκουπίδια έχουν εντοπιστεί σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του βυθού της, από την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι τα μεγαλύτερα βάθη της και σε όλο το μήκος της ακτογραμμής της, καθιστώντας την μία από τις πιο ρυπασμένες περιοχές του κόσμου⁷. Στην Ελλάδα από τους 180.000 - 300.000 τόνους πλαστικής συσκευασίας⁸ που παράγονται ετησίως (ενώ το σύνολο της ετήσιας ζήτησης σε πλαστικό υπολογίζεται κοντά στους 500.000 τόνους⁹), μόλις ένα μικρό ποσοστό από αυτήν την ποσότητα ανακυκλώνεται εξαιτίας της ανεπάρκειας του συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων και της απουσίας ενός θεσμικού πλαισίου που αποθαρρύνει την παραγωγή και ζήτηση πλαστικού μίας χρήσης¹⁰.

Το πλαστικό μίας χρήσης μπορούμε εύκολα να το χαρακτηρίσουμε το υλικό της εποχής μας. Έχει κατακλύσει τις ζωές μας και δημιουργείτεράστια προβλήματα στο φυσικό περιβάλλον και ακόμα περισσότερο στις θάλασσές μας, μιας και τις έχει μετατρέψει στις μεγαλύτερες χωματερές του κόσμου. Σκοτώνει θαλάσσια ζώα, επιδρά αρνητικά στα θαλάσσια οικοσυστήματα και εισέρχεται στην τροφική αλυσίδα, ενώ πιθανότατα καταλήγει και στο πιάτο μας¹¹. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για την εφαρμογή μέτρων και πολιτικών που θα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα στην πηγή του, θα μειώνουν τη συνολική παραγωγή και θα προωθούν την επαναχρησιμοποίηση.

“Τα πλαστικά αντικείμενα μιας χρήσης, αν και χρησιμοποιούνται για ελάχιστα λεπτά παραμένουν στο περιβάλλον για δεκαετίες, ακόμη και για εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια. Ο τρόπος με τον οποίον αξιοποιούμε αυτόν τον πολύτιμο πόρο αποτελεί μια τεράστια πληγή τόσο για την οικονομία μας, όσο και για το φυσικό μας περιβάλλον. Απαιτείται μια ριζική αναθεώρηση των καταναλωτικών μας συνηθειών, αλλά και των πολιτικών αποφάσεων που χρειάζονται για τη δημιουργία μιας οικονομίας όπου η αξία των προϊόντων και των υλικών θα διατηρείται εντός της οικονομίας για όσο το δυνατόν περισσότερο”,

δήλωσε ο Άλκης Καφετζής, υπεύθυνος της εκστρατείας για το θαλάσσιο περιβάλλον στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.

Μέχρι τον Ιούνιο του 2017, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Δράσης για την Κυκλική Οικονομία, αναθεωρούνται τρεις Οδηγίες που ρυθμίζουν τη διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων. Η Greenpeace καλεί τον Αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Φάμελλο, να αναλάβει τις απαραίτητες πρωτοβουλίες που θα διασφαλίσουν ουσιαστικά μέτρα στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για την εξάλειψη των πλαστικών απορριμμάτων και την προληπτική μείωσή τους στην πηγή.

Σημειώσεις προς συντάκτες:

1. Η κεντρική σελίδα της οργάνωσης για τη συλλογή υπογραφών: http://www.greenpeace.org/greece/el/campaigns/other-campaigns/plastics/no-plastic/
2. Οι σελίδες  της οργάνωσης με τις συχνότερες ερωτήσεις και συμβουλές προς τους πολίτες για μείωση της κατανάλωσης πλαστικού μίας χρήσης: http://www.greenpeace.org/greece/el/campaigns/other-campaigns/plastics/faq/ & http://www.greenpeace.org/greece/el/campaigns/other-campaigns/plastics/tips/
3. http://ec.europa.eu/environment/circular-economy/index_en.htm
4. Plastic waste inputs from land into the ocean. Science magazine. Volume 347. Feb. 2015.
5. Plastics in the Marine Environment. Eunomia. Research & Consulting Ltd. Bristol. 2016.
6. Floating plastic debris in the Western and Central Mediterranean. Marine Environmental Research 120. 136-144. 2016
7. Plastic Accumulation in the Mediterranean Sea. PLOS One. 2015
8. HERRCO, Annual Report 2014; Σύνοψη Ετήσιας Έκθεσης ΕΕΑΑ προς ΥΠΕΚΑ, 2014; ΕΟΑΝ, Έκθεση για την Ανακύκλωση στην Ελλάδα, Νοέμβριος 2014
9. Εuropean Commission. Plastic Waste in the Environment. April 2011; Plastics Europe. Plastics the facts 2014/2015: An analysis of European plastics production, demand and waste data.
10. Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (Ιούνιος 2015), η ανακύκλωση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (συμπεριλαμβανομένων των πλαστικών συσκευασιών) αντιστοιχεί στο 15% της συνολικής παραγωγής. Ωστόσο, το ποσοστό αυτό είναι ακόμα χαμηλότερο, καθώς η ανακύκλωση συσκευασιών στους μπλε κάδους και στα ΚΔΑΥ αφορά μόνο στο 4,14% από το συνολικό 15%, επειδή το ποσοστό καθαρότητας για το έτος αναφοράς (2011) υπολογίστηκε στο 60%. Δείτε περισσότερα εδώ.
11. Σύμφωνα με την αναφορά (2016) του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για τα πλαστικά σκουπίδια στη θάλασσα και τα μικροπλαστικά, η κατανάλωση θαλάσσιων οργανισμών που φιλτράρουν το νερό της θάλασσας, όπως τα μύδια και τα στρείδια, φαίνεται να είναι ο πιο πιθανός τρόπος έκθεσης του ανθρώπου στα μικροπλαστικά, χωρίς αυτό να αποκλείει άλλους εμπορεύσιμους θαλάσσιους οργανισμούς. Σημειώνεται ότι η γνώση μας για τις επιπτώσεις αυτών των μικροπλαστικών στην ανθρώπινη υγεία είναι πολύ περιορισμένη. Δείτε περισσότερα εδώ.