Αθήνα, 31-5-2001
Το de facto moratorium για την
καλλιέργεια μεταλλαγμένων, που ισχύει εδώ και δύο χρόνια στην
Ευρωπαϊκή Ένωση, απειλείται αν οι αρμόδιοι υπουργοί Περιβάλλοντος
δεν εμμείνουν στην αρχική τους στάση και δεν την επαναβεβαιώσουν
στο προσεχές Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος, που θα γίνει στις
Βρυξέλλες στις 7-8 Ιουνίου. Η Ελλάδα, με πρωτοβουλία της οποίας
επιβλήθηκε το moratorium, μαζί με τις χώρες που το υποστήριξαν,
καλούνται να δώσουν σκληρή μάχη για να αποτρέψουν τη μαζική
εισαγωγή και καλλιέργεια των μεταλλαγμένων στην Ευρώπη. Οι
πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Γεωργίας για επικείμενη έγκριση
καλλιέργειας του μεταλλαγμένου βαμβακιού δημιουργούν εύλογα
ερωτηματικά, γι'αυτό και η Greenpeace καλεί την ελληνική κυβέρνηση
να διευκρινίσει τη στάση της και να υποστηρίξει τη συνέχιση του
moratorium.
Υπενθυμίζουμε ότι τον Ιούνιο του
1999, οι υπουργοί Περιβάλλοντος των κρατών-μελών της ΕΕ έστειλαν
ένα ηχηρό μήνυμα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία πίεζε (και
εξακολουθεί να πιέζει) για την αποδοχή των μεταλλαγμένων. Το
Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος, ανταποκρινόμενο στις έντονες
ανησυχίες επιστημόνων και καταναλωτών, δήλωσε ότι δεν σκοπεύει να
εγκρίνει νέες καλλιέργειες μεταλλαγμένων παρά τις θετικές
εισηγήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μέχρις ότου υπάρξουν
περισσότερα στοιχεία σχετικά με την ασφάλεια αυτών των οργανισμών.
Της σχετικής πρωτοβουλίας ηγήθηκε ο τότε υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Θ.
Κολιοπάνος. Την ελληνική θέση υποστήριξαν επίσης η Γαλλία, η
Ιταλία, η Δανία, το Λουξεμβούργο και η Αυστρία. Οι ψήφοι των χωρών
αυτών συνιστούν κρίσιμη μειοψηφία και είναι αρκετές για να
εμποδίσουν την έγκριση νέων καλλιεργειών μεταλλαγμένων φυτών. Η
διαδικασία αυτή έγινε γνωστή ως "de facto moratorium".
Σύμφωνα με τον κ. Κολιοπάνο, η ελληνική πρόταση ήταν κατάληξη
ενδοκυβερνητικής συνεννόησης και συνεργασίας όλων των συναρμόδιων
υπουργείων και είχε τη σύμφωνη γνώμη του πρωθυπουργού.
Από τον Ιούνιο του 1999 μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν εγκρίσεις νέων
μεταλλαγμένων προϊόντων ή καλλιεργειών, γεγονός που έχει
δημιουργήσει τεράστιες πιέσεις από την πλευρά των πολυεθνικών των
μεταλλαγμένων αλλά και κυβερνήσεων που προωθούν τα μεταλλαγμένα
(πρωτίστως των ΗΠΑ). Η αλλαγή της σχετικής Ευρωπαϊκής Οδηγίας
90/220 "για τη σκόπιμη απελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων
οργανισμών στο περιβάλλον", η οποία ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του
2001, συνοδεύτηκε από κοινή δήλωση των "έξι" σύμφωνα με την οποία
εμμένουν στη δέσμευσή τους. Την ελληνική θέση επαναβεβαίωσαν οι
υφυπουργοί ΠΕΧΩΔΕ Η. Ευθυμιόπουλος και Γεωργίας Β. Αργύρης, σε
κοινή συνέντευξη τύπου (15-3-2001).
Στο προσεχές Συμβούλιο Υπουργών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτίθεται
να παρουσιάσει σχέδιο νέου Κανονισμού για τη Σήμανση και την
Ανιχνευσιμότητα καθώς και νέου Κανονισμού για τα Τρόφιμα και της
Ζωοτροφές. Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δηλώσει ότι θα
πιέσει για την άμεση άρση του moratorium και την είσοδο των
μεταλλαγμένων στην Ευρώπη.
Οι πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Γεωργίας, Γ. Ανωμερίτη, περί
επικείμενης έγκρισης της καλλιέργειας μεταλλαγμένου βαμβακιού,
δημιουργούν εύλογες απορίες για τη μελλοντική στάση της Ελλάδας
αλλά και για τις πρωτοβουλίες που σκοπεύει να αναλάβει η κυβέρνηση
σε ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να μην εγκριθεί η καλλιέργεια νέων
μεταλλαγμένων φυτών.
Υπενθυμίζουμε τέλος ότι τα επιχειρήματα της ελληνικής
πρωτοβουλίας (η οποία κατέληξε στο moratorium) ήταν:
- Η ανησυχία των ευρωπαίων πολιτών αλλά και της παγκόσμιας
κοινής γνώμης για τους πιθανούς κινδύνους που ενέχουν τα
μεταλλαγμένα για την υγεία και το φυσικό περιβάλλον.
- Τα κενά και οι αδυναμίες της ευρωπαϊκής νομοθεσίας κυρίως
στους τομείς μεθόδων εκτίμησης του κινδύνου, στην ανιχνευσιμότητα,
στη σήμανση, στη διάρκεια ισχύος των αδειών κλπ.
- Η ανάγκη τήρησης της Αρχής της Πρόληψης σε θέματα που
σχετίζονται άμεσα με την υγεία και την προστασία του φυσικού
περιβάλλοντος.
- Η διαφαινόμενη μελλοντική εξάρτηση των γεωργών και της
γεωργίας από λίγες πολυεθνικές εταιρείες.